ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05083150858&srcday=2015-08-15&search=no

วันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2558 ปีที่ 27 ฉบับที่ 605

หมอเกษตร ทองกวาว

พุทธเกษตรนั้น เขาทำกันอย่างไร

เรียน คุณพานิชย์ ยศปัญญา

อ่านเทคโนโลยีชาวบ้านมาเรื่อยๆ ชอบมาก ไม่มีเหล้า การพนัน วัวชน ไก่ชน ให้ใจขุ่น จะรับกับทางร้านไปเรื่อยๆ ให้นานที่สุด เท่าที่จะนานได้

ชอบคอลัมน์บันทึกไว้เป็นเกียรติมาก ได้อะไรใหม่ๆ

วันดีคืนดี ช่วยถ่ายภาพสวน ที่ ยุคล จิตสำรวย จัดให้ดูเป็นตัวอย่างด้วย ทุกมุมสวน ล้วนมีเรื่องราว ไงคะ

คอลัมน์อื่นๆ ก็สนใจทุกคอลัมน์ ถ้าเรื่องมันใกล้ตัวก็อ่านก่อน อย่าง เขียว สวย หอม กินได้ เกษตรในเมือง คนรักผัก เกษตรอินทรีย์และวิถีสุขภาพ ก็อ่านทุกครั้ง ส่วนอื่นๆ ก็เหมือนกัน

หนังสือนั้น พออ่านจบ ก็เก็บรวบรวมไว้ไปบริจาคให้โรงเรียนใกล้บ้าน ถามเขาว่าเด็กอ่านไหม เขาว่าอ่าน เคยนำไปวางศาลา อสม. หน้าวัด ไม่ค่อยเห็นใครอ่าน มีคนอ่านแต่หนังสือพิมพ์เท่านั้น เลยคิดว่าให้เด็กดีกว่า

ตอนนี้เริ่มเบื่อที่จะอ่านหนังสือ ดูแลต้นไม้ให้มากขึ้น

ตอนนี้ หนอนอ้วน ชวนรู้ หายไปไหน มาช่วยแยกขยะให้ที อันไหนรีไซเคิลได้ อันไหนมาจากยางพารา อันไหนมาจากน้ำมัน ช่วยแนะนำให้ด้วย รู้สึกว่าจะเน้นชีวิตพอเพียงมากนะคะ แต่ก็ไม่เข้าใจว่า ทำไม ขโมยมันถึงเยอะ ที่หมู่บ้านที่อยู่ มีคนเล่าให้ฟัง มีบ่อยเกินไป ทั้งที่เคยเป็นหมู่บ้านฐานะปานกลาง ตอนนี้ไปไหน ห่วงบ้าน มีแต่คนเฝ้าบ้าน (เข้าใจเอาเอง) ที่บ้านของก็หาย ต้องปิดประตูบ้าน ทำไมไม่พอเพียง อย่างงี้จะสรุปว่าสงบได้อย่างไร

ด้วยความนับถือ

หล้า

เชียงใหม่

ป.ล. อยากถามเรื่องต่อไปนี้

– กองทัพพระกรรมฐาน

– พระของประชาชน

– พุทธเกษตร (ถ้าจำไม่ผิด คนทำเป็นชาวพัทลุง)

ตอบ คุณหล้า เชียงใหม่

ผมได้รับมอบหมายจาก คุณพานิชย์ ยศปัญญา บรรณาธิการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน ให้ตอบจดหมายคุณหล้าแทน ผมขออนุญาตตอบเฉพาะพุทธเกษตรเท่านั้น

พุทธเกษตร หรือบางท่านใช้ พุทธเกษตรกรรม ผู้ที่นำเสนอแนวคิดนี้สู่สาธารณะ คือ นายแพทย์ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส ไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2531 ต่อมา นายฉลวย แก้วคง ได้นำไปปฏิบัติ ทำให้สังคมรู้จักมากขึ้น ปรัชญาของพุทธเกษตร คือความเชื่อมโยงระหว่างธรรมชาติ กับระบบการผลิตอาหาร และมนุษย์เรา โดยยึดหลักการสำคัญ 2 ประการ คือ

1. ในโลกนี้ประกอบไปด้วย พระทั้ง 3 มีพระแม่ธรณี ให้แผ่นดินเป็นที่อยู่อาศัยและใช้เพาะปลูก พระแม่คงคา สำหรับอุปโภคบริโภคและการเกษตร และพระแม่โพสพ เป็นอาหารหลักของมวลมนุษย์ โดยต้องจัดการทั้ง 3 พระแม่ อยู่ในจุดที่สมดุลระหว่างกัน และ

