ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05093150858&srcday=2015-08-15&search=no

เยาวชนนักประดิษฐ์

ชำนาญ ทองเกียรติกุล

เครื่องทุ่นแรงตีนุ่น ผลงาน ร.ร. แม่พริกวิทยา

ต้นนุ่น เป็นต้นไม้ที่ปลูกได้ทุกพื้นที่ ไม่ต้องอาศัยปุ๋ยเคมี แม้แต่ยากำจัดแมลงก็ไม่ต้องการอะไรเลย เป็นไม้ยืนต้น จะมีฝักนุ่น และเมื่อฝักนุ่นแก่นำมาตากแห้งและเคาะฝักนุ่นให้แตก แกะใส่เครื่องตะกร้า ที่เป็นเครื่องจักสานใบใหญ่ จากนั้นก็นำมาปั่นให้ได้ปุยนุ่นเพื่อที่นำมาถักทอเป็นผ้า จะได้เนื้อผ้าที่อ่อนนุ่ม แห้งเร็ว เบา ลอยน้ำ และเป็นฉนวนความร้อนได้ดี ป้องกันเชื้อรา และไรฝุ่น

ผู้ผลิตผ้าที่แนวธรรมชาติมักจะเลือกนุ่นมาเป็นปัจจัยในการผลิตผลิตภัณฑ์หลายอย่าง ไม่ว่าทำหมอน ฟูก ผ้าห่ม เนื่องจากเส้นใยนุ่นมีน้ำหนักเบากว่าฝ้าย คุณสมบัติไม่ซับน้ำ กันน้ำได้ นุ่นเป็นที่นิยมมาตั้งแต่สมัยรุ่นปู่ รุ่นย่า ในอดีตแต่ละบ้านจะปั่นปุยนุ่นไว้ยัดหมอน ทำผ้าห่มใช้กันเอง

เนื่องจากพื้นที่เขตอำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง มีต้นนุ่นมาก และที่สำคัญผู้ที่เห็นคุณค่าความสำคัญของฝักนุ่น ส่วนใหญ่จะเป็นผู้สูงวัย จะมีอุปกรณ์ตีนุ่นหรือปั่นนุ่นด้วยมือเป็นไม้ไผ่ท่อนยาวสำหรับปั่น ที่ปลายด้ามไม้อีกข้างหนึ่งจะมีไม้ไขว้กันเป็นกากบาท สำหรับปั่นและตีปุยนุ่นเพื่อแหย่เข้าไปในปุยนุ่นในตะกร้า พร้อมกับใช้มือทั้งสองข้างประกบที่ด้ามแล้วปั่นให้ปลายไม้ที่มีกากบาทหมุนกลับไปกลับมาอย่างต่อเนื่อง ก้อนปุยนุ่นเมื่อถูกไม้กากบาทตีก็จะแยกออกมา เมล็ดนุ่นจะหลุดออกจากตะกร้า จะค่อยๆ ปั่นจนปุยนุ่นฟู อ่อน

ขั้นตอนการปั่นนุ่นแบบเก่า ในช่วงที่ให้เมล็ดของนุ่นแยกออกจากฝักนุ่นจะต้องใช้แรงมาก เมื่อใช้แรงมากๆ วัยหนุ่มสาวไม่เท่าไหร่ แต่ปัญหาจะเกิดกับผู้สูงวัย โดยเฉพาะข้อมือเกิดอักเสบในช่วงของการปั่นที่ต้องใช้ข้อมือซ้ำๆ และบ่อยๆ

เมื่อเป็นเช่นนี้ นักเรียนโรงเรียนแม่พริกวิทยา มี คุณณัฐรินทร์ คำภิระแปง คุณสุธินี ราชศรีเมือง คุณวรรณกานต์ ตงดำ และ คุณกิตติยา ชุมภูบาง ร่วมกันประดิษฐ์เครื่องทุ่นแรงตีนุ่น มีครูที่ปรึกษา ดร. ปรภูมิ อินจับ คอยให้คำแนะนำ

วัตถุประสงค์ ก็เพื่อศึกษาภูมิปัญญาพื้นบ้าน พัฒนาสิ่งประดิษฐ์พื้นบ้านให้ทันสมัยและผสมผสานวิทยาศาสตร์กับเทคโนโลยีเข้าด้วยกัน อีกทั้งเครื่องทุ่นแรงต้องสะดวกพกพาง่ายต่อการใช้สอย และเป็นนวัตกรรมพื้นที่บ้านที่สามารถนำเมล็ดของนุ่นมาแยกเป็นเมล็ดพันธุ์ พร้อมทั้งสกัดเป็นน้ำมันได้

วัสดุอุปกรณ์

1. มอเตอร์ที่เหลือใช้จากเครื่องไฟฟ้า

2. โต๊ะเหล็ก ที่สามารถพับได้ และไม่ใช้แล้ว

3. สวิตช์ปุ่มเร่งความเร็ว

4. ถังน้ำอะลูมิเนียม

5. ฝาครอบ

6. สายไฟ ตะแกรง

7. เหล็กเส้น บานพับ แผ่นไม้ และตะขอเหล็ก

ขั้นตอนการทำงาน

1. นำโต๊ะเหล็กมาตัดและเชื่อมต่อกันเป็นโครง

2. นำแผ่นไม้มาตัดทำเป็นฐานรองมอเตอร์และปุ่มสวิตช์ กว้าง ประมาณ 60 เซนติเมตร ยาว ประมาณ 15 เซนติเมตร

3. นำมอเตอร์ต่อกับไม้ และใช้ไม้เป็นฐานรองเพื่อป้องกันมอเตอร์ไม่ให้หลุดจากโครงเหล็ก

4. เดินสายไฟต่อกับปุ่มสวิตช์เร่งความเร็วแกนหมุน

5. นำเหล็กมาเชื่อมต่อกับมอเตอร์เพื่อทำเป็นแกนหมุนของนุ่น ยาว ประมาณ 20 เซนติเมตร

6. จากนั้นนำไม้มาตัดเป็นท่อน ที่มีขนาดความยาว ประมาณ 6 เซนติเมตร นำมาทำหน้าที่เป็นใบพัดแทน

7. นำฝามาปิดถังที่ข้างบนสุดของถังเพื่อเป็นฝาปิดสำหรับกันนุ่นฟุ้งกระจายออกสู่อากาศ

8. นำถังสแตนเลสที่มีขนาดปานกลางมาเจาะเป็นรูข้างล่าง จากนั้นนำเหล็กมาเชื่อมต่อกับโครงเพื่อเป็นที่ยึดถังและสามารถถอดออกได้

9. นำตะขอเหล็กมาเกี่ยวกับไม้และนำตะแกรงมาใส่ในถังเพื่อเพิ่มเป็น 2 ชั้น

ประโยชน์ของเครื่องทุ่นแรงตีนุ่นใช้งานได้จริง ลดการเจ็บมือของผู้สูงอายุ โดยฉพาะข้อมือ ส่วนใหญ่ข้อมือจะอักเสบ อีกทั้งประหยัดระยะเวลาในการตีนุ่นได้มากขึ้น นำไปใช้ได้ทั้งที่บ้านและชุมชน ท่านใดที่สนใจ สามารถสอบถามได้ที่ โรงเรียนแม่พริกวิทยา หมู่ที่ 5 ตำบลพระบาทวังดวง อำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง