เลี้ยงไส้เดือนอาจไม่ใช่เรื่องแปลก…แต่หากวัยรุ่นเพิ่งผ่านเบญจเพสหมาดๆ ดีกรีจบวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอม เกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เลี้ยงไส้เดือนได้ดิบได้ดี จนมีแบรนด์ปุ๋ยไส้เดือนของตัวเอง มีรายได้หลักแสน หลายท่านอาจต้องอึ้ง

“เลี้ยงไส้เดือนมา 5 ปีแล้ว ตอนแรกทำงานตามวิชาที่เรียนมา แต่เมื่อเราเป็นลูกชาวนา ผูกพันกับเกษตรตั้งแต่เด็ก จึงคิดทำเกษตรอินทรีย์ เริ่มจากพืชหลายชนิด จนได้คำตอบ จะปลูกพืชให้ดีได้ ดินต้องดี จึงหันมาเลี้ยงไส้เดือนทำปุ๋ย ทำไปทำมาปุ๋ยมูลไส้เดือนรายได้ดีกว่าปลูกพืชผัก เลยยึดเป็นอาชีพหลัก”

ส่วนทำอย่างไรจนก้าวสู่เจ้าของปุ๋ยมูลไส้เดือน ด้วยกำลังผลิตเดือนละกว่า 10 ตัน สร้างรายได้หลักแสน ศราวุฒิ มลิชัย แห่งสติฟาร์ม อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี บอกที่นี่ไม่เน้นเลี้ยงไส้เดือนหนาแน่น เพราะเน้นเอามูลทำปุ๋ย หากปล่อยหนาแน่น ขยายพันธุ์เร็ว อาหารหมดเร็ว ภาชนะเลี้ยงแออัด เสียเวลาแบ่งออกเลี้ยง ไม่เอื้อต่อพื้นที่จำกัด

การเลี้ยงจึงใช้กะละมังขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 50 ซม. เจาะรูก้นกะละมัง เพื่อให้น้ำที่รดไหลลงบ่อพักแล้วนำกลับมาใช้ใหม่ ปล่อยไส้เดือนกะละมังละ 200 ตัว หรือราว 2 ขีด…พื้นที่ 1 งาน เลี้ยงได้ 3,000 กะละมัง ทำชั้นวางกะละมัง 5-6 ชั้น เหมือนคอนโดฯ แต่อย่าให้สูงมาก ควรอยู่ในระดับสายตา เพื่อจะได้ทำงานง่าย

ใส่มูลวัวเกือบเต็มกะละมังเหลือขอบไว้ 1 นิ้ว แช่น้ำ 1 คืน จากนั้นเทน้ำออก รดน้ำทุกวันต่อไปอีก 14 วัน รักษาความชื้นพอหมาด ห้ามแฉะเกินไป ช่วงนี้มูลวัวจะระบายความร้อนออกมา…ให้สังเกตเมื่อมูลวัวหายร้อน จึงปล่อยไส้เดือนลงกะละมัง ให้เศษอาหารเหลือเสริมบ้างเป็นบางครั้ง แต่ต้องไม่ให้อาหารรสจัดหรือเป็นกรด ไส้เดือนไม่ชอบ

การดูแลไม่มีอะไรยุ่งยาก เพราะมีมูลวัวเป็นอาหารหลักอยู่แล้ว แค่ใช้สายยางสูบน้ำจากบ่อกักเก็บน้ำ รดอาทิตย์ละครั้ง พอชุ่ม เฉลี่ยใช้น้ำกะละมังละแค่ 2 ขันต่อสัปดาห์ กับเสียค่าไฟเดือนละ 800 บาท

ต้องเปิดไฟตอนกลางคืน เพราะมืดเมื่อไร ไส้เดือนจะคลานออกมาเพ่นพ่านหายหมด เปิดไฟแล้วเลี้ยงง่ายไม่ต้องกลัวไส้เดือนหาย ไม่ต้องปิดฝา และอีกอย่างไส้เดือนไม่ชอบแฉะ เพราะจะนึกว่าน้ำท่วมต้องหาที่อยู่ใหม่ และถ้าร้อนไปก็เหมือนกัน

เลี้ยงไปราว 1-2 เดือน เมื่อเห็นมูลไส้เดือน ก้อนสีดำเล็กๆผุดเต็มไปหมด ได้เวลาเก็บเกี่ยว แต่ควรงดให้น้ำ 7-14 วัน เพื่อให้กะละมังแห้งเก็บมูลได้ง่าย จับตัวไส้เดือนออก ตักมูลร่อนตะแกรงแยกสิ่งเจือปน…1 กะละมังจะได้มูลไส้เดือน 4-5 กก. ผึ่งลมสักครู่ รวบรวมพร้อมบรรจุถุงขาย กก.ละ 10 บาท

พื้นที่ 1 งาน เวลาแค่ 2 เดือน เงินแสนรออยู่ตรงหน้า ใช้น้ำไม่ถึง 50 คิว น้อยกว่าปลูกพืชน้ำน้อย…แต่ทำเงินได้มากกว่า

สุดท้าย ศราวุฒิ ฝากเตือน คิดจะทำเกษตรไม่ว่าอะไร ถ้าคิดแต่จะแห่ตามกัน เจ๊งมานักต่อนัก ฉะนั้นจะทำอะไร ให้ทำที่ชอบ ที่เอาไปใช้ได้เอง ได้ผลผลิตมาก มีตลาดรับซื้อ แล้วถึงค่อยคิดขยาย…นกน้อยอย่าทำรังใหญ่เกินตัว.

กรวัฒน์ วีนิล