9 พระราชปณิธาน ที่ กฟผ.ได้น้อมนำมาเป็นหลักในการจัดทำโครงการต่างๆ ได้แก่ พระราชปณิธานด้านการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน ด้านการประดิษฐ์และนวัตกรรม ด้านการดูแลรักษาป่าและน้ำ ด้านความพอเพียงและการเอาชนะความยากจน ด้านการดูแลชาวนา ด้านการศึกษา ด้านการประหยัด ด้านการเสียสละและการให้ทานและพระราชปณิธานด้านการส่งเสริมให้เป็นคนดี

ภายใต้โครงการหลัก มีโครงการย่อยๆมากมายหลายโครงการ ส่วนหนึ่งได้เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีที่แล้ว และมีหลายโครงการที่จะทำในปีนี้และทำต่อเนื่องไปโดยตลอด

เมื่อปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมา ผมได้มอบหมายให้ คุณยอดมนู ภมรมนตรี และทีมงานรายการครอบจักรวาล เดินทางไปถ่ายทำรายการที่ เขื่อนภูมิพล เกี่ยวกับกิจกรรมใน โครงการ “ตามรอยเขื่อนพระราชา” ซึ่งเป็นโครงการย่อยโครงการหนึ่งในการสืบสานพระราชปณิธานด้านการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน

เขื่อนภูมิพล เขื่อนพระราชา.คุณธนรัชต์ ภุมมะกสิกร ผู้ช่วยผู้ว่าการโรงไฟฟ้าพลังน้ำ กฟผ. ได้ให้ข้อมูลว่า เขื่อนภูมิพลนับว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการบริหารจัดการน้ำในประเทศไทย ทำให้ประชาชนได้มีน้ำเพื่อใช้ในการเกษตร การชลประทาน เพื่อการอุปโภคและบริโภค ได้มีไฟฟ้าเพื่อการพัฒนาประเทศไปสู่อุตสาห-กรรม ทำให้ชาวบ้านได้มีอาชีพด้านการเกษตร การประมง การท่องเที่ยว และในด้านสิ่งแวดล้อม เมื่อมีเขื่อนแล้วก็มีการดูแลรักษาป่าต้นน้ำอย่างต่อเนื่อง

“เขื่อนภูมิพล” เป็นเขื่อนอเนกประสงค์แห่งแรกของประเทศไทย สร้างปิดกั้นลำน้ำปิงที่บริเวณเขาแก้ว อำเภอสามเงา จังหวัดตาก เริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2496 เดิมชื่อ “เขื่อนยันฮี” พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช ทรงให้ความสนพระทัยนับแต่เริ่มดำเนินการก่อสร้าง และได้พระราชทานพระ ปรมาภิไธยให้เป็นชื่อเขื่อนว่า “เขื่อนภูมิพล” เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ.2500

แบบจำลองเขื่อนภูมิพล จัดแสดงในอาคารเฉลิมพระเกียรติ.พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช ได้เสด็จพระราชดำเนินวางศิลาฤกษ์การก่อสร้าง เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2504 และเสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อน เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ.2507

เขื่อนภูมิพล มีลักษณะเป็นเขื่อนคอนกรีตรูปโค้ง รัศมีความโค้ง 250 เมตร สูง 154 เมตร ยาว 486 เมตร ความกว้างของสันเขื่อน 6 เมตร อ่างเก็บน้ำสามารถรองรับน้ำได้สูงสุด 13,462 ล้านลูกบาศก์เมตร
นอกจากเป็นแหล่งกักเก็บน้ำเพื่อการชล-ประทานและผลิตกระแสไฟฟ้า เขื่อนภูมิพล

ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดตาก ภายในบริเวณเขื่อนมีทัศนียภาพสวยงาม ทั้งในส่วนที่เป็นอ่างเก็บน้ำ และพื้นที่โดยรอบ มีสวนดอกไม้สวยงาม มีต้นไม้ยืนต้นที่พระบรมวงศานุวงศ์ทรงปลูก ได้แก่ ต้นสัก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงปลูก ต้นราชพฤกษ์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ทรงปลูก เมื่อปี พ.ศ.2513 ต้นสัก สมเด็จพระเจ้า อยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงปลูก เมื่อปี พ.ศ.2511

สวนเฉลิมพระเกียรติ.

