ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย : ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน

http://info.matichon.co.th/techno/techno.php?srctag=05032010359&srcday=2016-03-01&search=no

วันที่ 01 มีนาคม พ.ศ. 2559 ปีที่ 28 ฉบับที่ 618

ไม้ดอกไม้ประดับ

สุรเดช สดคมขำ

สับปะรดสี ปลูกแบบเรียนรู้เข้าใจ เป็นอาชีพสร้างรายได้ ของ ณัฏฐิกา กฤดิกุล ที่ชลบุรี

สับปะรดสี (Bromeliad) เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ที่มีถิ่นกำเนิดแถวทวีปอเมริกาเกือบทั้งหมด สามารถเจริญเติบโตได้ในป่าดงดิบชื้น จนถึงสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งทะเลทราย สับปะรดสีมีรูปร่าง ขนาด และสีสันสวยงาม จึงเป็นที่สะดุดตาของผู้ชื่นชอบ

ลักษณะของใบ มีหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่ใบกว้างจนถึงใบแคบคล้ายใบหญ้า รูปทรงของใบมีทั้งขอบใบเรียบ ขอบใบหยัก และขอบใบเป็นหนาม ใบจะทับกันแน่นโดยรอบฐาน ทำให้ส่วนยอดของสับปะรดสีดูคล้ายมีอ่างน้ำอยู่ตรงกลางยอด น้ำที่ขังอยู่บนยอดจะช่วยกักเก็บน้ำไว้ให้ใช้ในช่วงอากาศแห้ง

รากของสับปะรดสี เป็นระบบรากฝอย ที่ทำหน้าที่ดูดอาหาร ความชื้น และยึดเกาะ ซึ่งรากแต่ละสายพันธุ์จะมีความแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับชนิดของสายพันธุ์นั้นๆ บางสายพันธุ์ก็เป็นระบบรากอากาศ

สับปะรดสีนับว่าเป็นไม้ประดับที่มีความสวยงาม นิยมนำมาจัดสวน เพราะสามารถอยู่ได้นาน 8-10 วัน โดยไม่ต้องรดน้ำ นอกจากนี้ บางสายพันธุ์สามารถอยู่กลางแดดได้ 100 เปอร์เซ็นต์ บางสายพันธุ์อยู่ที่ร่มรำไร ทำให้นักจัดสวนสามารถเลือกสับปะรดสีได้หลากหลายในการจัดสวน เพื่อแสดงผลงานออกมาได้อย่างลงตัว

จากความสวยงามของใบ สีสัน และความอดทนที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ทำให้ คุณณัฏฐิกา กฤดิกุล อยู่บ้านเลขที่ 734 หมู่ที่ 4 ตำบลสุรศักดิ์ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ทำการปลูกเลี้ยงสับปะรดสีด้วยใจรัก จนสับปะรดสีเป็นงานสร้างรายได้ให้กับเธอ

นักจัดสวน ผู้ชื่นชอบสับปะรดสี

คุณณัฏฐิกา เล่าให้ฟังว่า เริ่มแรกเดิมทีมีอาชีพรับจัดสวน ต่อมาได้สัมผัสกับสับปะรดสีที่นำมาจัดสวน จึงเกิดความชอบ และหลงใหล

“งานที่ทำหลักๆ ก็รับจัดสวน ช่วงที่เรารับจัด มันก็จะมีสับปะรดสีมาด้วย เอามาจัด ไม้ที่เหลือจากจัดสวน ก็จะเป็นพวกสับปะรดสี เราก็เอามาเก็บไว้ดูแลที่บ้าน พอดูๆ ไปก็เหมือนว่า ต้นพวกนี้มันทนดี สวยด้วย ไม่ต้องดูแลอะไรมาก มันก็ยังสวยอยู่แบบนั้น ก็เลยชอบอยากปลูกเลี้ยงดู” คุณณัฏฐิกา เล่าถึงความเป็นมาของการเริ่มปลูกเลี้ยง

