ปัญหาผู้อพยพลี้ภัยจากแอฟริกา ตะวันออกกลางและเอเชียบางส่วนเข้ายุโรปยังเป็นวิกฤตการณ์ต่อเนื่องจากช่วงปีที่แล้ว ซึ่งผู้อพยพลี้ภัยหลั่งไหลเข้ายุโรปจำนวนมากทะลุกว่า 1 ล้านคน

ตัวเลขผู้อพยพลี้ภัยเข้ายุโรปปีนี้ยังเพิ่มอย่างต่อเนื่องเฉลี่ยแต่ละสัปดาห์มากกว่า 10,000 คน แม้ช่วงเวลานี้แถบยุโรปยังเป็นฤดูหนาว แต่ผู้อพยพลี้ภัยยังพากันเดินทางเสี่ยงชีวิตข้ามทะเลเมดิเตอร์เรเนียนสู่ดินแดนยุโรปตั้งแต่ 1 ม.ค.ถึง 16 ก.พ.ที่ผ่านมา ทะลุแล้วกว่า 84,000 คน มากกว่าช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้วกว่า 11,000 คน ผู้อพยพลี้ภัยส่วนใหญ่จากซีเรียและไม่น้อยจากอิรักกับอัฟกานิสถาน

หน้าด่านชาติที่ต้องแบกรับปัญหาผู้อพยพลี้ภัยก่อนเพื่อนคือ อิตาลีกับกรีซ โดยเฉพาะอิตาลี ซึ่งเรือผู้อพยพลี้ภัยต้องเดินทางรอนแรมข้ามทะเล เมดิเตอร์เรเนียนนานหลายวันหรืออาจเป็นสัปดาห์กว่าจะถึงฝั่ง ทั้งมีเรือผู้ลี้ภัยจำนวนไม่น้อยไปไม่ถึงฝั่งฝัน

ผู้ลี้ภัยเสียชีวิตหรือสูญหายระหว่างเดินทางข้ามทะเลปีนี้แล้วมากกว่า 400 ราย ขณะที่การ เดินทางข้ามทะเลเมดิเตอร์เรเนียนจากฝั่งตุรกีถึงกรีซเสี่ยงน้อยกว่าเพราะระยะทางสั้นและคลื่นลมทะเลสงบมากกว่าเส้นทางสายอิตาลี

ความช่วยเหลือแบ่งเบาภาระแบกรับผู้อพยพ ลี้ภัยของเหล่าสมาชิกชาติสหภาพยุโรป 28 ประเทศ กำหนดตัวเลขเฉลี่ยแบ่งกันชาติละ 160,000 คน บ้างต้องกำหนดเงื่อนไขส่งกลับผู้อพยพที่ไม่ได้เผชิญปัญหาความขัดแย้งภายในประเทศบ้านเกิดโดยตรง แต่แค่ต้องการอพยพเพราะปัญหาทางเศรษฐกิจ ขณะที่หลายประเทศนอกกลุ่มสหภาพยุโรปที่ยอมรับแบ่งเบาภาระดูแลผู้อพยพลี้ภัยด้วยก็มีคือ ตุรกี เลบานอนและจอร์แดน ส่วนผู้อพยพลี้ภัยที่ถูกเข้ากระบวนการส่งกลับมีจำนวนน้อยนิดแค่หลักพันคน

มาตรการรองรับปัญหาผู้อพยพลี้ภัยของสหภาพยุโรปดูเหมือนไม่ได้ผลอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน นโยบายใหม่เกี่ยวกับมาตรการปกป้อง ชายแดนและการปฏิบัติหน้าที่ของเหล่าหน่วยงานยามฝั่งแต่ละประเทศอยู่ระหว่างรอรับรองลงนามกันในช่วงเดือน ก.ค.ก็ไม่รู้จะได้ผลดีในทางปฏิบัติมากน้อยแค่ไหน รวมถึงมาตรการสงวนสิทธิผู้อพยพลี้ภัยเลือกเดินทางเข้าไปอยู่ในประเทศได้ตามความต้องการของตน

ความหวังของชาติสหภาพยุโรปห้วงเวลานี้ฝากไว้ที่ตุรกี หลังจากรัฐบาลตุรกีให้คำมั่นช่วยเข้มงวดกวาดล้างปัญหาการเคลื่อนไหวของผู้อพยพลี้ภัยผ่านเข้าออกประเทศ แลกกับการได้รับเงินช่วยเหลือหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ได้รับการผ่อนปรนวีซ่าชาวเติร์กเดินทางเข้ายุโรปง่ายขึ้น ทั้งจะช่วยเร่งกระบวนการให้ตุรกีได้เข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปเร็วขึ้น

เวทีประชุมสุดยอดผู้นำชาติสหภาพยุโรปว่าด้วยปัญหาผู้อพยพลี้ภัยในช่วงกลางเดือนหน้านี้ จะตกลงกันได้หรือไม่อย่างไรต้องรอติดตามผล…

อานุภาพ เงินกระแชง