ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ เชิญ ร.ต.อ.ดร.นิติภูมิ นวรัตน์ ปฐมนิเทศข้าราชการที่บรรจุหรือโยกย้ายมาปฏิบัติงานใน 3 จชต. ใหม่ รุ่นที่ 3 จำนวน 220 คน เวลา 09.00– 12.00 น. พฤหัสบดีพรุ่งนี้ ที่โรงแรมไดอิชิ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา

ผมแนะนำท่านที่ผมรู้จัก ซึ่งเตรียมตัวไปเยือนเมืองฮาร์บิน มณฑลเฮย์หลงเจียง สาธารณรัฐประชาชนจีน ว่าอย่าเพิ่งเดินทางไปตอนนี้เลย เพราะทราบว่าอุณหภูมิในช่วงนี้ติดลบกว่า 40 องศาเซลเซียส หากร่างกายไม่พร้อมอาจจะเกิดปัญหาสุขภาพอย่างรุนแรงได้

ช่วงเดือนมกราคมอย่างนี้แหละครับ ผมเคยเดินทางไปเยือนเมืองฮาร์บิน แม้ไม่มีวิกฤติภาวะอากาศแปรปรวนอย่างรุนแรง อุณหภูมิที่นั่นในแต่ละปีก็ติดลบเกิน 25 องศาเซลเซียส มีคณะคนไทยชอบไปท่องเที่ยวเทศกาลงานแกะสลักหิมะและน้ำแข็งนานาชาติแห่งเมืองฮาร์บิน ปีหนึ่งก็น่าจะมีหลายร้อยจนถึงเป็นพันคน

ที่มณฑลเฮย์หลงเจียงของจีนมีแม่น้ำอามูร์ที่คนจีนเรียกว่า แม่น้ำเฮย์หลงเจียง ซึ่งหมายถึงแม่น้ำมังกรดำเป็นพรมแดนธรรมชาติกั้นระหว่างจีนและรัสเซีย คณะของพ่อผมเองก็เคยไปใช้ชีวิตและถ่ายทำสารคดีอยู่ทางซีกรัสเซียและทางซีกจีน แถมยังเคยนั่งเรือล่องไปตามแม่น้ำอามูร์ที่มีความยาวถึง 4,700 กิโลเมตร ได้เห็นโอกาสของคนไทยทางด้านการงานและการทำมาค้าขายในเมืองต่างๆ ที่อยู่บนฝั่งแม่น้ำอามูร์ ซึ่งมีเมืองสำคัญเยอะครับ เช่น เมืองบลาโกเวชเซนสค์ เมืองไอกุน เมืองคอมโซมอลสค์นา-อามูร์ เมืองฮาบารอฟสค์ ฯลฯ

แม่น้ำอามูร์ยาวเป็นลำดับ 9 ของโลก มีแม่น้ำสายเล็กสายน้อยมากกว่า 200 สาย ไหลจากที่ต่างๆมาลงแม่น้ำสายนี้ เช่น แม่น้ำซุงการี (แม่น้ำใหญ่ที่สุดในแมนจูเรีย) แม่น้ำอุสซูรี (พรมแดนส่วนหนึ่งของแมนจูเรียและไซบีเรีย) แม่น้ำเซยา แม่น้ำบูเรยา ฯลฯ แม่น้ำมากกว่า 200 สายพวกนี้ ก็มีเมืองน้อยใหญ่ตั้งอยู่เรียงรายที่สามารถเข้าไปทำมาค้าขายได้ทั้งนั้น สำหรับแม่น้ำอามูร์นะครับ สามารถแล่นเรือได้ในช่วงฤดูร้อนตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงที่ไม่มีน้ำแข็ง

หลายท่านอาจจะสงสัยว่าผู้คนทางแถบนี้มีรายได้จากอะไร ขอเรียนว่าทางแถบนี้มีน้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ ไม้ และที่สำคัญก็คือปลา ปลาในแม่น้ำอามูร์มีเยอะมาก ที่รู้จักกันในตอนนี้ก็มีมากถึง 99 ชนิด ที่ดังจริงๆทางแถบนี้ก็เป็นพวกปลาคาร์ป และปลาไพก์ ที่คนทางแถบนี้ต้องการ ก็คือข้าว เกลือ และเครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ เท่าที่คณะเปิดเลนส์ส่องโลกของพ่อผมเคยไปตระเวนตามห้างสรรพสินค้า สินค้ามีไม่มากมายหลากหลายและยังมีความต้องการมาก

พื้นที่ราบใต้เมืองฮาบารอฟสค์ที่เป็นบริเวณลุ่มแม่น้ำมีความกว้างขวางใหญ่โตมากนะครับ มีพื้นที่มากถึง 1,994,300 ตารางกิโลเมตร ใหญ่กว่าประเทศไทยเกือบ 4 เท่า เดิมพื้นที่ทางแถบนี้เป็นของจีนทั้งหมด จนกระทั่งตอนหลังพวกรัสเซียเริ่มสนใจล่าและค้าขนสัตว์ก็ขยายจากซีกยุโรปของรัสเซียข้ามเทือกเขาอูลานมาตั้งเมืองที่เมืองยาคุตสค์บนฝั่งแม่น้ำเลนา และต่อมาก็ขยายตั้งเมืองโน้น เมืองนี้ มาเรื่อยๆ จนถึงริมฝั่งตะวันออกของทวีปริมทะเลโอคอตสก์ ที่รัสเซียขยายเข้ามาได้เมื่อสมัยสามสี่ร้อยปีที่แล้ว ก็เพราะแม่น้ำอามูร์แล่นเรือได้ในฤดูร้อน ลากเลื่อนได้ในฤดูหนาว ตอนนั้นก็ไม่มีใครทราบแน่ชัดดอกครับ ว่าแม่น้ำอามูร์สามารถจะเป็นทางออกสู่ทะเลได้

สองร้อยกว่าปีที่แล้ว รัสเซียยังมีระบบทาสติดที่ดินนา ใครเป็นทาสติดที่ดินนา มีลูกมีหลานก็ต้องเป็นทาสต่อเนื่องกันไปไม่รู้จบ พวกที่คิดจะปลดตัวเองจากการเป็นทาสติดที่ดินนาก็ต้องหนีแล้วครับ สถานที่หนีที่ดีที่สุดก็คือไซบีเรีย ต่อมาในสมัยพระนางแคเทอรินมหาราชินี ตอนนั้นรัสเซียมีการเนรเทศและส่งคนที่ไม่พึงปรารถนาไปอยู่ในไซบีเรีย ส่วนของไซบีเรียที่นิยมส่งมาอยู่มากที่สุด ก็นี่แหละครับ ริมแม่น้ำอามูร์

เรื่องของแม่น้ำอามูร์ หรือแม่น้ำเฮย์หลงเจียงนี่ เปิดฟ้าส่องโลกเขียนรับใช้มาหลายครั้งแล้ว แต่เขียนเท่าไรก็ไม่จบสักที เพราะมีข้อมูลเยอะและประโยชน์มหาศาล แต่คนไทยไปเยือนกันน้อยมาก มีโอกาสผมจะเขียนรับใช้อยู่เรื่อยๆครับ.

คุณนิติ นวรัตน์
songlok@outlook.co.th
www.nitipoom.media
www.facebook.com/nitipoom.thailand