ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05086011158&srcday=2015-11-01&search=no

สัตว์เลี้ยงสวยงาม

สุจิต เมืองสุข

รักหนึ่งไม่มีสอง ของ “เลิฟเบิร์ด”

ผ่านตลาดอุดมสุข ตลาดเล็กๆ ซ้ายมือของการเดินทางขาล่องลงกรุงเทพมหานคร ตามถนนสาย 304 เขตตำบลหนองกี่ อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี ที่เป็นเพียงตลาดเล็กๆ แต่ครบถ้วนไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวก เพราะใกล้เขตอุตสาหกรรมกบินทร์บุรี ซึ่งถือเป็นพื้นที่เศรษฐกิจเล็กๆ ที่มีการจับจ่ายใช้สอยระดับหนึ่ง และจากถนนสาย 304 เข้าไปในตลาดอุดมสุขเพียง 100 เมตร ก็เป็นที่ตั้งของร้านจำหน่ายสัตว์เลี้ยงที่ตามหา

เราพบเฟซบุ๊กชื่อ “บ้านนกกบินทร์บุรี” บอกตำแหน่งที่ตั้งตามที่สอบถามเส้นทางมา คือภายในตลาดอุดมสุขแห่งนี้ และมี คุณพนม ประภัสสร เป็นเจ้าของร้าน หลังพบหน้าคุณพนมให้การต้อนรับอย่างดี และพร้อมตอบคำถามที่เราเตรียมมาอย่างละเอียดถี่ถ้วน

คุณพนม ให้ข้อมูลว่า ภูมิลำเนาเดิมเป็นชาวจังหวัดเชียงใหม่ จบการศึกษาเพียงชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ก้าวเข้าสู่การทำงานในโรงงานตามวุฒิการศึกษา ไม่นานนักเกิดวิกฤตฟองสบู่ ทำให้สมัครใจลาออกจากงาน เพราะเบื่อระบบงานแบบนายจ้างลูกจ้าง หันหาอาชีพที่เหมาะกับตัวเอง ในวินาทีนั้นสิ่งที่คิดได้คือ ค้าขาย จึงมุ่งหน้ามาตลาดอุดมสุขตามคำชักชวนของพี่เขย และเริ่มต้นเปิดร้านขายปลาสวยงาม

“ผมเริ่มจากปลาสวยงาม เพราะปลาสวยงามเป็นสัตว์เลี้ยงที่ซื้อง่ายขายคล่อง ราคาไม่สูง 3 ปีหลังจากเปิดร้านจำหน่ายปลาสวยงาม ก็เริ่มเพาะเลี้ยงนกเลิฟเบิร์ด”

เริ่มต้นจากการที่คุณพนม พบนกเลิฟเบิร์ดบินหลงมาเกาะอยู่บนต้นไม้หน้าร้าน เขาจึงนำอาหารนกไปให้ โดยไม่จับตัวนก ซึ่งนกเลิฟเบิร์ดตัวนั้นก็เกาะอยู่กับที่ไม่บินไปไหน กระทั่งไม่กี่วันถัดมาเจ้าของนกเลิฟเบิร์ดมาจับนกไป ในครั้งนั้นทำให้คุณพนมรู้สึกประทับใจในนกเลิฟเบิร์ด ทั้งในเรื่องของสีสันที่สดใสสวยงาม และความเชื่องของนก ที่มั่นใจว่าเกิดจากการฝึกของผู้เลี้ยงที่ทำให้นกเลิฟเบิร์ดเชื่องได้

คุณพนม ติดต่อซื้อนกเลิฟเบิร์ดมาไว้เลี้ยงเล่น จำนวน 2 คู่ ระยะเวลาผ่านไป 3 เดือน นกออกไข่และฟักเป็นตัว การฟักลูกนกในครั้งแรกของการเลี้ยงของคุณพนมไปฟักในถ้วยใส่อาหารของนกในกรง เพราะความไม่เคยศึกษาเกี่ยวกับการเลี้ยงนกเลิฟเบิร์ดเลย ทำให้ไม่ทราบว่าต้องใช้อุปกรณ์อะไรในการเลี้ยงอย่างไรบ้าง หลังลูกนกฟักเป็นตัว มีลูกค้าที่มาซื้อปลาสวยงามขอซื้อ หลังจากที่ลูกนกกินอาหารได้เอง โดยคุณพนมขายลูกนกเลิฟเบิร์ดไปในราคา 700-800 บาท ต่อตัว ซึ่งถือเป็นราคาตลาดที่ไม่สูงนัก

