ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05043010159&srcday=2016-01-01&search=no

“ตั้งวง … เล่า”

ทิดโส โม้ระเบิด “พาเพื่อนไปเยือน สวนหม่อน”

เป็นเช้าวันอาทิตย์ที่เราต่างพากันตื่นแต่ไก่โห่ เพราะวันนี้มีนัดเพื่อนๆ สมาชิกไปเที่ยวชม สวนหม่อน หรือ “มัลเบอรี่” รถตู้ วีไอพี เจ้าประจำมารับเราตามนัด จากนั้นก็มุ่งหน้าเส้นทางกรุงเทพฯ-ปากช่อง เพราะวันนี้มีนัดที่ “สวนแม่หม่อน” แห่ง ตำบลวังหมี อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา

ณ ที่นี่ ครูไก่-นันทวัน โตอินทร์ และ พี่สุรพล สองสามีภรรยารอให้เราเข้าไปชิมอยู่แล้ว ด้วยรอยยิ้มพิมพ์ใจ รถจอดสนิท สมาชิกหลากหลายวัยก็รีบลงจากรถ เพราะภาพเบื้องหน้าของทุกคนทำเอานั่งแทบไม่ติดเก้าอี้ จะอะไรล่ะ หากไม่ใช่ผลหม่อนทั้งเกือบสุกและสุก อวดสีแดง สีดำ ให้พราวไปทั้งต้น หลายร้อยต้น เป็นที่ละลานตายิ่งนัก

พื้นที่ 8 ไร่ ถูกจัดแบ่งโซนอย่างมีระเบียบ มีสระเก็บน้ำขนาดใหญ่ไว้ใช้รดหม่อนในแปลง มีบ้านพักและเรือนรับรอง เพราะช่วงวันหยุดที่นี่จะมีเพื่อนๆ ของเจ้าของสวนแวะเวียนมาเยือนเสมอ เรียกว่าแม้จะอยู่ในสวนก็ไม่มีโอกาสได้เหงากันเลยเชียว ทั้งลูกค้า ทั้งเพื่อนๆ สนุกสนานกัน

แรกเริ่มเดิมที พี่สุรพล เล่าว่า ได้กิ่งหม่อนมาลองปลูก ทางเจ้าหน้าที่แจ้งว่าเป็นหม่อนกินผล น่าปลูกไว้กินหรือจำหน่ายบ้าง จึงได้ทดลองนำมาปลูกลงแปลง เมื่อเริ่มได้ผลผลิตก็จะดกมากและมีรสอร่อย จึงได้ขยายพันธุ์เพิ่มพื้นที่ปลูกจนเต็มพื้นที่ดังเช่นที่เห็นในปัจจุบัน การจัดแบ่งโซนในแปลง เป็นข้อดีสำหรับการทำให้ผลผลิตมีทั้งปีไม่ขาด โซนหนึ่งติดผลสุก โซนหนึ่งผลอ่อน โซนหนึ่งกำลังตัดแต่งกิ่ง อีกโซนปล่อยให้ต้นสะสมอาหาร ทำวนเวียนเช่นนี้ จึงทำให้มีหม่อนสดจำหน่ายได้ทั้งปี จะมีหยุดบ้างก็ช่วงฤดูฝน เพราะหากเจอฝนซัดผลหม่อนจะบอบช้ำได้ง่ายและไม่หวาน จึงไม่นิยมเก็บผลในช่วงฝนชุก จะเป็นการพักต้นให้สะสมอาหารมากกว่า การให้น้ำในแปลงก็เป็นเรื่องสำคัญในช่วงสะสมอาหารและติดผลเล็กๆ

ระบบน้ำจะต้องให้อย่างทั่วถึง ต่อเมื่อหม่อนใกล้สุกจึงเริ่มงดน้ำ ให้สะสมความหวาน ในช่วงนี้หากรดน้ำหรือฝนตก หม่อนจะมีรสจืดไปทันที ดังนั้น หากคิดจะปลูกหม่อนเพื่อเก็บผลสด จะต้องศึกษาเรื่องนี้ไว้ด้วย ในช่วงที่ผมหาความรู้อยู่กับพี่สุรพล เพื่อนๆ สมาชิกก็เดินเก็บกินผลสุกที่ต้น แว่วยินเสียง อู้ฮู! โอ้โฮ! โอ๊ ดกแท้น้อ ดังอยู่ไม่ขาดสาย เพราะความดกอลังการของหม่อนแต่ละต้น ที่นี่ไม่หวง ไม่ขี้เหนียวครับ ใครอยากเก็บอยากกินจัดได้เต็มที่ ถือตะกร้าเข้าสวนไปเก็บกินให้หนำใจกันเลย

