ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05112151058&srcday=2015-10-15&search=no

ท่องเที่ยวเกษตร

ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา

เยือนถิ่นที่เคยหนาวสุดๆ ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย กับ…ทริป “เที่ยวเมืองทะเลหมอก ดอกไม้แสนงาม ภูเรือ จังหวัดเลย”

ตั้งแต่ต้นปีมานี้ เชื่อแน่ว่าท่านผู้อ่านคงเหน็ดเหนื่อย ตรากตรำกับภารกิจการงานกันมาอย่างโชกโชน ยิ่งสภาพเศรษฐกิจชะลอตัวแบบนี้ ทำให้ต้องทำงานหนักมากขึ้น อย่างชนิดหน้านิ่ว คิ้วขมวดกันเลย…

แต่พอเข้าช่วงปลายปี สังเกตเห็นใบหน้าหลายคนเริ่มผ่อนคลาย พอขยับเข้าเดือนธันวาคมแล้วมักเป็นที่เข้าใจตรงกันว่าทุกคนกำลังเข้าสู่โหมดแห่งความสุข ความบันเทิงรื่นเริงจากกิจกรรมสันทนาการและวันหยุดพักผ่อนติดต่อกันหลายวัน ประจวบกับเป็นช่วงที่มีอากาศเย็นสบาย และเย็นมากในบางพื้นที่

ฉะนั้น ธันวาคมจึงเป็นเดือนที่ทุกคนต่างรอคอย และมีหลายท่านเลือกโปรแกรมท่องเที่ยวตามธรรมชาติแนวป่าเขา ลำเนาไพร เพื่อออกไปสัมผัสกับความเป็นธรรมชาติที่สวยงามและอากาศที่หนาวเย็น

แล้วทริปอย่างนี้ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านคงไม่ยอมพลาด จึงจับมือกับศูนย์อาชีพและธุรกิจมติชน หรือที่คุ้นชื่อกันดีว่า มติชนอคาเดมี พันธมิตรรายเดิมที่มีความเป็นมืออาชีพด้านการจัดทัวร์ เพื่อผนึกกำลังกันอีกครั้ง กับการจัดทริป “เที่ยวเมืองทะเลหมอก ดอกไม้แสนงาม ภูเรือ จังหวัดเลย” ขึ้น ในระหว่าง วันที่ 18-20 ธันวาคม 2558

โดยทัวร์เกษตรครั้งนี้ ไม่เพียงแค่การพาทุกท่านขึ้นชมความสวยงามของพระอาทิตย์ขึ้นในยามรุ่งอรุณ พร้อมชมทัศนียภาพทะเลหมอกของ อุทยานแห่งชาติภูเรือ ซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ แต่ยังอัดแน่นด้วยโปรแกรมที่น่าสนใจตลอดรายการ อย่างเช่น การแวะสักการะ พระธาตุศรีสองรัก, พาไปชมและเลือกซื้อพันธุ์ไม้แปลกหายาก ตลอดจนไม้ดอกเมืองหนาวนานาชนิด พร้อมตะลึงกับความสวยงามของกุหลาบพันปี จาก สวนลุงวุฒิ, แวะชิมและช็อป ไข่เค็มกระชายดำ ของกลุ่มแม่บ้าน “บ้านสันติสุข”

เข้าชมสวนองุ่น ขนาดพื้นที่กว่าพันไร่ พร้อมการผลิตไวน์องุ่น ที่ สวนองุ่นภูเรือวโนทยาน หรือ ชาโต เดอ เลย, ดูโรงเรือนและการสาธิตกระบวนการผลิตเห็ดหอม และเห็ดอื่นๆ พร้อมเลือกซื้อเห็ดที่มีคุณภาพได้มาตรฐานจากกลุ่มเห็ดหอมบ้านหนองบง

