ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเส้นทางเศรษฐี

http://info.matichon.co.th/rich/rich.php?srctag=07073010359&srcday=2016-03-01&search=no

วันที่ 01 มีนาคม พ.ศ. 2559 ปีที่ 22 ฉบับที่ 392

อาชีพที่ไม่เหมือนเรา

ไมตรี ลิมปิชาติ

คนผ่าลูกจากขาย

ที่ชุมชนบ้านทะเลน้อย อำเภอแกลง จังหวัดระยอง กำลังได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว เพราะเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามรอยเท้าพ่อ เช่น การปลูกผักกระชับที่ผมได้เขียนเล่าไปแล้ว

นอกจากนี้ที่เด่นๆ ก็มีอาชีพการประมง เพื่อทำปลาแห้ง กะปิ น้ำปลา แล้วยังมีการปลูกกล้วยด้วย

กล้วยน้ำว้าที่นี่ก็ขึ้นชื่อ มีชื่อว่า กล้วยน้ำว้าสามน้ำ รสอร่อยไม่ว่าจะกินสดๆ หรือนำไปทำขนม

ทว่าสำหรับวันนี้ ผมจะแนะนำท่านผู้อ่านและไม่ได้อ่านให้ได้รู้จักกับคนผ่าลูกจากขาย นางมีชื่อว่า สำเภา มุกดาสนิท

ไม่น่าเชื่อว่าป้าสำเภามีรายได้จากการผ่าลูกจากขายวันละโดยเฉลี่ยประมาณ 1,500 บาท

อีกทั้งยังเป็นอาชีพที่เรียบง่าย นั่งผ่าลูกจากอยู่คนเดียวรับเงินคนเดียวด้วย

รายได้วันละเท่านี้ ถ้าคิดเป็นเดือนก็เท่ากับเดือนละ 45,000 บาท

ถือว่าเป็นรายได้มากทีเดียว

ถ้ามีบ้านอยู่ในกรุงเทพฯ แล้วมีรายได้เท่านี้ก็ถือว่าปกติ แต่ถ้าอยู่ที่ชุมชนแห่งนี้นับว่ามีรายได้สูง

ทว่านางมีรายได้ในการผ่าลูกจากขายปีหนึ่งๆ เพียงเดือนสิงหาคมถึงธันวาคม รวม 5 เดือนเท่านั้น

นอกจากนี้ไม่มีลูกจากให้นำมาผ่าขาย

ช่วงนี้จึงต้องเปลี่ยนไปทำปลาแห้งขาย ก็พอจะอยู่ได้สบายตลอดปี

ชุมชนบ้านทะเลน้อยติดอยู่ริมแม่น้ำประแส ที่นอกจากอากาศดีแล้ว ยังมีปลาและกุ้งให้จับขายและกินด้วย

ปูทะเล และปูม้าก็มีให้จับ แต่จับได้เฉพาะช่วงที่มีน้ำเค็มขึ้นถึง คือตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนกรกฎาคม

เดือนที่มีปูให้จับก็เป็นรายได้ให้คนชุมชนปีละไม่น้อย

แต่พอถึงเดือนที่แม่น้ำประแสมีน้ำจืดขึ้นถึงก็จะมีลูกจากให้เก็บมาผ่าขาย

ป้าสำเภาเล่าถึงขั้นตอนการนำลูกจากมาผ่าขายให้ผมฟังว่า

ริมแม่น้ำประแสทั้ง 2 ฝั่ง เต็มไปด้วยป่าจาก

ป่าจากเหล่านี้ขึ้นเองตามธรรมชาติ ขยายพันธุ์กระจายมากขึ้นเรื่อยๆ พูดง่ายๆ ก็คือ ถ้ามีดินเลนให้มันก็สามารถขยายพันธุ์ได้โดยไม่หยุดยั้ง

นอกจากขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดแล้ว ยังขยายทางหน่อเหมือนกล้วยด้วย

ต้นจากที่โตเต็มที่ก็จะออกลูก พอต้นแม่ตายก็จะมีหน่อขึ้นมาแทน สำคัญขออย่าให้คนไปตัดพวกมันทิ้งเท่านั้น

ก็เพราะมีต้นจากจำนวนมากจึงทำให้เกิดอาชีพตัดใบจากขายบ้าง เอาลูกของมันมาผ่าขายบ้าง

ใบจากที่ลูกชายของนางตัดมาขายเป็นทาง ถ้าใช้ห่อขนม ขายทางละ 4 บาท ถ้านำไปห่อยาสูบขายทางละ 2 บาท

