“เอาเมล็ดพันธุ์ผัก 9 ชนิด มะเขือพวง, มะเขือเปราะ, กะเพรา, โหระพา, คะน้า, ผักชี, ผักโขม, ผักกาดขาว และผักสลัด มาผสมรวมกัน หรือ Mix together (มิกซ์) แล้วหว่านลงแปลงพร้อมกันเลย ให้น้ำเพียงวันละครั้ง สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตไปขาย หรือจะนำมากินในครัวเรือนได้ตลอดปี”

เป็นอีกศาสตร์การเกษตรอีกรูปแบบที่ สุธรรม จันทร์อ่อน เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ปี 2553 ต.ทุ่งขวาง อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม ได้ลงมือทำมานานหลายปี เพื่อหาสูตรสำเร็จในการปลูกผักแบบประหยัดน้ำ และไม่ต้องใช้สารกำจัดแมลงศัตรูพืชให้เปลืองต้นทุน

เพราะต้องการให้พืชแต่ละชนิดที่หว่านปลูกแบบมั่วๆจะได้เกื้อกูลช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

ทดลองมาแล้วหลายรูปแบบ มาลงตัวที่ใช้เมล็ดพันธุ์ 9 ชนิด นอกจากจะมีผักหลายพันธุ์ให้เก็บขายได้ทั้งปี และเป็นความหลากหลายที่พอดีในการต่อสู้ป้องกันแมลง…นำเมล็ดพันธุ์ทั้ง 9 ชนิด มาผสมในกะละมังแล้วคลุกเคล้าให้เข้ากันดี ในอัตราส่วนเมล็ดพันธุ์ผสมแล้ว 1 ขีดต่อพื้นที่ปลูก 1 ตร.ม. เมล็ดพันธุ์ผักแต่ละชนิดจะลดหรือเพิ่มผิดไปจากนี้ได้ แต่ให้คำนวณจากความ ต้องการของตัวเองว่า ต้องการจะได้ผักชนิดไหนมีมากน้อยแค่ไหน

ที่สำคัญก่อนจะปลูก จะต้องสังเกตดินที่จะปลูกเหมาะกับผักชนิดไหนเป็นหลัก

“การเตรียมดินเหมือนปลูกผักทั่วไป แต่ดินที่เหมาะควรเป็นดินร่วน น้ำไม่ท่วมขัง จากนั้นใส่ปุ๋ยคอก แล้วจึงหว่านเมล็ดผักที่มิกซ์แล้ว คลุมด้วยฟาง รดน้ำวันละครั้ง หากวางระบบสปิงเกอร์ได้จะดี ช่วยให้การควบคุมปริมาณน้ำง่าย ให้น้ำวันละ 20 นาที แต่ช่วงเวลาให้น้ำควรดูฤดูด้วย ฤดูฝนให้น้ำช่วงเช้าเพราะแดดแรง ตอนบ่ายฝนมักจะตก ส่วนฤดูหนาวถึงฤดูแล้ง ให้น้ำตอนบ่าย เพราะตอนเช้ามีน้ำค้างอากาศชื้น ไม่จำเป็นต้องรดน้ำในตอนเช้า”

ใส่ปุ๋ยคอกเดือนละครั้ง ไม่เกิน 25-30 วัน จะเริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิตได้…ผักรุ่นแรกที่ออกมาได้ขายได้กิน จะเป็นคะน้า, ผักชี, ผักโขม, ผักกาดขาว และผักสลัด ใช้เวลาเก็บได้อีกประมาณ 15 วัน จะหมดไป…เว้นระยะไปอีก 5 วัน ผักรุ่นกลางจะเติบโตให้เก็บขาย กะเพรา, โหระพา เก็บได้นาน 4 เดือน

ย่างเข้าเดือนที่ 5 มะเขือเปราะเริ่มให้ผลผลิต…เดือนที่ 6 มะเขือพวงจะออกดอกแตกผลให้เก็บไปอีกกว่า 4 เดือน ครบปีพอดี…รื้อต้นเก่า หมุนเวียนเริ่มมิกซ์เมล็ดพันธุ์มาหว่านใหม่ได้ โดยไม่เตรียมแปลง

ข้อดีของการปลูกผักแบบนี้ สุธรรม บอกว่า ช่วยลดต้นทุนในการกำจัดแมลงศัตรูพืชได้ดี เพราะแมลงศัตรูพืชแต่ละชนิดจะรังเกียจกลิ่นผักไม่เหมือนกัน บางชนิดไม่ชอบกลิ่นผักชี อีกชนิดก็ไม่ชอบกลิ่นกะเพราและโหระพา ผักที่ปลูกแบบมั่วๆเลยช่วยไล่แมลงศัตรูพืชให้กันและกันได้ โดยไม่ต้องพึ่งสารเคมี…จะให้ได้ผลดีมากขึ้น ควรปลูกไม้ดอกรอบแปลง เพื่อ ผึ้ง ตัวต่อ แมลงที่กินแมลงเป็นอาหาร จะได้บินมาดอมดมดอกไม้ เมื่อเจอแมลงศัตรูพืชผัก ผึ้งและต่อจะช่วยกำจัดให้เราได้แบบไม่ต้องจ่ายค่าแรงและค่ายา

และผลการทดลองทำในพื้นที่ 2 งาน มานาน 4-5 ปี…พืชผัก 9 ชนิด ช่วยทำเงินได้ไม่มากแค่ปีละ 2 หมื่นเท่านั้นเอง แต่มั่นใจได้ผักอินทรีย์ไว้ขายไว้กินแบบปลอดภัย 100%

ไชยรัตน์ ส้มฉุน