ต่อจากเมื่อวาน…แม้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี จะมีความมุ่งมั่นให้สหกรณ์เข้ามามีบทบาทในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศมากขึ้น แต่ในทางปฏิบัติสหกรณ์ไทยไม่อาจรับหน้าที่นี้ได้ เพราะลำพังสถานะตัวเองยังจะเอาตัวแทบไม่รอด ด้วยสหกรณ์หลายแห่งมีหนี้สินแทบล้มละลาย จากการถูกรัฐลวงล่อให้เป็นหนี้

ด้วยข้ออ้างเพื่อปรับโครงสร้างการผลิตภาคเกษตรปี 2544 รัฐบาลได้ผุดโครงการ ASPL จัดหาโรงสีและไซโลเก็บข้าวเปลือกให้แก่สหกรณ์การเกษตรในพื้นที่ที่มีการปลูกข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจหลักทั่วทุกภาคของประเทศ

สหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการไม่ต้องผ่อนชำระ ไม่ต้องจ่ายดอกเบี้ยคืนรัฐบาล เมื่อกิจการโรงสีและไซโลทำรายได้ สหกรณ์เพียงแค่ทยอยจ่ายคืนในรูปเงินบริจาคเข้ากองทุนพัฒนาสหกรณ์ (กพส.) เท่านั้นเอง

แต่พอสร้างเสร็จแทนที่จะช่วยให้สหกรณ์มีรายได้ มีกำไร กลับกลายเป็นได้หนี้แทบล้มละลายจนถึงทุกวันนี้

โรงสีที่เอามาให้สีข้าวได้ไม่ครบวงจร สีได้แค่ข้าวสาร ไม่มีระบบขัดสีเม็ดข้าว แถมเครื่องเสียขึ้นมา หาอะไหล่ไม่ได้…ส่วนไซโลนั้น ภายนอกหน้าเป็นไซโลจริง แต่ภายในไม่มีระบบระบายอากาศ เก็บข้าวแล้วเหลือง

สหกรณ์แต่ละแห่งรู้ซึ้งถึงปัญหาดี มิได้นิ่งเฉย แจ้งเรื่องร้องเรียนไปยังผู้เกี่ยวข้องมาทุกยุคทุกสมัย สุดท้ายเรื่องเงียบหาย เพราะคนพวกนั้นครองอำนาจกันยาว…สุดท้ายกลายเป็นโรงสี–ไซโลร้าง พร้อมกับมอบหนี้ให้สหกรณ์แต่ละแห่งกอดหนี้กันไว้กว่าสิบล้านบาท

เมื่อมีหนี้ ถึงรอบปีปิดบัญชี เงินกำไรจากกิจการอื่นที่สหกรณ์แต่ละแห่งหามาได้ประมาณ 3-5 แสน ไม่อาจจะนำไปทำอะไรได้เลย ต้องกันสำรองหนี้…เลยเป็นเหตุให้สหกรณ์ไม่สามารถปันผลกำไรให้สมาชิกได้เลย

ปันผลไม่ได้ไม่ใช่แค่ 1-2 ปี แต่ยาวนานมากว่าสิบปี ผลที่ตามมาความศรัทธาในระบบสหกรณ์เลยพังพินาศ…สหกรณ์ไทย

พังเพราะใคร จะกล้ายืดอกรับผิดชอบกันบ้างไหม.

สะ–เล–เต