สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย เตือนคนไทย เรื่องค่านิยมสีผิว ให้มีความรู้สึกพอใจกับสีผิวของตนเอง “ขาวหรือเข้มก็ชนะได้” คาดหวังให้ตระหนักถึงการให้ความสำคัญกับสุขภาพผิวและการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผิวขาวได้อย่างถูกวิธี พร้อมแนะการซื้อเครื่องสำอางผ่านอินเตอร์เนตหรือโซเชียลมีเดียนั้นควรระวังให้มากที่สุด

รศ.นพ.นภดล นพคุณ นายกสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย เผยว่าค่านิยมของสีผิวของแต่ละคนมาจากกรรมพันธุ์และเชื้อชาติไม่ว่าจะทำอะไรก็ไม่สามารถเปลี่ยนจากสีดั้งเดิมเป็นสีขาวได้อย่างถาวร แต่ในปัจจุบันมีความพยายามที่จะนำสารต่างๆ มาใช้เพื่อให้ผิวขาวหรือขาวอมชมพู จึงต้องออกมาเตือนว่าเป็นอันตรายและส่วนใหญ่ไม่ได้ผลอะไร โดยสารตัวใดที่จะเข้าไปเปลี่ยนโครงสร้างทำให้ผิวขาวขึ้นได้นั้น จะจัดอยู่ในประเภทของยาที่ต้องใช้ภายใต้การควบคุมพิเศษจากแพทย์ เช่น สารไฮโดรควิโนนซึ่งเป็นสารตัวเดียวกับที่ใช้รักษาโรคฝ้า และโรคด่างขาว โดยสารดังกล่าวจะไปกัดผิว แต่หากใช้ไปนานๆ ก็มีปัญหาทำให้ผิวหน้าดำคล้ำหรือบางคนทาไปแล้วกัดผิวจนทำให้เป็นโรคด่างขาว แต่ถ้าจะใช้ควรเป็นแบบปกปิดหรือรองพื้นดีกว่า

พญ.ภาวิณี ฤกษ์นิมิต

พญ.ภาวิณี ฤกษ์นิมิตร แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย กล่าวว่า “สีผิวที่เราเห็นเกิดจากเม็ดสีที่อยู่ในผิวหนัง ตัวหลักคือเม็ดสีเมลานินที่ให้สีดำ นอกจากนั้นยังมีแคโรทีนอยด์ เม็ดสีสีเหลืองและสีแดงจากฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงอีกด้วย เมลานินเม็ดสีเป็นตัวการหลักที่ให้เกิดสีดำ ซึ่งสร้างจากเซลล์ชื่อเมลาโนไซต์ในผิวหนัง โดย เมลานิน มีสองชนิด คือยูเมลานิน (eumelanin) และ ฟีโอเมลานิน(pheomelanin) ยูเมลานินมีสีดำเข้มในขณะที่ฟีโอเมลานินมีสีดำแดง เมลาโนไซต์จะสร้างเมลานินเก็บไว้ใน “ถุงเก็บ” เรียกว่า“เมลาโนโซม” จากนั้นเมลาโนไซต์จะส่งเมลาโนโซมที่สร้างเสร็จแล้วกระจายออกไปยังเซลล์ผิวหนังโดยทั่วทำให้เราเห็นสีผิวคล้ำขึ้น นอกจากนี้ เมลานิน ยังมีหน้าที่ปกป้องเซลล์ผิวหนังจากอันตรายจากแสงแดด เปรียบได้กับยากันแดดธรรมชาติที่ติดมากับผิวหนังมนุษย์นั่นเองสังเกตได้ว่าประชากรที่อาศัยอยู่ในเขตร้อนใกล้เส้นศูนย์สูตร ผิวจะคล้ำกว่าประชากรที่อาศัยในภูมิภาคอื่น โดยเป็นกลไกทางธรรมชาติที่อาศัยเมลานินในการปกป้องเซลล์ผิวหนังไม่ให้เป็นมะเร็งหรือเสื่อมสภาพจากการโดนแดดจัดและร้อนแรง

ผศ.พญ.สุวิรากร โอภาสวงศ์ ประธานคณะอนุกรรมการประชาสัมพันธ์ สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย กล่าวว่า “ผลิตภัณฑ์ช่วยให้ผิวขาวที่มี
ขายในท้องตลาดจัดเป็นเครื่องสำอางเพื่อเสริมความงาม ไม่ได้มุ่งใช้สำหรับผู้ที่เป็นฝ้าหรือโรคผิวหนังที่มีการสร้างเม็ดสีผิวมากผิดธรรมดา เช่น ผิวเป็นรอยด่าง หรือเป็นปานดำ ดังนั้นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยให้ผิวขาวเหล่านี้จึงสามารถซื้อหาได้ทั่วไป ผู้ใช้จึงต้องมีความรู้ความเข้าใจในการเลือกใช้อย่าเชื่อแต่คำโฆษณาอย่างเดียว เพราะใช้แล้วผิวหน้าอาจไม่ได้ขาวผ่องอย่างที่คาดหวัง หรืออาจเกิดการระคายเคือง เป็นผื่นแพ้ต้องเสียเงินทองและเวลารักษาอีก สิ่งสำคัญที่สุดผู้ซื้อผลิตภัณฑ์ต้องตระหนักว่าประสิทธิผลในการทำให้ผิวขาวจะไม่ได้เกิดขึ้นอย่างทันที แต่จะค่อยเป็นค่อยไป และผลที่ได้ไม่ถาวร เมื่อหยุดใช้ผิวก็จะกลับมาเข้มเหมือนเดิมตามกรรมพันธุ์ของตนเอง”

ผศ.พญ.สุวิรากร โอภาสวงศ์

ทั้งนี้ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญยังย้ำอีกว่าสีผิวนอกจากจะขึ้นอยู่กับกรรมพันธุ์และการได้รับแสงแดดแล้ว กระบวนการสร้างเมลานินยังขึ้นอยู่กับระดับฮอร์โมนในร่างกายที่ควบคุมการสร้างเมลานินอีกด้วย เช่น ในสตรีตั้งครรภ์ ผู้ที่รับประทานยาคุมกำเนิด หรือใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศ อาจมีผลทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนกระตุ้นการสร้างเมลานินให้มากขึ้น ทำให้มีโอกาสเกิดฝ้า หรือสีผิวคล้ำลงได้ รวมถึงความเครียด กังวล และอดนอน ก็มีผลต่อฮอร์โมนที่กระตุ้นการสร้างเมลานินได้เช่นกัน เรื่องของฮอร์โมนเป็นเรื่องที่ควบคุมได้ยาก แต่ก็ป้องกันได้บางส่วน เช่น เปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดด้วยการรับประทานยาคุมเป็นวิธีอื่น หรือหลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางที่ผสมฮอร์โมนเพศ รวมถึงการทำจิตใจให้สบาย พักผ่อนให้เพียงพอ เป็นต้น