หลังจากที่เห็นแววทางการตลาดในการซื้อขายนกเลิฟเบิร์ด ว่ามีความต้องการสูง และสามารถจำหน่ายได้ดีในพื้นที่ จึงซื้อนกเลิฟเบิร์ดมาเพิ่มอีก 5 คู่ แต่ครั้งนี้ผิดหวัง เพราะจากการไม่เคยศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับนกเลิฟเบิร์ดแม้แต่น้อย ทำให้เสียรู้ นกจำนวน 5 คู่ ที่ซื้อมาเพิ่มนั้น ไม่ให้ไข่เลย แม้จะปล่อยระยะเวลาการเลี้ยงยาวนานเกิน 1 ปี เมื่อศึกษาดูพบว่า นกที่ซื้อมาเพิ่ม 5 คู่ เป็นนกที่อายุมากเกินกว่าจะผสมพันธุ์ และนกอายุน้อยไม่สามารถให้ไข่ได้ จึงเป็นบทเรียนให้คุณพนมตั้งใจศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับนกเลิฟเบิร์ดอย่างจริงจัง นับจากนั้นเป็นต้นมา

เมื่อเริ่มต้นศึกษาอย่างจริงจัง ทำให้มีพื้นฐานการเลี้ยงนกเลิฟเบิร์ดที่ดีมากขึ้น คุณพนมจึงเริ่มซื้อนกเลิฟเบิร์ดเพิ่ม ซึ่งจากการศึกษาอย่างถ่องแท้ คุณพนมเลือกซื้อนกเลิฟเบิร์ดชนิดขอบตา เลือกสี และเริ่มซื้อนกเกรดบน ในราคาสูงมากขึ้น

“ความสวยงามของนกเลิฟเบิร์ดอยู่ที่ สีสันสดใสที่ตัวของนก ชื่อเรียกแต่ละพันธุ์ของเลิฟเบิร์ดจะเรียกตามสีสันที่เห็นตามลำตัวของนก เช่น Green black mark ส่วนหัวสีดำเข้ม อกหรือคอสีเหลืองสด ลำตัวสีเขียวสด ซึ่ง Green black mark เป็นสียอดนิยมและถือว่าราคาสูงที่สุดในกลุ่มของนกเลิฟเบิร์ดขอบตา นอกจากนี้ นกเลิฟเบิร์ดยังสามารถเลี้ยงให้เชื่องได้ตามแต่ผู้เลี้ยงต้องการ โดยสามารถปล่อยอิสระให้บินได้ ซึ่งนกจะเริ่มหัดบินเมื่ออายุประมาณ 2 เดือน จะเริ่มหัดบินบริเวณเลี้ยง และจะเริ่มขยายอาณาเขตบินกว้างออกไปตามอายุของนกที่เพิ่มขึ้น ซึ่งการปล่อยให้บินบ้าง วันละ 2-3 ชั่วโมง แล้วเรียกกลับมาเข้ากรง โดยการเป่านกหวีด จะเป็นการเลี้ยงปล่อยให้บินอิสระที่ดี ในระยะอายุของนก 5 เดือนแรก ควรใส่สายจูงไว้หากนกไม่อยู่ในกรง และไม่ควรปล่อยนกให้บินตลอดทั้งวัน เพราะจะทำให้นกเพลิดเพลินจนบินหายไป ไม่กลับมาก็ได้”

จุดเด่นของนกเลิฟเบิร์ดอีกประการคือ การรักเดียวใจเดียวในคู่ของตัวเอง และจะเลือกคู่เอง ซึ่งผู้เลี้ยงนกเลิฟเบิร์ดไม่ควรจับนกเข้าคู่กัน ควรปล่อยให้นกเลือกคู่เอง โดยการปล่อยรวมในกรงใหญ่หลายตัว เมื่อนกอายุได้ประมาณ 7 เดือน จะเริ่มจับคู่ จะพบว่านกเริ่มคลอเคลีย ไซ้ขน ป้อนอาหารให้กันและกัน เมื่อถึงเวลานั้นจะทำให้ทราบเพศนกได้อย่างชัดเจน เมื่อนกจับคู่ได้แล้ว ให้แยกกรงเลี้ยงคู่ออกต่างหาก มีรังนอนที่ทำจากไม้อัดหรือลูกมะพร้าวไว้ให้ หลังจากที่นกแยกคู่ออกมาอยู่กรงต่างหากแล้ว ไม่นานจะพบว่านกตั้งท้อง โดยสังเกตจากอุ้งท้องของนกเพศเมียมีลักษณะตุงหรือย้อยลง หมั่นสังเกตว่านกวางไข่หรือยัง เมื่อวางไข่ให้ทำสัญลักษณ์ที่ไข่นกไว้ บันทึกวันเดือนปีเกิด การออกไข่ของนกจะห่างกัน 2 วัน ต่อฟอง ในแม่นก 1 ตัว จะให้ไข่เฉลี่ย 6 ฟอง