หรือแม้แต่การเดินทางไปดูแปลงทดลองพันธุ์พืชไม้ดอกเมืองหนาวขนาดใหญ่และสวยงาม จากศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูงเลย แล้วยังได้มีโอกาสเลือกซื้อสินค้าเกษตรเมืองหนาวจากกลุ่มชาวบ้าน พร้อมสัมผัสอากาศหนาวเย็น อย่างที่เรียกว่า “หนาวสุด ในสยาม” หรือหากโชคดี ถ้าอุณหภูมิลดต่ำมาก อาจได้เห็นความสวยงามและสัมผัส “แม่คะนิ้ง” อีกด้วย

ถัดจากศูนย์วิจัยฯ ไปอีกเล็กน้อย จะพาไปเที่ยวชมสวนต้นมะคาเดเมียนัท พร้อมดูกระบวนการแปรรูปและชิมมะคาเดเมียนัท ตลอดจนซื้อผลิตภัณฑ์จากมะคาเดเมียนัท จาก ไร่วิมุตติสุข

ไม่เพียงเท่านี้ ตลอดเวลาเดินทางทุกท่านยังได้ชมความสวยงามของทัศนียภาพจากป่าธรรมชาติ ตลอดริมทางสองข้างที่เต็มไปด้วยความสูง-ต่ำของเทือกเขา อีกทั้งทางทีมงานยังมีโปรแกรมแวะท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ อีกมากมาย

ดังนั้น นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน นับจากปักษ์นี้ ทีมงานอยากจะพาท่านผู้อ่านมาทำความรู้จักกับบางโปรแกรมที่น่าสนใจของทัวร์เกษตรเมืองเลยครั้งนี้ เพื่อเรียกน้ำย่อยกันก่อนจะถึงทริปจริง…

ศูนย์วิจัยพืชสวนเลย หรือศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูงเลย

เนื่องจากในพื้นที่ภาคอีสานพบว่า จังหวัดเลยเพียงจังหวัดเดียว ที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ที่มีอากาศหนาวเย็น และมีระดับความสูงเหมาะสมต่อการทำเกษตรกรรมบนที่สูง กรมวิชาการเกษตร จึงมีความคิดที่จะจัดตั้งสถานีทดลองเกษตรที่สูงขึ้น เพื่อทดลองปลูกพันธุ์พืชไม้ดอกเมืองหนาว สำหรับส่งเสริมให้แก่เกษตรกรเพาะปลูก

ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2529 ได้มีการสำรวจบริเวณยอดภูครั่ง อำเภอภูเรือ และป่าเสื่อมโทรม บริเวณใกล้เคียง พบว่ามีความสูงเหนือระดับน้ำทะเล 1,000 เมตร อันเหมาะสมสำหรับทดลองปลูกพันธุ์พืชเมืองหนาว มีแหล่งน้ำเพียงพอ และมีพื้นที่กว้าง สามารถขยายออกไปได้ถึง 5,000 ไร่ จึงดำเนินการจัดตั้งเป็นสถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ ขึ้น

ผลงานของสถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ ที่ผ่านมา คือการทดสอบพันธุ์ไม้ผลเมืองหนาว สำหรับปลูกในพื้นที่สูงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งได้แก่ พันธุ์แอปเปิ้ล พันธุ์ท้อสำหรับกินสด พันธุ์พลับ จากการทดสอบพบว่า บางพันธุ์สามารถเติบโตได้ดีในสภาพอากาศของที่สูงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่บางพันธุ์ก็มีการเติบโตช้า ออกดอกได้เฉพาะช่วงที่มีอากาศหนาวเย็น และติดผลได้ในบางปี

อย่างไรก็ตาม ยังคงยากลำบากอยู่ในการปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจ ส่วนการปลูกสตรอเบอรี่และไม้ดอกเมืองหนาวนั้น ที่ผ่านมา ได้ผลเป็นอย่างดี นอกจากนี้ สถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ ยังได้มีความพยายามที่จะรวบรวมและศึกษาพันธุ์องุ่นสำหรับทำไวน์ และองุ่นสำหรับกินสดเพื่อพัฒนาพันธุ์และส่งเสริมให้เกษตรกรในจังหวัดเลยปลูกต่อไปอีกด้วย

สำหรับศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูงเลย (ภูเรือ) มีวัตถุประสงค์และหน้าที่รับผิดชอบคือ วิจัยและพัฒนาพืชเฉพาะถิ่นและพืชพื้นเมือง ศึกษาพันธุ์พืชที่เหมาะสมต่อสภาพแวดล้อมบนที่สูงภาคอีสาน, ศึกษาการเขตกรรมพืชที่มีศักยภาพและพืชที่ได้รับมอบหมายจากกรมวิชาการเกษตร, ศึกษาเทคโนโลยีเพื่อใช้พัฒนาการเกษตรที่สูง, ถ่ายทอดเทคโนโลยีแหล่งเรียนรู้สู่เกษตรกร นักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจ, เป็นแหล่งผลิตและขยายพันธุ์พืชสวนพันธุ์ดี และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรที่สูงเลย (ภูเรือ) ตั้งอยู่ เลขที่ 85 หมู่ที่ 6 บ้านหินสอ ตำบลปลาบ่า อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย มีความสูง 900-1,000 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ความลาดเทของพื้นที่ 10-45 เปอร์เซ็นต์ ลักษณะดินร่วนปนเหนียว มีค่า pH 4.0-4.5

ด้วยสภาพอากาศที่หนาวเย็นตลอดปี โดยเฉพาะในฤดูหนาวจะหนาวจัด ซึ่งในบางปีมีอุณหภูมิลดลงต่ำสุด -4 องศาเซลเซียส เมื่อเดือนธันวาคม 2542 และ 2.5 องศาเซลเซียส เมื่อเดือนมกราคม 2552 จึงทำให้เกิดน้ำค้างแข็งบนยอดหญ้า หรือที่รู้จักกันว่า “แม่คะนิ้ง” โดยมีอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยทั้งปี 17.0 องศาเซลเซียส และสูงสุดทั้งปี 27.0 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,575 มิลลิเมตร ต่อปี

ทางด้านกิจกรรมการท่องเที่ยวนั้น นักท่องเที่ยวสามารถชมแปลงไม้ผลเมืองหนาว เช่น เกาลัดจีน พลับ สาลี่ มะคาเดเนียนัท ชมแปลงพืชผักเมืองหนาว เช่น บร็อกโคลี่ ปวยเล้ง โกลาบี้ แรดิซิโอ คะน้าฮ่องกง ผักสลัดต่างๆ และสตรอเบอรี่ ชมไม้ดอกเมืองหนาว เช่น ทุ่งซัลเวีย พีทูเนีย ลิ้นมังกร แพนซี แกลดิโอลัส กุหลาบ พร้อมบันทึกภาพสวยๆ เด็ดๆ แบบเดี่ยว เป็นกลุ่ม หรือเซลฟี่ได้ตามความชอบ

หรืออาจเข้าชมโรงเรือนแสดงพืชพรรณที่หายาก พืชท้องถิ่น เฟิร์นและพืชใกล้เคียง หน้าวัว สับปะรดสี ลิลลี่ เยอร์บีร่า เบญจมาศ และกล้วยไม้ป่า เดินศึกษาธรรมชาติ ชมทัศนียภาพทะเลภูเขา โดยรอบศูนย์พบกับเทศกาลกินผักเมืองหนาว สตรอเบอรี่ มะคาเดเนียนัท

ทั้งนี้ในช่วงเดือนธันวาคม-มกราคม มี เทศกาลกินผักเมืองหนาว เห็ดหอมสด สตรอเบอรี่ มะคาเดเนียนัท พร้อมจิบกาแฟสดอะราบิก้า ท่ามกลางอากาศหนาวเย็นอย่างมีความสุข

นี่เพียงแค่แห่งเดียวในอีกหลายแห่งของทริปนี้ ต้องขอบอกก่อนว่า ต้องประทับใจทุกท่านแน่ และห้ามพลาดในปักษ์หน้ามาทำความรู้จักกับทริปอื่นที่น่าสนใจอีก อย่าลืมติดตามอ่านกันให้ได้นะ…

ขอขอบคุณ คุณนิคม ขีดวัน นักวิชาการเกษตร ที่อำนวยความสะดวกด้านการประสานงาน