ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเส้นทางเศรษฐี

http://info.matichon.co.th/rich/rich.php?srctag=07080011258&srcday=2015-12-01&search=no

วันที่ 01 ธันวาคม พ.ศ. 2558 ปีที่ 21 ฉบับที่ 386

อาชีพที่ไม่เหมือนเรา

ไมตรี ลิมปิชาติ

ปลูกผักกระชับ

เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายนปีนี้เอง ผมเดินทางไปกับการท่องเที่ยวภาคตะวันออก ไปสำรวจเส้นทางท่องเที่ยว โครงการเที่ยววันธรรมดา ที่ระยอง และจันทบุรี

การเดินทางครั้งนี้เจ้าหน้าที่ได้พาผมกับคณะสื่อมวลชนไปยังแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆ หลายแห่ง

แหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจกลายเป็นชุมชนทะเลน้อย อำเภอแกลง จังหวัดระยอง

ที่น่าสนใจก็เพราะได้ไปเห็นการประกอบอาชีพของคนในชุมชน ที่มีชื่อเสียงหลายอย่างมาก เช่น ปลูกกล้วยน้ำว้า 3 น้ำ (3 ชนิด) ที่มีรสชาติหวานมันยังกับไม่ใช่กล้วย

นอกจากนี้ ก็มีการทำปลาเค็ม กะปิ น้ำปลา และผลิตภัณฑ์งานฝีมือพวกจักสาน

แต่ที่น่าสนใจกว่าใครเพื่อนก็เห็นจะเป็นการปลูกผักกระชับ ซึ่งมีแห่งเดียวในประเทศไทย

แค่ชื่อของผักว่า กระชับ ก็น่าสนใจแล้ว

หลังจากชม และดูงานอย่างอื่นๆ ครบถ้วน เจ้าภาพได้เลี้ยงอาหารกลางวัน โดยมีผักกระชับเป็นหลัก เช่น แกงส้มผักกระชับ ยำผักกระชับ ผักกระชับผัดน้ำมันหอย และผักกระชับสดจิ้มน้ำพริกกะปิ

ทุกคนกินผักกระชับกันอย่างเอร็ดอร่อย โดยเฉพาะผมชอบเป็นพิเศษเพราะรสชาติดีเหลือเกิน

ลักษณะของผักกระชับ ถ้าดูเผินๆ จะเหมือนกับผักที่เพาะจากเมล็ดทานตะวัน

รสชาติ และคุณค่าของผักทั้ง 2 ชนิดนี้อาจใกล้เคียงกัน เช่น ลดความดัน ลดไขมันในเส้นเลือด แต่สำหรับผักกระชับที่ทำให้ผู้เพาะผักกระชับขายได้ดี และไวก็เพราะมีคุณสมบัติเหมือนชื่อคือ

ถ้าผู้หญิงกินแล้วทำให้ช่องคลอดกระชับ

เมื่อผมถามว่า ถ้าผู้ชายกินผักกระชับล่ะจะมีอะไรเกิดขึ้น

คนที่พาไปกินผักกระชับอมยิ้มก่อนตอบว่า

“ถ้าผู้ชายกินก็จะกระชับเหมือนกัน คือกระชับมิตร”

เขาอธิบายเพิ่มเติมว่า เพียงแค่ให้นักท่องเที่ยวพากันมากินผักกระชับที่ร้าน หรือซื้อผักกระชับไปฝากญาติมิตรก็ถือว่าเป็นการกระชับมิตรได้แล้ว

ผักกระชับมีหน้าตาอย่างไร ขอผู้อ่านและไม่ได้อ่านดูจากภาพประกอบก็แล้วกัน

วันนั้นผมอร่อยลิ้นอย่างเดียวไม่พอ ขอตามไปที่บ้านของคนเพาะผักกระชับขายด้วย จึงได้รู้ได้เห็นของจริงพร้อมได้รับคำอธิบายจาก คุณประสาน ถวิล อายุ 51 ปี ซึ่งเป็นเจ้าของกิจการคร่าวๆ ว่า

การปลูกผักกระชับจะต้องเริ่มต้นด้วยการปลูกต้นเพื่อเอาผล หรือเอาเมล็ดของมันก่อน ก่อนนำเมล็ดมาเพาะเป็นผัก

โดยปลูกต้นกระชับลงในนาข้าว หลังจากเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ตั้งแต่หยอดเมล็ด จนเก็บผล ต้องใช้เวลาประมาณ 4 เดือน