เมื่อเห็นถึงความพิเศษ เธอจึงค่อยๆ ปลูกเลี้ยง จึงเกิดใจรักที่อยากจะทำเป็นอาชีพ เพราะสับปะรดสีเป็นพรรณไม้ที่มีความอดทน เรียกง่ายๆ ว่า ถึงไม่รดน้ำทุกวัน ก็ยังมีความสวยคงทนอยู่ได้นาน

พอปี 2555 คุณณัฏฐิกา บอกว่า จำนวนของสับปะรดสีที่สะสมเริ่มมีจำนวนมากขึ้น เธอจึงทำเป็นสวนอย่างเต็มตัว หาซื้อพันธุ์จากต่างประเทศ และแหล่งอื่นๆ ภายในประเทศมาไว้ภายในสวนอีกด้วย เมื่อผ่านมาได้ 3 ปี จึงเริ่มออกทดลองจำหน่ายตามงานต่างๆ

ปลูกให้สวย สีสด ไม่ยากอย่างที่คิด

คุณณัฏฐิกา บอกว่า การปลูกสับปะรดสี วัสดุที่ดีควรเป็นมะพร้าวสับเพียงอย่างเดียว ไม่มีวัสดุอย่างอื่นปน

“โดยปกติสับปะรดสี ถ้าจะให้ดีต้องปลูกในมะพร้าวสับ ดินนี่แทบจะไม่ได้ใช้เลย ส่วนการขยายพันธุ์ก็อาศัยการแตกหน่อ โดยเราต้องดูหน่อที่สมบูรณ์ อย่าให้มันเล็กเกินไป เกิดเราตัดออกมาจากต้นแม่เลย เดี๋ยวมันจะตาย ทางที่ดีควรให้มีรากด้วยจะดีมาก” คุณณัฏฐิกา อธิบายถึงการเตรียมหน่อเพื่อนำมาปลูก

เมื่อได้หน่อสับปะรดสีที่แตกออกจากต้นแม่ เลือกหน่อที่มีขนาดเหมาะสม จากนั้นนำมาปลูกลงในวัสดุปลูกจำพวกมะพร้าวสับ ที่สามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามท้องตลาด โดยแช่น้ำประมาณ 1 วัน ก็สามารถนำมาปลูกสับปะรดสีได้

อัดมะพร้าวสับลงในกระถาง ซึ่งขนาดของกระถางมีความแตกต่างกัน โดยดูขนาดของสับปะรดสีแต่ละสายพันธุ์ที่นำมาปลูก ถ้ามีขนาดที่ใหญ่ก็ต้องใช้กระถางไซซ์ ขนาด 6 นิ้ว ขึ้นไป เมื่อปลูกเสร็จแล้วนำมาวางในพื้นที่ที่มีแสงรำไร

การรดน้ำ เนื่องจากสับปะรดสีเป็นไม้ที่สามารถเก็บน้ำไว้ที่ยอดได้ เวลารดน้ำต้องรดตรงบริเวณยอด ที่สวนของคุณณัฏฐิกา จะรดน้ำ 2 ครั้ง ต่อสัปดาห์

“น้ำที่รด เราจะสังเกตน้ำที่ยอด ถ้ายังมีน้ำค้างอยู่ที่ยอด เราก็ยังไม่ต้องรด สับปะรดสีจะต่างจากไม้อื่น ไม้อื่นเวลารดน้ำต้องรดที่โคน แต่สับปะรดสีนี่ เราจะรดน้ำที่ยอด เพราะยอดเขาจะเก็บน้ำไว้เอง ยอดก็เปรียบเสมือนถังเก็บน้ำ น้ำที่เรารดที่ยอดเดี๋ยวก็ซึมลงไปเอง ไม่ต้องทำอะไรมาก” คุณณัฏฐิกา อธิบาย

