เกาหลีใต้จัดพิธีรำลึกครบรอบ 99 ปีของ “ขบวนการ 1 มีนาคม 1919” วันที่ชาวเกาหลีหลายหมื่นคนลุกฮือออกมาเดินขบวนชุมนุมเรียกร้องเอกราชจากเจ้าอาณานิคมญี่ปุ่นครั้งแรก เมื่อวันพฤหัสบดี(1 มี.ค.)ที่ผ่านมา ประธานาธิบดีมุน แจอิน ได้ใช้โอกาสนี้เรียกร้องอีกครั้งให้ญี่ปุ่นยอมรับการกระทำผิดของตัวเองในอดีต ทั้งกล่าวชัดเจนว่าญี่ปุ่นไม่มีสิทธิอ้างว่า ประเด็นบังคับสตรีเกาหลีเป็นทาสกามารมณ์สมัยสงครามโลก จบลงแล้ว แม้สองประเทศได้ทำความตกลงกันเมื่อเกือบสามปีที่แล้ว

พิธีรำลึกจัดขึ้นที่พิพิธภัณฑ์เรือนจำซอแดมุน ในกรุงโซล ที่ในอดีต ญี่ปุ่นเคยใช้เป็นที่จองจำและดำเนินคดีนักต่อสู้เรียกร้องเอกราชชาวเกาหลีเกือบแสนคนในช่วงปกครองเกาหลีเป็นอาณานิคม ช่วงปี 2453-2488

นักกิจกรรมแต่งกายแบบในยุคอาณานิคมจำลองเหตุการณ์สมัยขบวนการเรียกร้องเอกราชถูกปราบปราม (ภาพ : AFP)

ญี่ปุ่นเรียกร้องหลายครั้งให้ประธานาธิบดีเกาหลีใต้คนใหม่และรัฐบาล เคารพข้อตกลงที่ทำกับรัฐบาลก่อนภายใต้ประธานาธิบดีปัก กึนเฮ เมื่อปี 2558 ซึ่งมีสาระสำคัญว่า รัฐบาลเกาหลีใต้ตกลงที่จะไม่หยิบยกเรื่องนี้ขึ้นมาพูดอีก แลกกับเงินชดเชย 1 พันล้านเยน (ราว 270 ล้านบาท) แก่มูลนิธิช่วยเหลือเหยื่อ แต่นายมุน แจอิน ประณามตั้งแต่หลังเข้ารับตำแหน่งว่า ข้อตกลงมีช่องโหว่ร้ายแรง และย้ำอีกครั้งในวันรำลึกเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ชาติว่า การละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างไร้มนุษยธรรมในช่วงสงคราม ไม่อาจชดเชยได้ด้วยการประกาศจากรัฐบาลญี่ปุ่นว่า มันจบแล้ว วิถีทางเดียวที่จะปิดหน้าประวัติศาสตร์เศร้าสลดได้ จะต้องมาจากการจดจำและศึกษาบทเรียนประวัติศาสตร์ และสิ่งที่เกาหลีใต้และเหยื่อต้องการเห็นจากญี่ปุ่น คือคำขอโทษอย่างจริงใจ

ที่กรุงโตเกียว นายโยชิฮิเดะ สุกะ โฆษกรัฐบาลญี่ปุ่น กล่าวว่า ความเห็นของประธานาธิบดีเกาหลีใต้ น่าเสียใจอย่างยิ่ง และญี่ปุ่นได้ยื่นร้องเรียนไปยังเพื่อนบ้านแล้ว ประธานาธิบดีมุนยังเอ่ยถึงทาสกามารมณ์อยู่อีก ทั้งที่สองฝ่ายเห็นพ้องกันแล้วตามข้อตกลงปี 2558