กลายเป็นข่าวระทึก ช่วงวันสงกรานต์ สำหรับ เหตุการณ์ “แผ่นดินไหว” ครั้งใหญ่ ขนาด 7.3 เขย่าเกาะคิวชู ทางภาคใต้ของประเทศญี่ปุ่น เมื่อเวลา 01.25 น. กลางดึกของคืนวันที่ 15 เม.ย.ที่ผ่านมา ตามเวลาท้องถิ่น หลังจากเพิ่งเกิดธรณีพิโรธรุนแรงขนาด 6.4 ที่เกาะคิวชูไปก่อนหน้านั้น 1 วัน

แผ่นดินไหวครั้งนี้ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตแล้ว 16 ราย เขื่อนที่หมู่บ้านนิชิฮารา แตก จนต้องรีบอพยพประชาชนในพื้นที่ดังกล่าวออกมาอย่างเร่งด่วน อีกทั้งยังมีการแจ้งเตือนภัยคลื่นยักษ์ สึนามิ แต่คำประกาศเตือนได้ยกเลิกไปในเวลาประมาณ 50 นาทีต่อมา ยังดีที่ได้รับการยืนยันจากเจ้าหน้าที่ว่า โรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ ไม่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งนี้

ธรณีพิโรธ เสียหายมาก เพราะจุดเกิดเหตุตื้น

ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ จึงไม่รอช้า ยกหูขอข้อมูลที่คาดว่าจะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน กับ ดร.สมิทธ ธรรมสโรช อดีตผู้อำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ซึ่งท่านก็ให้ข้อมูล และ ฝากเตือนมาดังนี้…

ดร.สมิทธ ฉายภาพให้คนอ่านไทยรัฐ เข้าใจง่าย ๆ ก่อนว่า ประเทศญี่ปุ่น เป็นประเทศที่ต้องเผชิญกับแผ่นดินไหว ซึ่งเป็นภัยธรรมชาติเป็นประจำ เนื่องจากประเทศญี่ปุ่นตั้งทับอยู่บนรอยเลื่อนของมหาสมุทรแปซิฟิค ที่มีมากมาย ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้ญี่ปุ่นเกิดแผ่นดินไหวบ่อย ๆ

อดีต ผอ.ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กล่าวต่อว่า สาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่นครั้งนี้ ก็เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่ที่ดูเสียหายมาก เพราะจุดที่เกิดแผ่นดินไหวอยู่ไม่ลึกจากพื้นดินนัก ขณะเดียวกัน เชื่อว่า อาจจะมีการเกิดอาฟเตอร์ช็อกครั้งใหญ่ตามมาอีกอย่างน้อย 1-2 ครั้ง เพราะที่ผ่านมาเพิ่งเกิดอาฟเตอร์ช็อกเพียงครั้งเดียวเท่านั้น แต่คาดว่าความรุนแรงจะลดน้อยลง

ระวัง ภูเขาไฟ ระเบิด โดยเฉพาะ “ฟูจิ” 

“สิ่งที่น่ากลัวคือ เมื่อเกิดแผ่นดินไหวแล้ว ก็จะทำให้ไปกระทบกับรอยเลื่อนอีกหลายรอย อีกทั้งยังเป็นห่วงกลัวว่าภูเขาไฟจะปะทุขึ้นมาอีก โดยเฉพาะภูเขาไฟฟูจิ ถึงเวลาที่จะต้องปะทุแล้ว เพราะได้เก็บสะสมพลังงานไว้มาก เขาคำนวนไว้แล้ว ว่าสะสมพลังไว้พอสมควรแล้วมีโอกาสพร้อมปะทุ นอกจากนี้ ยังมีภูเขาไฟอีก 2 แห่ง ที่เขาคำนวนไว้แล้วว่าถึงเวลาปะทุ ซึ่งหากภูเขาไฟฟูจิ ระเบิด ความเสียหายจะมีมากมายมหาศาล รถไฟความเร็วสูงจะใช้ไม่ได้แน่นอน”

