แม้อินโดนีเซียจะเป็นหนึ่งในผู้ผลิตข้าวที่สำคัญในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และกระทรวงเกษตรอินโดนีเซียระบุว่า ผลผลิตข้าวเมื่อปี 2558 มีจำนวนกว่า 47.2 ล้านตัน แต่ช่วงเดือน ธ.ค.ถึงต้นเดือน ม.ค.ที่ผ่านมา อินโดนีเซียกลับต้องนำเข้าข้าวจากไทยและเวียดนาม เพราะประสบปัญหา “ข้าวขาดตลาด” ทำให้สำนักข่าวรอยเตอร์ตามไปสัมภาษณ์นายดวี อันเดรียส ซันโตซา นักวิชาการสถาบันการเกษตรในเมืองโบกอร์ เพื่อให้วิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้น

นายดวีชี้ให้เห็นว่า ตัวเลขผลผลิตข้าวที่จัดทำโดยรัฐบาลอินโดนีเซีย สูงกว่าตัวเลขที่กระทรวงการเกษตรแห่งสหรัฐอเมริกาประเมินได้ราว 17-19 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงผิดปกติ เพราะจากการสำรวจข้อมูลโดยตรงกับกลุ่มเกษตรกรใน 61 พื้นที่ทั่วอินโดนีเซียเมื่อปีที่ผ่านมา พบว่าชาวนาผลิตข้าวได้น้อยลงถึง 67 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับข้าวซึ่งผลิตได้ในปี 2557 ส่วนแหล่งข่าวในรัฐบาลอินโดนีเซียที่ไม่เปิดเผยชื่อ เผยว่า เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นของกระทรวงเกษตรมักบิดเบือนตัวเลขผลผลิตข้าว เพื่อจะได้ทุจริตเงินช่วยเหลือค่าผลผลิตและค่าปุ๋ยจากรัฐบาล

เจ้าหน้าที่ระดับสูงในกระทรวงเกษตรของอินโดฯ ต่างยืนกรานเสียงแข็งว่า ตัวเลขผลผลิตข้าวที่รวบรวมได้เป็นตัวเลขที่แท้จริง และไม่มีการทุจริตบิดเบือนตัวเลขเพื่อ “งาบ” งบใดๆ แต่รัฐบาลอินโดฯนำเข้าข้าวจากต่างประเทศไปแล้วกว่า 840,000 ตัน ตลอดเดือน ธ.ค.-ม.ค.ที่ผ่านมา ทั้งยังมีข้าวจากอินเดียและปากีสถานอีกกว่า 600,000 ตัน ที่รอการนำเข้ามายังอินโดนีเซียในไม่ช้า

นอกจากการบิดเบือนตัวเลขผลผลิตข้าวจะเป็นหนึ่งในกระบวนการทุจริตงบประมาณรัฐแล้ว ยังทำให้อินโดฯต้องเสี่ยงกับภาวะข้าวขาดแคลนในเดือน ก.พ.-มี.ค. ซึ่งจะส่งผลต่อกลไกตลาดและระบบเศรษฐกิจ และประชาชนคงไม่พอใจนักหากอาหารหลักต้องมาขาดแคลน และในอดีตก็เคยเกิดเหตุการณ์ที่ประชาชนลุกฮือต่อต้านอดีตรัฐบาลซูฮาร์โตเพราะเกิดปัญหาข้าวยากหมากแพงอย่างหนัก จนซูฮาร์โตต้องพ้นตำแหน่งที่ยึดครองมากว่า 32 ปีไป.

ตติกานต์ เดชชพงศ