2. ทุกสรรพสิ่งที่มีอยู่ในเรือกสวนไร่นา ล้วนประกอบไปด้วย ธาตุ 4 มี ดิน น้ำ ลม และไฟ พื้นดินใช้ปลูกต้นไม้สำหรับเป็นอาหาร ปลูกสร้างที่อยู่อาศัย และเชื้อเพลิง น้ำ ใช้ในการอุปโภคบริโภค การเกษตรและประมง ลม หมายถึง อากาศที่พัดผ่านช่องว่างระหว่างแนวต้นไม้ เพื่อถ่ายเทความร้อน และลดความชื้น ป้องกันการระบาดของโรคศัตรูพืช ที่สำคัญเป็นการเคลื่อนย้ายก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มาให้ต้นไม้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการสังเคราะห์แสง และ ไฟ หมายถึง แสงแดดให้ความอบอุ่น ใช้ตากแห้ง ฆ่าเชื้อโรค รวมทั้งเป็นปัจจัยสำคัญในกระบวนการสังเคราะห์แสงของต้นไม้ไม่แพ้น้ำเลยทีเดียว

ต้องการสัมผัสของจริง ติดต่อสอบถามได้ที่ จังหวัดชุมพรครับ

ต้นปทุมา เน่าตาย จะแก้ไขอย่างไร

เรียน คุณหมอเกษตร ทองกวาว ที่นับถือ

ผมชอบปลูกต้นไม้ประเภทไม้ดอกไม้ประดับ โดยเฉพาะปทุมา เป็นไม้มีเสน่ห์ ปลูกก็ไม่ยาก แม้จะออกดอกเพียงปีละครั้งก็คุ้มแล้ว ผมปลูกทั้งในวงบ่อซีเมนต์และในแปลงเล็กๆ หน้าบ้าน ปลูกติดต่อกันมาหลายปี โดยเก็บหัวพันธุ์ไว้เอง ตอนนี้มีปัญหา พบมีโรคระบาดที่โคนต้นและหน่ออ่อนฉ่ำน้ำ เป็นจุด และขยายใหญ่ขึ้น ใบหักพับลง และแห้งตายในที่สุด ผมจะแก้ไขอย่างไร คุณหมอเกษตรโปรดแนะนำด้วยครับ

ด้วยความนับถืออย่างสูง

ทรงวุฒิ วงศ์ปกาศิต

เลขที่ 21/8 หมู่ที่ 12 ตำบลพระแท่น อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี 71130

ตอบ คุณทรงวุฒิ วงศ์ปกาศิต

อาการของโรคที่เล่ามา เรียกว่า โรคเหี่ยว หรือ โรคหัวเน่า เกิดจากการเข้าทำลายของเชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่ง การระบาดรุนแรง มักเกิดขึ้นในช่วงฤดูฝน มีฝนตกชุก ดินระบายน้ำได้ไม่ดี เกิดสภาพแวดล้อมเอื้ออำนวยให้โรคเข้าทำลายได้ดีขึ้น วิธีป้องกันและจำกัด เริ่มจากเลือกพื้นที่ที่ไม่เคยปลูกพืชตระกูล มะเขือ พริก ยาสูบ ขิง ข่า ทานตะวัน งา และมันฝรั่ง มาก่อน ไถตากดินล่วงหน้าก่อนปลูกปทุมา อย่างน้อย 1 เดือน นำหัวพันธุ์ที่แข็งแรงปราศจากโรคแมลงศัตรูติดมาด้วย หากพบต้นเป็นโรค ให้ถอนขึ้นนำไปเผาทำลาย หว่านปูนขาวฆ่าเชื้อลงที่หลุมปลูกทิ้งไว้ ไม่ต้องปลูกซ่อม การเข้าแปลงปลูกหรือโรงเรือน ต้องทำความสะอาดพื้นรองเท้าด้วยสารละลายโซเดียมไฮโปคลอไรท์หรือคลอรอกซ์เจือจางทุกครั้ง ระวังอย่าทำให้เกิดรอยแผลช้ำส่วนใดส่วนหนึ่งของต้นปทุมา เพราะเชื้อโรคจะเข้าทำลายได้ง่ายขึ้น น้ำที่ใช้รดหากไม่แน่ใจว่าสะอาดพอ ต้องบำบัดน้ำด้วยคลอรีน อัตรา 5 กรัม ต่อน้ำ 200 ลิตร ทิ้งไว้ 1 คืน ก่อนนำไปรดต้นปทุมา

เมื่อปฏิบัติได้ตามคำแนะนำข้างต้นแล้ว ปทุมาที่คุณปลูกไว้จะไม่มีโรคเข้ามารบกวน และออกดอกให้ชื่นชมเหมือนกับระยะแรกที่ปลูก

