…ภารกิจเยือนเอเชีย 3 ประเทศ ได้แก่ สปป.ลาว กัมพูชาและจีนของนายจอห์น แคร์รี รมว.ต่างประเทศสหรัฐฯ ห้วงเวลานี้ แสดงชัดถึงสหรัฐฯให้ความสำคัญกับภูมิภาคเอเชียอย่างยิ่งยวดไม่น้อยไปกว่าภูมิภาคตะวันออกกลางโดยเฉพาะปัญหานิวเคลียร์อิหร่าน ปัญหาสงครามกลางเมืองในอิรักกับซีเรียและเรื่องกลุ่มอิสลามิก รัฐอิสลาม (ไอเอส) หรือ “ดาเอช”…

นายแคร์รี ถือเป็น รมว.ต่างประเทศสหรัฐฯคนที่ 2 เยือน สปป.ลาวนับตั้งแต่ปี 2498 ต่อจากนางฮิลลารี คลินตัน เยือน สปป.ลาวระหว่างนั่งเก้าอี้ รมว.ต่างประเทศสหรัฐฯเมื่อปี 2555

ปีนี้ 2559 “ประชาคมอาเซียน”——ASEAN Community เปิดรวมตัวเป็นทางการไปแล้ว พอดี สปป.ลาวขึ้นนั่งเก้าอี้ประธานหมุนเวียนอาเซียน ทำให้สายตาประชาคมโลกต้องหันมองให้ความสำคัญกับชาติเพื่อนบ้านใกล้ชิดสนิทไทยมากที่สุดชาติหนึ่งในกลุ่มอาเซียน

ปลายปีนี้ เวทีประชุมใหญ่ประจำปีอาเซียน ประธานาธิบดี บารัค โอบามา ผู้นำสหรัฐฯ ซึ่งต้องหมดวาระดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯตั้งแต่ต้นปีหน้า กำหนดแผนเยือน สปป.ลาวในช่วงสุดท้ายของวาระการดำรงตำแหน่งผู้นำชาติมหาอำนาจอันดับ 1 ของโลก ถือเป็นการเปิดหน้าประวัติศาสตร์เยือน สปป.ลาวของผู้นำสหรัฐฯคนแรกและครั้งแรก

แต่ก่อนถึงเวทีการประชุมใหญ่ประจำปีอาเซียน ผู้นำสหรัฐฯประเดิมเชิญเหล่าผู้นำอาเซียนไปเยือนรัฐแคลิฟอร์เนีย ถิ่นพำนักของชาวอาเซียนมากที่สุดในสหรัฐฯ ช่วงกลางเดือน ก.พ. เพื่อพบพูดคุยกันหลายเรื่อง แต่สำคัญที่สุดหนีไม่พ้นปัญหา “พื้นที่พิพาททะเลจีนใต้”

“พื้นที่พิพาททะเลจีนใต้” ปมประเด็นร้อนสืบเนื่องจากกรณีจีนพยายามแผ่อิทธิพลอ้างกรรมสิทธิ์เหนือหมู่เกาะกลางทะเล กรณีพิพาทเกิดขึ้นระหว่างจีนกับหลายประเทศสมาชิกอาเซียน รวมทั้ง ฟิลิปปินส์กับเวียดนาม

สหรัฐฯมองว่าความพยายามขยายอิทธิพลครอบครองพื้นที่หมู่เกาะกลางทะเลจีนใต้ของจีนกำลังส่งผลต่อเสถียรภาพในภูมิภาคอาเซียน ส่งผลต่อสิทธิเสรีภาพการเดินเรือและการบินเหนือน่านฟ้าบริเวณนั้น

ความพยายามรวมกันอย่างเป็นเอกภาพของอาเซียนร่วมแก้ปัญหาพื้นที่พิพาททะเลจีนใต้ดูเหมือนยากบรรลุผลได้อย่างเป็นรูปธรรม เพราะอิทธิพลบารมีของจีนที่มีต่อหลายชาติอาเซียน ทำให้ความพยายามแสดงจุดยืนเรื่องนี้อย่างชัดเจนของอาเซียนแทบเป็นไปไม่ได้

สหรัฐฯพยายามชี้ถึงความล้มเหลวของอาเซียนจากกรณีการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนเมื่อช่วงปี 2555 กัมพูชานั่งเก้าอี้ประธานหมุนเวียนอาเซียนและเป็นเจ้าภาพการประชุมใหญ่ปีนั้น ออกแถลงการณ์แสดงจุดยืนของอาเซียนต่อกรณีพิพาทเหนือหมู่เกาะทะเลจีนใต้ไม่ได้

สหรัฐฯจึงทิ้งความหวังถึง สปป.ลาว อย่าให้รอยด่างพร้อยแบบครั้งนั้นต้องเกิดขึ้นอีกครั้งในปีนี้….

อานุภาพ เงินกระแชง