หากจะซื้อกลับบ้านก็ค่อยเอามาชั่งกิโลกันอีกที ขายกันแบบเหมือนให้เปล่า กิโลกรัมละ 150 บาท เรียกว่าใครก็ตามที่ได้ชิมแล้ว ต่างซื้อกลับบ้านกันเป็นแถว ที่นี่นอกจากผลสดแล้วยังมีแบบแปรรูป ไม่ว่าจะเป็นน้ำมัลเบอรี่ แยมมัลเบอรี่ มัลเบอรี่กวน ท็อฟฟี่มัลเบอรี่ และอีกเช่นเคยคือ ชิมได้ทุกอย่าง ไม่มีหวงกันเลยเชียว เพื่อนๆ สมาชิกต่างถูกใจกันจนทำให้ใช้เวลาอยู่ที่นี่เนิ่นนาน เพราะด้วยอัธยาศัยของความเป็นครูเก่า ทำให้เราได้รับความรู้และสนุกสนานกันอย่างมากมาย เรียกว่าหากไม่เรียกขึ้นรถเป็นไม่ลุกจากกันเลยเชียว

ที่นี่ปลูกสายพันธุ์เชียงใหม่ทั้งแปลง เพราะคุณสมบัติเด่นๆ คือ ลูกดก ขยายพันธุ์ง่าย โตเร็ว ทำนอกฤดูได้ กำหนดวันเก็บเกี่ยวล่วงหน้าได้ แปรรูปได้มากมายสารพัดเมนู มีอีกอย่างที่สวนยังไม่มีเวลาทำ คือ ชาใบหม่อน เพราะวัตถุดิบคือ ใบหม่อน มีเยอะมาก แต่ยังขาดแรงงานและการจัดการ ปัจจุบันโดยเฉพาะวันหยุดแทบไม่มีเวลาพัก เพราะลูกค้ามาหาถึงสวนตลอด

“สนุกดี ไม่เหงา ได้พูดคุยกับลูกค้า บางคนมาหลายรอบจนสนิทกัน” อาจารย์ไก่ เล่าด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม

หม่อน จัดว่าเป็นพืชสมุนไพร เป็นทั้งผลไม้และยา ที่ทั้งไทยและต่างประเทศยอมรับ ช่วยบำรุงสมอง ต้านอนุมูลอิสระ ต้านมะเร็ง บำรุงสายตา ใช้เพื่อแก้อาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย หูอื้อ ผมหงอกก่อนวัย คอแห้งกระหายน้ำ ช่วยให้นอนหลับ ช่วยขับเสมหะ นอกจากกินผลสดแล้ว หม่อนยังสามารถนำมาแปรรูปได้มากมาย อย่างน้อยเพื่อลดความเสี่ยงด้านการตลาดผลสดได้ด้วย นอกจากนี้ หม่อน ยังเป็นพืชที่มีใบและผลที่สวยงาม ปลูกเป็นไม้ประดับได้อย่างดี

ถึงตรงนี้ ท่านผู้อ่านอาจอยากรู้ว่าอยู่ตรงไหน ไม่ยากเลยครับ ผมเองเริ่มต้นจากปากช่อง ผ่านแยกปากทางเขาใหญ่ไปทางหมูสี วิ่งมุ่งหน้าตรงไปวังน้ำเขียว ประมาณ 40 กิโลเมตร ถึงวัดสันกำแพงก็จะเห็นป้าย “สวนหม่อนแม่หม่อน” แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าไปเลยครับ ความสนุกปนอร่อยสดๆ จากต้นกำลังรออยู่ หากไปไม่ถูก ก็โทร.หา ครูไก่ (081) 304-0980 ได้เลยครับ

กลเม็ดเคล็ดที่เปิดเผย การทำให้หม่อนติดผลทั้งปีไม่ใช่เรื่องยากสักนิด เริ่มตั้งแต่การปลูก ไม่ว่าจะเป็นกิ่งตอนหรือกิ่งชำ เราจะปลูกและดูแลให้น้ำ ให้ปุ๋ย ไม่น้อยกว่า 8 เดือน ให้ต้นได้บำรุงอย่างสมบูรณ์เต็มที่ ให้ตาดอกได้สะสมอาหารอย่างถึงที่สุด จากนั้นก็โน้มกิ่งทุกๆ กิ่ง เอาเชือกรั้งให้เอนลงพื้นให้มากที่สุด ลิดใบออกให้หมด ตัดยอดปลายทิ้ง เพื่องดส่งอาหารไปเลี้ยงยอด ให้น้ำ ให้ปุ๋ย ตามปกติ ประมาณไม่เกิน 10 วัน จะมีช่อใหม่พร้อมติดดอกผล จากนั้น ดูแลไปประมาณ 2 เดือน ก็จะได้ลิ้มรสความอร่อยจากต้นได้แล้ว เน้นเลยว่า ช่วงผลเริ่มแก่หากงดน้ำได้จะดีมาก เพราะจะทำให้หม่อนมีรสหวานมากขึ้น

ถามกันเบาๆ “วันนี้ คุณปลูกหม่อนไว้กินผลหรือยัง”