หลังจากที่เกิดข่าวอื้อฉาวกระฉ่อนโลกกรณีผู้บริหารบริษัทโรลส์-รอยซ์รับสารภาพต่อหน่วยปราบปรามการทุจริตของอังกฤษหรือเอสเอฟโอรวมทั้งกระทรวงยุติธรรมสหรัฐว่าได้จ่ายสินบนให้กับนักการเมืองผู้มีอำนาจ นายหน้าและเจ้าหน้าที่ระดับสูงแก่บริษัทการบินไทยจำกัดและบริษัทปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม (ปตท.สผ.) กระทรวงพลังงานในอดีตเพื่อแลกกับการทำสัญญาจัดซื้ออะไหล่เครื่องยนต์ของบริษัทโรลส์-รอยซ์ต่อเนื่องเป็นเวลาหลายปีมูลค่ามหาศาล ทำให้หลายหน่วยราชการไทยทั้งๆ ที่เกี่ยวข้องและไม่เกี่ยวข้องโดยตรงต่างพากันเฮโลประสานไปยังเอสเอฟโอและกระทรวงยุติธรรมสหรัฐกันยกใหญ่แบบล้อมคอกกระต่ายตื่นตูม ซึ่งผลที่ตามมาก็คืออาจทำให้สองหน่วยงานของอังกฤษและสหรัฐฯอาจจะไม่ยอมเปิดเผยข้อมูลเชิงลึกสินบนฉาวให้กับทางการไทยเพราะเป็นเรื่องละเอียดอ่อนทางกฎหมาย

ปัญหาความมั่วซั่วเฮโลขอข้อมูลจากสองหน่วยงานของอังกฤษและสหรัฐสะท้อนจากคำให้สัมภาษณ์ของ นายสรรเสริญ พลเจียก เลขาธิการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ(ป.ป.ช.) ที่ว่า “ต้องระมัดระวังเรื่องการเปิดเผยข้อมูลกรณีสินบนโรลส์-รอยซ์ที่อาจกระทบถึงความร่วมมือของเอสเอฟโอและกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐ เนื่องจากขณะนี้มีหลายหน่วยงานได้ประสานขอข้อมูลโดยตรงไปยังสองหน่วยงานมากเกินไปทำให้ทั้งสองหน่วยงานของต่างประเทศสับสนว่า หน่วงานใดของไทยจะเป็นผู้มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงในเรื่องดังกล่าวและอาจเป็นปัญหาในการขอข้อมูล”

นายสรรเสริญ ยังกล่าวเสริมว่าเดิม ป.ป.ช.สามารถประสานขอข้อมูลกับเจ้าหน้าที่ระดับล่างของสองหน่วยงานของอังกฤษและกระทรวงยุติธรรมสหรัฐได้โดยตรง แต่เมื่อหลายหน่วยงานของไทยเข้ามาเกี่ยวข้องทำให้หน่วยงานต่างประเทศไม่กล้าเปิดเผยข้อมูลให้และอ้างว่าต้องขออนุญาตจากผู้บังคับบัญชาของเขาก่อนทำให้ขั้นตอนการได้ข้อมูลเพิ่มและยากขึ้นดังนั้นหลังจากนี้อยากให้ทุกหน่วยงานต้องระวังในการให้ข่าว ไม่ให้กระทบต่อความร่วมมือระหว่างประเทศ”

จากการเปิดเผยของเลขาธิการคณะกรรมการ ป.ป.ช.ระบุว่า จากข้อมูลเบื้องต้นที่ได้รับจากเอสเอฟโอยังไม่ได้ระบุชื่อโดยตรงว่าใครรับสินบน ระบุแค่ว่าเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ แต่เชื่อว่าเอสเอฟโอมีข้อมูลเชิงลึกว่าใครเป็นคนรับสินบนบ้างซึ่งเป็นเรื่องที่ ป.ป.ช.ต้องพยายามประสานเพื่อขอข้อมูลต่อไปและได้แต่ภาวนาว่าเขาจะไว้ใจกล้าเปิดเผยข้อมูลอย่างตรงไปตรงมาให้เรา แต่หากเอสเอฟโอไม่ยอมเปิดเผยก็เป็นหน้าที่ของป.ป.ช.ที่จะต้องไปไล่หาหลักฐานเอง