อาคารเฉลิมพระเกียรติ.การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ได้จัดแสดง นิทรรศการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ณ อาคารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนตามแนวพระราชดำริ และอาคารเฉลิมพระเกียรติ

อาคารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน ตามแนวพระราชดำริ (อาคารเรือนไม้) เคยเป็นที่ประทับทรงงานและประทับแรมของ พระ บาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ปัจจุบันได้นำพระบรมฉายาลักษณ์ และของใช้ส่วนพระองค์มาจัดแสดงให้ผู้สนใจได้ชม

อาคารเฉลิมพระเกียรติสร้างขึ้นในวโรกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2542 มีการจัดแสดงนิทรรศการเรื่องราวการก่อสร้างเขื่อนภูมิพล พระราชกรณียกิจด้านการพัฒนาแหล่งน้ำการเสด็จเยี่ยมเยียนราษฎรของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และพระบรม วงศานุวงศ์ พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านที่ทรงมีต่อการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย

อาคารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน.และยังมี นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ซึ่งได้จัดขึ้นในงาน “รวมใจภักดิ์ รักพ่อ สานต่อปณิธาน” รวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกับ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โครงการพระราชดำริ นิทรรศการเกี่ยวกับพระราชดำรัส พลังงานทดแทน ฝายชะลอน้ำ การจำลองวิถีชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โครงการชีววิถี ซึ่งนิทรรศการเหล่านี้จะจัดแสดงต่อเนื่องไปตลอดหนึ่งปี ประชาชนที่เดินทางไปเที่ยวชมเขื่อนภูมิพลสามารถเข้าไปชมนิทรรศการเพื่อเก็บเกี่ยวความรู้และนำไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตได้เป็นอย่างดี

ฝายชะลอน้ำ กักเก็บน้ำในช่วงฤดูฝน.ในการไปถ่ายทำรายการครอบจักรวาลครั้งนี้ หลังจากชมนิทรรศการแล้ว ทีมงานรายการครอบจักรวาลยังได้ไปร่วมสร้างฝายชะลอน้ำในป่าชุมชน บ้านท่าปุยตก ตำบลย่านรี อำเภอสามเงา จังหวัดตาก เป็นหนึ่งในโครงการสืบสานพระราชปณิธานด้านการดูแลรักษาป่าและน้ำ ซึ่งทางเขื่อนภูมิพลได้ปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติตั้งแต่ปี พ.ศ.2536 และเริ่มสร้างฝายชะลอน้ำ เมื่อปี พ.ศ.2539

ฝายชะลอน้ำ มีความสำคัญในการช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้ป่า ทำให้ดินอุ้มน้ำไว้ เมื่อถึงฤดูฝน น้ำป่าไหลหลากลงมาจากภูเขา จะพาตะกอนดินมาด้วย หากไม่มีฝายคอยกั้นไว้ ตะกอนจะถูกน้ำพัดพาลงไปในแม่น้ำ ทำให้แม่น้ำตื้นเขิน แต่ถ้าช่วยกันสร้างฝายชะลอน้ำไว้ ตะกอนที่มากับน้ำจะติดอยู่บริเวณหน้าฝาย นอกจากจะช่วยให้แม่น้ำไม่ตื้นเขิน ยังทำให้ป่ามีความอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านท่าปุยตกให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีในการปลูกป่า ดูแลป่าและสร้างฝายชะลอน้ำ เป็นต้นแบบที่ดี ทำให้ชุมชนใกล้เคียงร่วมกันดูแลป่าด้วย นับว่าเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งที่ได้อนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม

สื่อมวลชนและชาวบ้านร่วมกันสร้างฝาย.

คณะสื่อมวลชนรับฟังการบรรยายเรื่องการสร้างฝายชะลอน้ำ.คุณกรศิษฏ์ ภัคโชตานนท์ ผู้ว่าการการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย กล่าวว่า “กฟผ.มีความภาคภูมิใจที่ได้มีโอกาสทำงานสนองเบื้องพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสมอมา ด้วยพระปรีชาสามารถที่หลากหลายนำมาซึ่งความสว่างไสวและความเจริญให้กับประเทศ ตลอดจนสร้างความผาสุกต่อพสกนิกร กฟผ.จึงขอน้อมดำเนินงานตามพระราชปณิธาน เพื่อสานต่อและเผยแพร่พระเกียรติคุณสืบไป”

ท้ายนี้ ผมขอเชิญชวนพสกนิกรชาวไทยทุกคนร่วมสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และน้อมนำแนวพระราชดำริของพระองค์ท่านมาใช้ในการดำเนินชีวิต เพื่อความผาสุกที่ยั่งยืนของตนเอง ครอบครัว สังคมและประเทศชาติสืบไป.

ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์