นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ อธิบดีกรมการข้าวเปิดเผยว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชพิธีโบราณที่สืบทอดกันมาช้านาน เพื่อความเป็นสิริมงคล บำรุงขวัญและกำลังใจแก่เกษตรกร ชาวไร่ ชาวนา ประกอบด้วย 2 พระราชพิธีได้แก่ พระราชพิธีพืชมงคล ซึ่งเป็นพิธีสงฆ์ ประกอบพิธีในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นการทำขวัญเมล็ดพันธุ์พืชต่างๆ เพื่อให้ปลอดจากโรคและเจริญงอกงามสมบูรณ์ จากนั้นจึงเริ่มพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในวันถัดมา ซึ่งเป็นพิธีพราหมณ์ เริ่มต้นด้วยการไถหว่านเมล็ดข้าว ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง อันเป็นการส่งสัญญาณการเข้าสู่ฤดูกาลทำนาและเพาะปลูกประจำปีแล้ว

อธิบดีกรมการข้าว กล่าวอีกว่า งานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2559 ตรงกับวันที่ 8-9 พฤษภาคม โดยปีนี้กรมการข้าวได้ขอพระราชทานพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานในฤดูนาปี 2558 ทั้งข้าวนาสวนและข้าวไร่ที่มีคุณลักษณะและความโดดเด่นในด้านต่างๆ จำนวน 10 พันธุ์ รวมน้ำหนักเมล็ดพันธุ์ข้าวทั้งสิ้น 2,667 กิโลกรัม ประกอบด้วย

ข้าวนาสวน จำนวน 7 พันธุ์ ได้แก่ 1.ปทุมธานี 1 จำนวน 175 กิโลกรัม 2.สังข์หยดพัทลุง จำนวน 42 กิโลกรัม 3.ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 305 กิโลกรัม 4.กข41 จำนวน 237 กิโลกรัม 5.กข6 จำนวน 313 กิโลกรัม 6.กข57 จำนวน 680 กิโลกรัม และ 7) กข61 จำนวน 665 กิโลกรัม

ข้าวไร่ จำนวน 3 พันธุ์ ได้แก่ 1.ดอกพะยอม จำนวน 52 กิโลกรัม2.ซิวแม่จัน จำนวน 122 กิโลกรัม และ3.ลืมผัว จำนวน 76 กิโลกรัม

ทั้งนี้ กรมการข้าว ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ได้รับมอบหมายให้จัดเตรียมเมล็ดพันธุ์ข้าวเปลือก เพื่อใช้ในพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2559 ได้นำเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน โดยเป็นพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 100 กิโลกรัม บรรจุในกระบุงเพื่อใช้หว่าน ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง และแปลงนาสาธิตในพระราชวังดุสิต สวนจิตรลดา และบรรจุใส่ถุงเงินถุงทอง ประกอบด้วย พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 30 กิโลกรัม กข57 จำนวน 30 กิโลกรัม และ กข61 จำนวน 30 กิโลกรัม

สำหรับพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานคงเหลือ จำนวน 2,477 กิโลกรัม ทางกรมการข้าวได้แบ่งบรรจุในซองพลาสติก จำนวน 360,000 ซอง แจกจ่ายให้กับเกษตรกรและประชาชนทั่วไป เพื่อเป็นมิ่งขวัญและ สิริมงคลในการประกอบอาชีพทางการเกษตรตามประเพณีนิยมต่อไป

นายสุรเดช เตียวตระกูล อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน เปิดเผยว่า พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รมว.เกษตรและสหกรณ์ ได้ประกาศนโยบายให้ปี 2559 เป็นปีแห่งการลดต้นทุนการผลิตทางการเกษตร เพิ่มโอกาสในการแข่งขัน โดยให้ทุกหน่วยงานในสังกัดร่วมบูรณาการกันทำงาน ซึ่งในส่วนของกรมพัฒนาที่ดินนั้น มีหมอดินอาสาที่ถือเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลรักษาทรัพยากรดินท้องถิ่น ทำหน้าที่เผยแพร่องค์ความรู้ด้านการพัฒนาที่ดินสู่เกษตรกรร่วมกับเจ้าหน้าที่

โดยปัจจุบัน กรมพัฒนาที่ดิน มีหมอดินอาสา 82,424 ราย แบ่งเป็นหมอดินอาสาประจำจังหวัด 76 ราย ประจำอำเภอ 896 ราย ประจำตำบล 7,213 ราย และประจำหมู่บ้าน 74,238 ราย ซึ่งได้รับการฝึกอบรมความรู้เกี่ยวกับวิชาการพัฒนาที่ดินทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ มีการนำความรู้ไปใช้จนประสบผลสำเร็จในอาชีพ สามารถลดต้นทุนและเพิ่มปริมาณผลผลิต มีรายได้เพิ่มขึ้น ดังนั้นเพื่อเป็นการทำงานเชิงรุก กรมพัฒนาที่ดิน จึงให้สถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัด เร่งทำการฝึกอบรมหมอดินอาสาทั้งหมด โดยฟื้นความรู้เดิมเพิ่มเติมองค์ความรู้นวัตกรรมเกษตรแนวใหม่ พัฒนาทักษะ เพื่อลงปฏิบัติงานในพื้นที่ต่างๆ ในทิศทางเดียวกัน ให้การทำงานเกิดผลสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม และสามารถตอบสนองนโยบายได้อย่างแท้จริง