อีกปัญหาหนึ่งที่อาจเป็นอุปสรรคทำให้หน่วยงานของสองประเทศไม่ยอมคายข้อมูลลับสินบนฉาวโรลส์-รอยซ์ให้หน่วยงานของไทยก็คือ กฎหมายไทยที่กำหนดโทษประหารชีวิตในคดีรับสินบน ซึ่งไม่เป็นที่ยอมรับในต่างประเทศโดยมองว่าป่าเถื่อน ซึ่งอาจมีปัญหาต่อการให้ข้อมูล ซึ่งป.ป.ช.พยายามชี้แจงว่า แม้ไทยจะมีโทษประหารชีวิตในคดีสินบน แต่ในทางปฏิบัติไม่เคยมีการประหารชีวิตจริง

จากอาการเซ็งและวิตกของ นายสรรเสริญ ข้างต้นสะท้อนให้เห็นถึงความไร้เอกภาพและไร้ระบบในการทำงานของรัฐบาลที่พอเกิดปัญหาทีหน่วยงานต่างพากันตื่นตูมเฮโลออกมาล้อมคอกมั่วซั่วไปหมดโดยไม่มีการมอบหมายให้หน่วยงานใดเป็นเจ้าภาพหลักที่มีหน้าที่รัฐผิดชอบ จนเกิดปัญหาอย่างกรณีสินบนฉาวโรลส์-รอยซ์ ซึ่งอาจส่งเสียหายต่อการสาวไปให้ถึงตัวการใหญ่ขบวนการไอ้โม่งที่งาบสินบนโกงชาติปล้นแผ่นดิน

ก่อนหน้านี้มีหลายหน่วยงานที่ประสานไปยังเอสเอฟโอและกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐ อาทิ กระทรวงการต่างประเทศ สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินบริษัท การบินไทย จำกัด บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม (ปตท.สผ.)

ทั้งนี้ทั้งนั้นหากรัฐบาลมอบหมายให้ป.ป.ช.เป็นหน่วยงานหลักในการประสานงานข้อมูลจากเอสเอฟโอและกระทรวงยุติธรรมสหรัฐตั้งแต่แรกก็คงไม่เกิดปัญหาเฮโลมั่วซั่วอย่างที่เป็นอยู่

ล่าสุดหลังจากที่คณะทำงานของป.ป.ช.ได้ประชุมกับคณะเจ้าหน้าที่ของเอสเอฟโอผ่านระบบวีดีโอคอนเฟอเรนซ์ นายสรรเสริญ เปิดเผยว่าอังกฤษยินดีร่วมมือกับป.ป.ช.ในการเปิดเผยข้อมูลสินบนโรลส์-รอยซ์ฉาว แต่ขอให้ป.ป.ช.ทำหนังสือยืนยันกลับไปอย่างเป็นทางการว่า ป.ป.ช.เป็นหน่วยงานหลักที่มีหน้าที่รับผิดชอบในการตรวจสอบคดีดังกล่าว พร้อมขอให้ป.ป.ช.ระบุประเด็นเป็นข้อๆ ให้ชัดเจนว่าต้องการข้อมูลอะไรซึ่งอังกฤษยินดีให้ความร่วมมืออย่างไรก็ตาม เอสเอฟโอขอความร่วมมือมายังทางการไทยให้ระมัดระวังการให้ข่าวเพราะคดียังอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลอังกฤษ ซึ่งอาจมีผลต่อรูปคดีและข้อกฎหมายของทั้งสองประเทศ

แม้จะมีสัญญาณที่ดีจากท่าทีล่าสุดของเอสเอฟโอ แต่ก็มีเงื่อนไขว่าทางการไทยต้องยืนยันว่า ป.ป.ช.เป็นหน่วยงานหลักที่ตรวจสอบกรณีสินบนฉาว และที่สำคัญเอสเอฟโอไม่ยอมให้ข้อมูลแบบทั้งดุ้น แต่ให้ถามเป็นรายประเด็นเป็นข้อๆ ว่าต้องการข้อมูลอะไรบ้างอีกทั้งเอสเอฟโอก็ไม่ได้ให้หลักประกันว่าจะให้ความร่วมมือในระดับไหน เพราะข้อมูลเชิงลึกบางประเด็นเอสเอฟโออาจไม่ตอบก็ได้อ้างว่าเป็นเรื่องละเอียดอ่อนทางกฎหมาย

เพราะฉะนั้นจากปัญหาที่เกิดขึ้นจึงถือเป็นบทเรียนการทำงานแบบไร้เอกภาพไร้ระบบมั่วซั่วแบบไทยๆ

ทีมข่าวการเมือง