มะนาวทุกพันธุ์ มีจุดเด่นและจุดด้อย

ในตัวของมันเอง

เรียน คุณหมอเกษตร ทองกวาว ที่นับถือ

ผมสนใจอยากปลูกมะนาวไว้บริโภคในครอบครัว แรกๆ จะลองปลูกในกระถางก่อน ผมควรจะปลูกพันธุ์อะไรดี เพื่อนบางคนแนะนำให้ปลูกพันธุ์พิจิตร 1 แต่บางคนบอกว่า ปลูกพันธุ์ตาฮิติ ดีกว่า ผมเกิดความไม่แน่ใจ จึงเขียน จ.ม. มาเรียนถามคุณหมอเกษตร ว่าผมควรจะปลูกพันธุ์อะไร ช่วยกรุณาแนะนำด้วยครับ

ขอแสดงความนับถือ

ทรงวิทย์ ทองอุปถัมภ์

เลขที่ 15/4 หมู่ที่ 8 ตำบลท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ 53001

ตอบ คุณทรงวิทย์ ทองอุปถัมภ์

มะนาวทุกพันธุ์ มีจุดเด่นและจุดด้อยอยู่ในตัวมันเองเกือบทุกพันธุ์ ในจดหมายฉบับนี้ คุณทรงวิทย์ ทองอุปถัมภ์ ถามมาเพียง 2 พันธุ์ เท่านั้น ผมก็ขอจำกัดเขตไว้เพียง 2 พันธุ์ เช่นเดียวกัน เริ่มที่ พันธุ์พิจิตร 1 ปีนี้มะนาวพันธุ์นี้ได้รับรางวัลผลงานวิจัยดีเด่น ประจำปี 2558 จากสมาคมปรับปรุงพันธุ์และขยายพันธุ์พืชแห่งประเทศไทย นั่นย่อมแสดงว่า เป็นมะนาวพันธุ์ดีอีกพันธุ์หนึ่งของประเทศไทย จุดเด่นของพันธุ์พิจิตร 1 หรือทั่วไปนิยมเรียกว่าพันธุ์แป้นพิจิตร คือต้านทานต่อโรคขี้กราก หรือแคงเกอร์ได้อย่างดีเยี่ยม การขยายพันธุ์ก็ทำได้ง่ายด้วยวิธีตอนกิ่ง ระบบรากแข็งแรง ให้ผลดกตลอดปี และที่สำคัญสามารถบังคับให้ออกผลนอกฤดูได้ง่าย ส่วนจุดด้อย มะนาวพันธุ์พิจิตร 1 เป็นพันธุ์หนัก ต้องเก็บเกี่ยวผลเมื่อมีอายุครบ 6 เดือน หลังดอกบานแล้ว ส่วนมะนาวพันธุ์อื่นๆ เก็บเกี่ยวได้ภายใน 4 เดือน หากเก็บเกี่ยวตามกำหนดเวลา ผลจะใหญ่ขึ้น เปลือกบางลง น้ำมากขึ้น และกลิ่นจะหอมขึ้นตามไปด้วย เมื่อ 2 ปีก่อน เจ๊เล็ก ผู้คร่ำหวอดอยู่ในวงการธุรกิจมะนาวไทย ยกให้มะนาวพันธุ์พิจิตร 1 ว่าเป็นนางเอกประจำปีเลยทีเดียว กลับมาที่พันธุ์ตาฮิติ บางคนเรียกว่าพันธุ์ทูลเกล้า มีข้อดี ผลโต ติดผลค่อนข้างดก เปลือกบาง ไม่มีเมล็ดเลย ให้น้ำมากและกลิ่นหอม ความสามารถทนโรคแคงเกอร์อยู่ในระดับใกล้เคียงกับพันธุ์พิจิตร 1 แม้จะมีข้อดีอยู่มาก แต่ข้อด้อยก็ยังมีอยู่ การขยายพันธุ์โดยวิธีตอน ออกรากช้า และระบบรากไม่ค่อยแข็งแรง ทำให้การเจริญเติบโตระยะแรกๆ ช้าไปด้วย และที่สำคัญ หากควบคุมแมลงศัตรูไม่ทัน ใบจะม้วนงอหงิก ทำให้ประสิทธิภาพของการสังเคราะห์แสงลดลง ผลผลิตย่อมต่ำลงไปด้วย

มีเกษตรกรชาวสวนมะนาวหลายท่านให้ข้อคิดไว้ว่า ในฤดูปกติ ให้เลือก ตาฮิติ แต่ถ้านอกฤดูแล้ว ต้องยกให้ พิจิตร 1