ตามธรรมชาติ หลังออกไข่ 21 วัน ลูกนกจะเจาะไข่ออกมาเอง โดยมีแม่นกคอยคาบอาหารไปป้อน ผู้เลี้ยงควรหมั่นสังเกตเมื่อไข่ครบ 21 วัน แล้วยังไม่ฟักเป็นตัว จำเป็นต้องช่วยลูกนกด้วยการนำไข่มาเจาะให้ลูกนกออกจากไข่ได้ แต่เปอร์เซ็นต์การรอดครึ่งเดียวเท่านั้น ส่วนใหญ่ตายในไข่ เพราะเจาะเปลือกไข่ออกมาไม่ได้ เนื่องจากลูกนกไม่แข็งแรง หรือที่เราเรียกว่า ตายโครม กรณีช่วยเจาะไข่ให้ลูกนกรอด ก็ต้องนำลูกนกไปกกไฟให้ความอบอุ่น ป้อนอาหารเหลวให้จนกว่าลูกนกจะสามารถกินอาหารเองได้

“ผมต้องตั้งนาฬิกาทุก 2-3 ชั่วโมง เพื่อป้อนอาหารเหลวให้กับนกเด็กที่เพิ่งฟักจากไข่ ต้องให้อาหารเหลวถี่มาก แต่ถ้านกเริ่มโต การป้อนอาหารเหลวก็จะห่างออกไปตามอายุของนก จากทุก 2-3 ชั่วโมง เป็น 3 มื้อ เช้า กลางวัน เย็น และลดเหลือมื้อเดียวคือ มื้อเช้า จากนั้นหัดให้กินอาหารเอง จนนกเริ่มหัดบิน จึงนำเข้ากรงและให้อาหารตามปกติ”

หากลูกนกฟักตามปกติ แม่นกจะเป็นคนป้อนอาหารให้ลูกนก กระทั่งลูกนกอายุประมาณ 1 เดือน จะเริ่มออกจากรัง เริ่มเกาะเดิน และเริ่มหัดบินเมื่ออายุประมาณ 2 เดือน

การเลี้ยงนก 1 คู่ ควรให้อยู่ในกรง ขนาด เบอร์ 1 หรือขนาดประมาณ 20×25 นิ้ว นกจะมีพื้นที่กว้างมากพอบินเล่นภายในกรง เมื่อนกจับคู่และแยกกรงเรียบร้อยแล้ว ควรให้หญ้าขน เพราะเป็นอาหารที่ช่วยกระตุ้นให้นกไข่ได้ไวขึ้น นกจะดูดน้ำจากหญ้าขน และคาบหญ้าขนที่ดูดน้ำหมดแล้วไปทำรังนอน เตรียมไว้สำหรับออกไข่

คุณพนม บอกว่า นกเลิฟเบิร์ด เป็นสัตว์เลี้ยงง่าย แต่ผู้เลี้ยงก็ควรหมั่นสังเกตนก หากพบว่าเกาะคอนนิ่ง ขนพองฟู ไม่ร่าเริง แสดงว่าป่วย ยิ่งหากนกจามเหมือนคนเป็นหวัด ก็ควรให้ยาตามอาการตั้งแต่พบครั้งแรกโดยเร็ว เพื่อป้องกันไม่ให้ป่วยมากไปกว่านี้ คุณพนมยกตัวอย่างการให้ยาสำหรับนกป่วย ควรให้ในปริมาณน้อยมาก เพราะนกตัวเล็ก น้ำหนักน้อย เช่น ปริมาณยาแก้ไข้หวัด 10 ซีซี จะใช้ผสมน้ำ 1.5 ลิตร แล้วแบ่งป้อนให้นกกิน นอกจากนี้ ยังให้วิตามินทุกสัปดาห์ ป้องกันโอกาสป่วยที่จะเกิดขึ้นกับนกด้วย

ความสะอาดภายในกรงเลี้ยงและบริเวณกรงเลี้ยง คุณพนมให้ความสำคัญมากเป็นพิเศษ โดยเน้นที่ตั้งกรงควรอยู่ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก เก็บกวาดกรงและถูบริเวณกรงเลี้ยงให้สะอาด รวมถึงการดูดฝุ่นและฉีดน้ำยาฆ่าเชื้อบริเวณกรงเลี้ยง วันละ 2-3 ครั้ง เป็นอย่างน้อย ซึ่งการทำเช่นนี้จะช่วยลดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ และทำให้นกสะอาดอีกด้วย