การใส่ปุ๋ย ที่สวนของคุณณัฏฐิกา ไม่เน้นการใส่ปุ๋ยมากนัก เพราะจะทำให้ทรงต้นของสับปะรดสีเสียรูปทรง แต่จะเน้นใส่ปุ๋ยออสโมโค้ท (ปุ๋ยละลายช้า) สูตรเสมอ กับสับปะรดสีที่มีดอก ใส่ทุก 3 เดือน

การป้องกันโรคและแมลง สิ่งที่เป็นปัญหามากที่สุดของคุณณัฏฐิกา คือ ตั๊กแตน เธอป้องกันด้วยการพ่นยา 1 ครั้ง ต่อเดือน ส่วนช่วงฤดูฝนจะมีเชื้อราที่ต้องระวัง ป้องกันเชื้อราด้วยการไม่รดน้ำบ่อย แต่สำหรับใครที่ปลูกเลี้ยงที่บ้านในจำนวนไม่มาก คุณณัฏฐิกา บอกว่า ปัญหาพวกนี้จะไม่ค่อยเกิด

หลังจากปลูกใช้เวลาดูแลประมาณ 7 เดือน ถึง 1 ปี ก็สามารถจำหน่ายได้ ซึ่งสับปะรดสีสำหรับพร้อมจำหน่ายใช้เวลาดูแลที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

ความนิยม มีหลากหลายสายพันธุ์

สับปะรดสีมีมากมายหลายสายพันธุ์ บางพันธุ์มีทั้งโตเร็วและโตช้า หลังจากแยกจากต้นแม่แล้ว นำมาปลูกลงกระถาง เลี้ยงดูประมาณ 4 เดือน ก็สามารถจำหน่ายได้ ซึ่งความชอบและนิยมของผู้ซื้อมีความแตกต่างกันออกไป

“การเติบโตนี่แล้วแต่สายพันธุ์ บางพันธุ์หลังปลูกก็จำหน่ายได้เลย บางพันธุ์ก็เป็นปี ไม้ที่เราขายก็ขายทั้งไม้เล็กและไม้ใหญ่ กลุ่มลูกค้าเรามีหลายแบบ บางคนก็ชอบเลี้ยงแบบเล็กๆ บางคนก็ชอบแบบใหญ่เลยสวยเลย ก็แล้วแต่คนชอบ” คุณณัฏฐิกา กล่าว

การจำหน่ายสับปะรดสีในช่วงแรก คุณณัฏฐิกา บอกว่า มีอุปสรรค เพราะไม้ที่สวนของเธอยังไม่เป็นที่รู้จักของผู้ซื้อมากนัก เพราะด้วยเป็นแม่ค้ารายใหม่

“ช่วงแรกๆ ก็ขายยาก พอเราออกงานบ่อยๆ คนก็เริ่มรู้จัก อีกอย่างเรามีไม้ของเราเอง ปลูกเองขายเอง ไม่ได้รับจากที่อื่นมาขาย ไม้เราเน้นคุณภาพ สีสันสด ดูสวย ทรงต้นได้ ก็จะเป็นที่ต้องการของลูกค้า ตลาดก็เลยไม่เป็นอุปสรรค ขอแค่สิ่งที่เราทำมีคุณภาพ” คุณณัฏฐิกา เล่าถึงเคล็ดลับการทำตลาด

ความนิยมของลูกค้าส่วนใหญ่จะเน้นสับปะรดสีสายพันธุ์นีโอ ที่มีสีสันสวยสด สามารถนำไปจัดสวนได้ ส่วนสับปะรดสีที่มีดอกยังถือว่าเป็นที่นิยม เพราะดอกสามารถอยู่ได้เป็นเดือน เมื่อนำไปตกแต่งภายในอาคาร เช่น สถานที่จัดงานต่างๆ โรงแรม เป็นต้น