สำหรับเรื่องใบจาก คนทำจะมีรายได้เท่าไรไม่รู้ แต่คนเก็บลูกจากซึ่งเป็นอาชีพของลูกชายคนหนึ่ง เวลาเก็บลูกจากมาขายให้ป้าสำเภา นางจะรับซื้อลูกจากพวงละ หรือกระปุกละ 10 บาท

1 กระปุกมี 50 เม็ด หรือ ๕๐ ลูก

เมื่อผ่าเอาเนื้อออกมาแล้ว 1 กระปุก จะได้เนื้อลูกจากประมาณ 1 กิโลกรัม

ราคาขายช่วงที่มีคนทำขายกันมากก็จะได้กิโลกรัมละ 120 บาท แต่ช่วงที่มีน้อยจะได้ 150 บาท ต่อกิโลกรัม

ป้าสำเภาสารภาพว่า ตัวเองผ่าลูกจากเป็นอย่างเดียว แต่ขายไม่เป็น เพราะไม่รู้ว่าจะเอาไปขายที่ไหน อย่างไร

ฉะนั้น ที่ป้าสำเภายังขายได้อยู่ทุกวันนี้เพราะมีแม่ค้ามาขอซื้อถึงบ้าน

แม่ค้าไม่ได้มาขอซื้ออย่างเดียว ยังโทรศัพท์มาสั่งล่วงหน้าด้วยว่า จะมารับลูกจากจำนวนเท่าไรและเมื่อไร

แม่ค้าสั่งมาทุกครั้ง ป้าสำเภาจะต้องสั่งให้ลูกชายแจวเรือไปหาลูกจากมาให้ได้ทุกครั้ง ถึงแม้ป่าจากที่ขึ้นอยู่ตามชายเลนเป็นของหลวงก็จริง

แต่ถ้าไปตัดเองแค่ใบและลูก จะไม่มีปัญหากับทางการแต่ประการใด ชาวบ้านที่ประกอบอาชีพเดียวกันไม่มีการแย่งเก็บลูกจาก เพราะเป็นที่รู้ๆ กันว่าของใครอยู่เขตไหน

ขณะเดียวกัน ป้าสำเภากับลูกๆ ก็ได้ช่วยกันปลูกต้นจากเสริมด้วย โดยเฉพาะริมแม่น้ำประแสที่ติดกับเขตบ้านของป้า

ขณะที่ผมไปยืนพูดคุยกับป้าสำเภานั้น นางทำงานไปพลางเล่าไปพลาง แต่ก็ไม่ทำให้เสียงาน เพราะนางผ่าลูกจากได้ชำนาญมาก

ก็คงต้องชำนาญเพราะเป็นอาชีพที่ต้องทำทุกวัน ทำมาเป็นเวลานานหลายปี

บางครั้งป้าสำเภาก็หยุดผ่าแล้วส่งลูกจากที่ผ่าเรียบร้อยแล้วให้ผมได้ชิม

เนื้อลูกจากผ่าออกจากเม็ดใหม่ๆ หวานกรอบอร่อยดีเหลือเกิน มิน่าจึงมีแม่ค้ามาขอซื้อถึงที่

อย่างไรก็ตาม จากการได้เห็นป้าสำเภาผ่าลูกจากในวันนั้น ทำให้ผมอดคิดถึงคุณประโยชน์ของต้นไม้ชนิดนี้ไม่ได้

สมัยดั้งเดิมของคนไทย โดยเฉพาะคนภาคใต้ ใบจากเป็นวัสดุมุงหลังคาที่มาก่อนวัสดุอื่นๆ ทั้งหมด

ต้นจากถือว่าเป็นต้นไม้ที่ได้ประโยชน์ทั้งต้นก็ว่าได้

นอกจากใบจากแล้ว ก้านใบก็ทำไม้กลัด และไม้จิ้มฟันได้

ส่วนทางนำมาตากแดดเพื่อใช้เป็นฟืนได้อย่างดี

งวงจากนำมาทำแส้ปัดยุง สมัยก่อนมีมากที่สุดที่ปากน้ำ จังหวัดสมุทรปราการ ปัจจุบันก็พอมีแต่เหลือน้อยเต็มที

จากงวงจากก็มาถึงลูกจาก ก็นำมากินได้ อร่อยด้วย

ก็หวังว่าทางการจะรักษาป่าจากไว้ให้คู่กับแม่น้ำประแส ซึ่งจะส่งผลดีให้คนริมแม่น้ำประแสได้มีอาชีพเกี่ยวกับต้นจากตลอดไป