อาหารสำหรับนกเลิฟเบิร์ดที่ดีคือ อาหารในกลุ่มธัญพืชต่างๆ คุณพนมจะซื้อยกกระสอบในหลายชนิดแล้วนำมารวมกัน เช่น เมล็ดทานตะวัน ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เล่ย์ เมล็ดมิลเล็ต และเสริมด้วยขนมปังโฮลวีทราดด้วยนมสด หรือ นำวิตามินซีมาทาแทนแยม แล้วแบ่งเป็น 4 ส่วน ให้นกคู่ละ 1 ส่วน ของขนมปังที่ตัดแบ่ง คุณพนมเชื่อว่าขนมปังโฮลวีททำมาจากธัญพืช ก็น่าจะเป็นประโยชน์กับนกเลิฟเบิร์ดเช่นเดียวกัน นอกจากนี้ ยังเสริมด้วยข้าวโพดดิบหักฝักให้นกจิกกินเอง และพืชสมุนไพร เช่น ใบตะไคร้ กะเพรา หญ้าขน เป็นต้น

การดูเพศนกเลิฟเบิร์ด เป็นสิ่งที่ทำได้ยาก หากไม่มีความชำนาญจริงๆ จะไม่สามารถบอกเพศนกได้ถูกต้อง คุณพนมแนะวิธีดูเพศนกที่แม่นยำและถูกต้องที่สุดคือ การตรวจเลือด โดยทำได้ในนกอายุ 1 ปีขึ้นไป แต่ถ้าต้องการสุ่มดูเพศก็สามารถทำได้ โดยสังเกตที่รูปร่างของนก นกเพศเมียจะตัวใหญ่กว่า นกเพศผู้จะมีรูปร่างลักษณะคล้ายปลีกล้วยและเล็กกว่าเพศเมีย หรือจับเพศบริเวณตะเกียบตรงก้นของนก เพศเมียตะเกียบห่าง เพศผู้ตะเกียบชิด แต่อย่างไรก็ตาม การดูเพศเช่นนี้โอกาสพลาดสูงมาก ซึ่งการปล่อยให้นกจับคู่กันเอง จะเป็นวิธีที่ไม่ต้องเจาะเลือดตรวจและสามารถทราบเพศที่แน่นอนได้

ปัจจุบัน ผู้เลี้ยงนกเลิฟเบิร์ดยังคงหลงใหลกับการเลี้ยงนก โดยเริ่มจากลูกป้อน (ลูกนก อายุไม่ถึง 2 เดือน) เพราะเชื่อว่า จะทำให้นกเชื่อง การเลี้ยงลูกป้อน ผู้เลี้ยงต้องใส่ใจมาก และต้องป้อนอาหารให้ถูกวิธี คุณพนม บอกว่า หากลูกค้าขอซื้อลูกป้อน คุณพนมจะนำร่องป้อนลูกนกให้ก่อนเป็นเวลา 3 วัน จากนั้นจะสอนวิธีป้อนให้กับลูกค้าที่จะซื้อลูกนกไป และให้ลูกค้าป้อนให้ดูว่าสามารถทำได้จริง จึงจะปล่อยขายลูกนกให้กับลูกค้า เพราะเกรงว่าหากป้อนไม่ถูกวิธี จะทำให้ลูกนกตายได้

ระยะเวลาเกือบ 2 ปี ของการเพาะเลี้ยงนกเลิฟเบิร์ด ทำให้คุณพนมมีพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ นกเลิฟเบิร์ดขอบตา รวม 10 คู่ และมีนกเลิฟเบิร์ดจำหน่าย ในราคาตั้งแต่ตัวละ 500 บาท (ลูกป้อน) หรือคู่ละ 2,000 บาท ขึ้นไป (กรณีนกจับคู่แล้ว) และตัวละ 800 บาท ขึ้นไป (นกกินอาหารได้เอง)

ท่านใดต้องการ นกเลิฟเบิร์ด สุขภาพดี ติดต่อขอชมหรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณพนม ประภัสสร เลขที่ 379/61 ตลาดอุดมสุข ตำบลหนองกี่ อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี หรือเปิดดูหน้าตานกเลิฟเบิร์ดได้ที่ เฟซบุ๊ก บ้านนกกบินทร์บุรี โทรศัพท์ (090) 762-4010