ได้เมล็ดกระชับแล้วต้องเอามาแช่น้ำนานถึง 3 เดือน จนเปลือกเมล็ดแตกฉีก

จากนั้นนำเมล็ดขึ้นมาเพาะ โดยฝังกลบลงในดินที่เตรียมไว้

เป็นดินร่วน ฝังเสร็จให้ใช้ทรายโรยอีกครั้ง

สถานที่เพาะควรอยู่ในที่ร่มมีหลังคา เพราะถ้าอยู่กลางแจ้งอาจมีนกมากินได้ อีกทั้งถ้าถูกฝนใบอ่อนที่งอกออกมาจะเน่าเสียก่อน

รดน้ำให้เมล็ดเพียงครั้งเดียวในวันเพาะ จากนั้นมันก็เริ่มงอก

ใช้เวลาเพียง 7 วัน งอกขึ้นมาเป็นต้น ผลิใบ แล้วค่อยๆ งอกงามขึ้น จนมีต้นสูงประมาณ 6 นิ้ว ก็เก็บมากินมาจำหน่ายได้แล้ว

เจ้าของโรงเพาะผักกระชับบอกว่า ที่หมู่บ้านทะเลน้อยมีคนทำอาชีพนี้ 13 ครัวเรือน

ทำเท่าไรก็ขายได้หมด เพราะมีทั้งพ่อค้า และแม่ค้ามารับซื้อไปขายต่อ แต่ถ้าต้องการขายให้ได้ราคาดีก็จะนำผักกระชับไปขายที่ตลาดในอำเภอแกลงเอง

ปกติราคาขายกิโลกรัมละ 100 บาท แต่บางเดือนถ้าผักกระชับออกน้อย ก็ขึ้นไปถึง 200 บาทก็มี

เมื่อเราอยากจะรู้ถึงความเป็นมาของผักกระชับ และทำไมเจ้าของโรงเพาะรายนี้ จึงหันมามีอาชีพเพาะผักกระชับขาย

คุณประสานเจ้าของโรงเพาะผักกระชับ จึงเล่าให้ฟังค่อนข้างยาว แต่ผมขอนำมาสรุปสั้นๆ ได้ว่า

ผักกระชับมีขึ้นที่บ้านทะเลน้อยนานแล้ว ต้นกระชับจะงอกตามธรรมชาติอยู่ตามทุ่งนา และที่ดินที่ไม่มีน้ำขัง

ชาวนาจะถอนต้นกระชับซึ่งมีเมล็ดเต็มต้นทิ้งไว้ตามคูคลอง

เมล็ดบางส่วนที่หลุดจากขั้ว และฝังในดินก็จะงอกขึ้น

มีคนนำมากินปรากฏว่าอร่อย โดยเฉพาะใช้จิ้มน้ำพริกกะปิ

จากนั้นทำให้ชาวนาบางคนแทนที่จะถอนต้นกระชับทิ้งลงคูคลองทั้งต้นทั้งเมล็ดเหมือนเคย ก็เอาแต่เมล็ดมาเพาะโดยฝังดินไว้ที่บ้าน แล้วก็ได้พัฒนาการเพาะมาจนถึงวันนี้

เนื่องจากผักกระชับมีรสชาติอร่อย จึงทำให้มีคนเพาะผักกระชับมากขึ้นเรื่อยๆ จากเพาะกินก็เพาะขาย

มีคนถิ่นอื่น โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวพากันสนใจผักกระชับ วัดจากเวลามาที่บ้านทะเลน้อยจะต้องถามหาซื้อผักกระชับ

สำหรับคุณประสานนั้น เดิมมีอาชีพหลักทำนา โดยปลูกผักกระชับเป็นอาชีพเสริม

ทว่าในปัจจุบันการปลูกผักกระชับกลายเป็นอาชีพหลัก ทำนาเป็นอาชีพเสริม สลับกัน

แต่คุณประสานบอกว่า ถึงอย่างไรก็ต้องทำนา เลิกไม่ได้ เพราะจะต้องใช้เนื้อที่นาปลูกต้นกระชับไว้เอาเมล็ดมาเพาะเป็นผักกระชับนั่นเอง

สำหรับนักท่องเที่ยวผู้ใดต้องการซื้อผักกระชับไว้กิน หรือเป็นของฝากให้ไปหาซื้อโดยตรงได้ที่บ้านเลขที่ 94 หมู่ 6 ตำบลทางเกวียน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง

หากไปไม่ถูกโทรศัพท์ถามได้ที่ (081) 983-1325

หรือจะแวะซื้อที่ตลาดสด ในอำเภอแกลง ก็ไม่ถือว่าผิดกติกาแต่ประการใด