เพิ่งกลับจากการไปร่วมสังเกตการณ์การปฐมนิเทศผู้เข้ารับการอบรมคอร์สอาเซียนรุ่นที่ 4 เมื่อเร็วๆนี้ ซึ่งจัดโดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ก่อนจะเริ่ม การอบรมเป็นจริงเป็นจังต่อไป

โดยหนึ่งในเพื่อนบ้านอาเซียนที่ถูกพูดถึงมากในวันนั้น ก็คือ เวียดนาม ที่หลายๆเวทีมักหยิบยกขึ้นมาเทียบเคียงการพัฒนาของไทย อย่างโน้นอย่างนี้บ่อยๆ และก็พอดีมีข่าวของเวียดนามที่น่าจะสะท้อนถึง “ภาพ” การเป็นประชาคม (อาเซียน) ได้ดี

ตามเงื่อนไขหลักของประชาคมอาเซียนนอกจากการมุ่งเป็น ตลาดเดียว แล้ว ยังให้เปิดเสรีแรงงานฝีมือ 8 สาขา รวมทั้งแพทย์และวิศวกร แต่ยังคงเป็นปัญหาหนักใจสำหรับสมาชิกอาเซียนด้วยกันไม่เว้นแม้แต่เวียดนาม

เป็นเรื่องน่าห่วงจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในสังกัดกระทรวงแรงงานของเวียดนาม ต้องประชุมหารือกัน ก่อนแนะนำรัฐบาลให้หามาตรการใหม่มาปกป้องตลาดแรงงานท้องถิ่น กลัวสู้แรงงานเพื่อนบ้านที่มีทักษะดีกว่าไม่ไหว

เดิมกฎหมายเวียดนามกำหนดให้ชาวต่างชาติต้องจบการศึกษาระดับปริญญาตรีและได้ใบอนุญาตก่อนจึงจะทำงานในเวียดนามได้ แต่แค่นี้ถือว่ายังไม่พอ ต้องหามาตรการอื่นๆ เช่น กำหนดเป็นเงื่อนไขให้ชาวต่างชาติต้องใช้ หรือรู้ภาษาเวียดนามได้ด้วยถ้าคิดจะเข้ามาทำงานในเวียดนาม

แต่ผู้เชี่ยวชาญหลายคนไม่ได้ห่วงมาก และยังเห็นว่าตลาดแรงงานเวียดนามจะไม่กระทบมาก อย่างน้อยก็ในอนาคตอันใกล้ เพราะ มีข้อจำกัดเปิดเสรีแค่แรงงานฝีมือ 8 สาขาหลัก ซึ่งคนงานในสาขาอาชีพเหล่านี้คิดเป็นแค่ร้อยละ 1 ของแรงงานเวียดนามโดยรวม และยังมีเงื่อนไข อื่นๆที่กีดขวางไว้อยู่ไม่ว่า วัฒนธรรม ไปจนถึงภาษา รวมทั้งยังมีกฎระเบียบหยุมหยิมในระดับท้องถิ่นอยู่ก็ยิ่งไม่ง่าย

ขณะเดียวกัน แต่ละชาติสมาชิกอาเซียนยังมีกรอบคุณสมบัติ (แรงงาน) แตกต่างกันและ จะสร้างความยุ่งยากต่อการเคลื่อนที่ (โดยเสรี) ของแรงงานมีฝีมือทั้ง 8 สาขาเอง

เรื่องนี้น่าจะให้เวลาสักระยะกว่าจะเห็นภาพชัด เพราะประชาคมอาเซียนเพิ่งเริ่มขึ้นเป็นทางการเมื่อปลายปีที่แล้วนี่เอง และเข้าใจว่าคงไม่ใช่แค่เวียดนามหรอกที่ห่วง.

เกรียงศักดิ์ จุนโนนยางค์