ราคาสับปะรดสีที่สวนของคุณณัฏฐิกา มีราคาจำหน่ายแตกต่างกันออกไป ราคาต่ำสุดอยู่ที่ 10-20 บาท ส่วนราคาสูงสุด ตั้งแต่ 1,000 บาท ขึ้นไป ซึ่งราคาที่ถูกหรือแพงขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

“ราคานี่อยู่ที่ความชอบ ที่สวนเรามีทั้งหลักพัน และก็หมื่นนิดๆ มันอยู่ที่สายพันธุ์ว่าเป็นไม้สะสมไหม ถ้าเป็นพันธุ์ที่หายาก มีจำนวนน้อยมันก็จะแพง ส่วนที่ราคาไม่แพงมันอยู่ที่เราทำจำนวนได้มาก มันก็เป็นไปตามกลไกตลาด ไม้ที่สวนเรายังเป็นที่ต้องการ อาจจะเพราะเรามีแต่สับปะรดสี เรียกว่าครบทุกตระกูล ไม่ว่าใครอยากได้อะไร มาติดต่อที่เรา เรามีให้เขาเลือกซื้อได้ ที่เรามีก็อาจจะด้วยเพราะเราชอบ สายพันธุ์ไหนที่ไม่มีในสวน เราก็หาซื้อเข้ามา สะสมไว้ ให้มีความหลากหลาย” คุณณัฏฐิกา กล่าว

สับปะรดสีที่บ้านไม่สวย

อาจยังปลูกแบบไม่เข้าใจนิสัยที่แท้จริง

สับปะรดสีของใครที่ปลูกอยู่ที่บ้าน ต้นไม่สวย สีสันไม่สดเหมือนครั้งแรกตอนซื้อมา และสำหรับผู้ที่ชื่นชอบอยากปลูกเลี้ยงเป็นอาชีพ คุณณัฏฐิกา แนะนำว่า

“คนที่ปลูกที่บ้านแล้วไม่สวย สีไม่สวย สีไม่สดเพราะอะไร อาจจะเกิดจากการวางผิดที่ หรือบางทีรดน้ำเยอะไป ส่วนสับปะรดสีที่โทรมบางทีมันอาจจะหมดอายุ ต้นที่ตายก็จะมีหน่อมาแทนที่ พอเราเห็นต้นแม่โทรมๆ เราก็ใส่ปุ๋ยได้ เพื่อรอต้นลูกที่แทงหน่อออกมา เราก็จะได้ต้นลูกมาเลี้ยงต่อ”

“ส่วนคนที่อยากทำเป็นอาชีพ หลักแรกๆ ที่คนจะทำเป็นอาชีพ อยากให้ดูเรื่องความชอบมากกว่า ถ้าเราชอบมีใจรัก ทำอะไรมันก็ทำได้ดี ประสบผลสำเร็จ อีกอย่างคือความตั้งใจ เพราะพวกนี้ไม่มีอะไรยาก ไม่ต้องดูแลมาก แต่แค่ต้องเข้าใจ ว่าเราจะปลูกยังไง สายพันธุ์แบบนี้ควรวางที่ไหน แค่นั้นเองไม่มีอะไรยาก เราก็จะได้เรียนรู้และเกิดความชำนาญเอง เพราะสิ่งที่เรารักมันจะสอนเราเอง” คุณณัฏฐิกา กล่าว

ในบางครั้งคนเราอาจมองเรื่องที่อยากทำว่าเป็นเรื่องยาก จนเกิดความกลัว ทั้งๆ ที่ยังไม่ได้ลงมือทำ ซึ่งคุณณัฏฐิกา กลับมองว่าทุกอย่างอยู่ที่ใจและความชอบ ขอเพียงใจรักในสิ่งที่อยากทำ ความสำเร็จก็ไม่ไกลเกินความพยายาม

สำหรับท่านใดที่สนใจสับปะรดสีสวยๆ ติดต่อสอบถามที่ คุณณัฏฐิกา กฤดิกุล หมายเลขโทรศัพท์ (081) 983-1755, (086) 374-4811