ดร.สมิทธ ยังกล่าวด้วยว่า สิ่งที่เขากลัวอีกอย่างคือ เรื่องโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ ตอนนี้เขาเฝ้าระวังเป็นพิเศษ​ เขาจึงมีการก่อสร้างให้สามารถรับแรงแผ่นดินไหวได้ 7 แมกนิจูด แต่ถ้ามากกว่านั้น ก็อาจจะเอาไม่อยู่ แต่ประเทศเขา สร้างบ้านเรือนรองรับไว้ประมาณ 7.5 แมกนิจูด

จะมีแผ่นดินไหวครั้งใหญ่อีกหรือไม่ ดร.สมิทธ กล่าวว่า ประเทศญี่ปุ่นเกิดแผ่นดินไหวอยู่ตลอด แต่มันเงียบไปหลายปีคงเป็นการสะสมพลังงาน แต่จากภาวะโลกร้อน ภาวะเอลนีโญ่ ซึ่งทำให้น้ำทะเลร้อนทำให้รอยเลื่อนในญี่ปุ่นส่งผลกระทบกับภูเขาไฟมากขึ้น ดังนั้น หากจะให้แนะนำ คิดว่า ช่วงนี้น่าจะงดเว้นไปเที่ยวญี่ปุ่นก่อน เพราะภูเขาไฟเยอะ น้ำทะเลร้อน ส่วนจะไปได้อีกครั้งเมื่อไหร่นั้น คงยังตอบไม่ได้…

ถอดบทเรียนสุดเลวร้าย แผ่นดินไหวครั้งร้ายแรงในญี่ปุ่น 

ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ ลองไล่ย้อนดูเก่า จากศูนย์ข้อมูลไทยรัฐ พบว่า แผ่นดินไหวครั้งเลวร้ายที่สุดของญี่ปุ่น เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 17 ม.ค.2538 ครั้งนั้น จุดศูนย์กลางอยู่ที่เมือง โกเบ ซึ่งธรณีได้พิโรธ ขนาด 6.8 แมกนิจูด แม้จะดูตัวเลขไม่มาก แต่ครั้งนี้ชาวญี่ปุ่นต้องเสียชีวิต จำนวน 6,434 ราย และเมื่อปีที่แล้วเพิ่งจะจัดรำลึกครบรอบ 20 ปี

แผ่นดินไหวครั้งนั้น ทำให้ญี่ปุ่น ดำเนินมาตรการป้องกันอย่างเข้มแข็ง จะสังเกตได้ว่า แม้ในช่วงหลังมาจะเกิดแผ่นดินไหวที่ร้ายแรงกว่า แต่จำนวนผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บ ก็ไม่มากเท่าในอดีต เพราะสิ่งที่เกิดขึ้น คือ “บทเรียน” สอนให้มนุษย์เราเรียนรู้

หลังจากนั้น ญี่ปุ่น ก็เผชิญแผ่นดินไหวเรื่อยมา ต่อเนื่องเกือบทุกปี ปีละ 2-3 ครั้ง บางปีก็มากกว่านั้น กระทั่งวันที่ 15 พ.ย.2549 ญี่ปุ่นต้องเผชิญแผ่นดินไหว ขนาด 8.1 ลึกประมาณ 27.7 กม. ศูนย์กลางในทะเล ห่างจากฮอกไกโด ราว 600 กม. ทีแรกคาดว่าจะต้องเผชิญคลื่นสึนามิ สูง 2 เมตร แต่เจอจริงๆ เพียง 40 ซม.

กระทั่งวันเลวร้ายที่สุด ที่ญี่ปุ่นต้องเผชิญ ตรงกับวันที่ 11 มี.ค.2554 ได้เกิดแผ่นดินไหว ขนาด 8.9 เกิดขึ้นห่างจากกรุงโตเกียวไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ 382 กิโลเมตร ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนี้ทำให้เสียชีวิตนับหมื่นคน บาดเจ็บจำนวนมาก แต่ที่ร้ายแรงกว่านั้น คือ ญี่ปุ่น ต้องเผชิญกับวิกฤติการณ์เตาปฏิกรณ์ปรมาณูโรงไฟฟ้า นิวเคลียร์ ฟุกุชิมะ ระเบิดด้วย

• สืบเสาะข่าว รับเรื่องราวร้องทุกข์ สามารถส่งเรื่องราวหรือประเด็นปัญหาของท่านมาได้ที่
reporter.thairath@gmail.com หรือช่องทาง Facebook : ทีมข่าวเฉพาะกิจ