ที่สาธารณรัฐเวเนซุเอลาล่มจมใน พ.ศ.2559 ปัญหาถูกสะสมมายาวนานจากการต่อสู้ระหว่างคนรวยและคนจน พวกผู้ดี ทหาร ศาล และนายทุน ยอมไม่ได้ที่เด็กจากกระท่อมที่มีดินเป็นพื้นบ้านและหลังคามุงแฝกชนะเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดีเมื่อ พ.ศ.2542 โดยได้รับเสียงจากคนจนด้วยกันอย่างถล่มทลาย เมื่อเป็นผู้นำแล้ว อูโก ชาเวซ ก็ออกกฎหมายหลายสิบฉบับดูแลคนจนและปกป้องคนด้อยโอกาส

สิ่งที่ตามมาคือพล็อตที่จะต้องล้มรัฐบาลของชาเวซให้ได้ เริ่มจากการจ้างพวกหัวหน้าแรงงานให้หยุดงานประท้วง ให้นักศึกษาเดินขบวนสนับสนุนการหยุดงานของคนงาน และส่งมือที่ 3 เข้าไปในการประท้วงและทำให้มีคนตาย

เมื่อมีคนตายทุกอย่างก็เข้าล็อก ผู้บัญชาการทหารสูงสุดก็โผล่หน้าออกมาพูดทางโทรทัศน์ จากนั้นก็ให้ทหารจับประธานาธิบดีไปขังและบังคับให้เซ็นชื่อลาออก พวกนายทุนก็เริ่มตั้งคนของตนที่เป็นประธานหอการค้ามาสาบานตนเป็นประธานาธิบดีเข้าไปทำงานในทำเนียบ ออกคำสั่งยกเลิกระบอบประชาธิปไตย ทหารก็ตั้งพวกของตนเองเข้าไปเป็นประธานาธิบดีเหมือนกัน ภายในเวลา 2 วัน เวเนซุเอลามีประธานาธิบดีถึง 3 คน

โชคดีที่คนจนรวมตัวกันไม่ยอม เดินขบวนประท้วงจนได้ชาเวซกลับคืนมาเป็นประธานาธิบดีเหมือนเดิม

การต่อสู้ระหว่างคนรวยกับคนจนในช่วงที่ชาเวซเป็นประธานาธิบดีดำเนินไปอย่างดุเดือด เจ้าของฟาร์มขนาดใหญ่ไม่กี่รายเป็นเจ้าของที่ดินจำนวนมากถึงร้อยละ 75 ของแผ่นดินที่สามารถทำการเกษตรได้ เมื่อสูญที่ดินไปแล้ว เกษตรกรจากชนบทก็ถูกแปลงสถานะไปเป็นคนจนในเมือง

ชาเวซสั่งให้ยึดที่ดินพวกนายทุนครั้งละนับหมื่นนับแสนไร่ ชาเวซจึงมีศัตรูเป็นพวกเจ้าของที่ดินแปลงใหญ่ อย่างเช่น ลอร์ด เวสต์เลย์ ซึ่งมีที่ดินมากถึง 80,000 ไร่ นายฮาโต ปิเนโร ที่เลี้ยงวัวอยู่หลายหมื่นตัวและมีสัตว์ป่าหายากจำนวนมากในที่ดินหลายหมื่นไร่เช่นกัน พวกนี้เมื่อโดนยึดที่ดินก็ออกมาต่อต้านชาเวซอย่างสุดตัว

พ.ศ.2550 รัฐบาลชาเวซประสบความสำเร็จในการแจกที่ดิน 22.5 ล้านไร่ให้เกษตรกร 1.8 แสนครอบครัว นำความโกรธแค้นมาสู่พวกนายทุนเจ้าของที่ดินรายใหญ่ พวกนี้จึงจ้างคนไปฆ่าผู้นำเกษตรกรตายไปหลายร้อยศพ

คนจนซึ่งเป็นผู้คนชั้นเดียวกับชาเวซช่วยให้แกได้เป็นประธานาธิบดีมากถึง 4 สมัย ขณะที่ชาเวซเป็นประธานาธิบดี แกยืนเป็นเสาหลักให้คนจนโซ้ยกับคนชั้นสูงอย่างไม่กลัวเกรง ด้วยการตั้งสภาชุมชนและสหกรณ์ ปฏิรูปที่ดิน โอนอุตสาหกรรมสำคัญหลายแห่งให้กลับไปเป็นของรัฐ ฯลฯ

หลังจากนั้นไม่นาน ก็มีข่าวว่าชาเวซเป็นมะเร็ง คนที่ลุ้นชาเวซโล่งใจเมื่อมีการแถลงว่าแกฟื้นตัวจากการผ่าตัดเพื่อนำเนื้องอกฝีที่มีเซลล์มะเร็งออกเมื่อ พ.ศ.2554 แต่ตอนหลังแกก็เข้าโรงพยาบาลอีก และถึงแก่อสัญกรรมเมื่อ 5 มีนาคม 2556 ด้วยวัย 58 ปี

หมดชาเวซแล้ว การต่อสู้ระหว่างคนสองชนชั้นก็เกิดขึ้นอย่างดุเดือด คนจนเริ่มถูกมัดมือชก ประเทศก็เริ่มเละตุ้มเป๊ะ คนจนก็จนยิ่งขึ้น คนรวยก็กลับขึ้นมาได้เปรียบในสังคมอีกครั้ง ปัจจุบันทุกวันนี้ เวเนซุเอลาได้ชื่อว่าเป็นชาติรัฐที่มีเงินเฟ้อสูงที่สุดในโลก ตอนนี้เงินเฟ้อสูงถึงร้อยละ 180 ค่าแรงแพงแต่ไม่มีสินค้าขายในท้องตลาด

ผมอ่านคำให้สัมภาษณ์ของผู้คนที่นั่นแล้วก็ตกใจครับ บางคนไปเข้าคิวรอตั้งแต่ตี 3 แต่ซื้อยาสีฟันได้เพียง 2 หลอด แป้ง ข้าว น้ำตาล ไข่ เนื้อ อะไรพวกนี้ตามร้านค้าไม่มีให้เห็นเลย จะหาได้จากตลาดมืดในราคาที่สูงมากเท่านั้น

ตัวแทนของคนจนได้ครองประเทศเพียงช่วงระยะเวลา 14 ปี ที่ชาเวซเป็นประธานาธิบดีคนที่ 52 ของประเทศ (พ.ศ.2542-2556) หลังจากนั้น คนรวยก็ผงาดขึ้นมา สุดท้ายทั้งคนรวยคนจนก็จมน้ำตายด้วยกันทั้งสองชนชั้น

เวเนซุเอลาเป็นอีกประเทศหนึ่งที่เราต้องนำเรื่องราวมาศึกษาอย่างละเอียด รวมทั้งต้องศึกษานโยบายต่างประเทศของผู้นำแต่ละคนด้วย นโยบายต่างประเทศเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ทำให้ประเทศจะขึ้นหรือลง จะตายหรือจะอยู่รอดปลอดภัยในโลกใบนี้

เวเนซุเอลามีอะไรหลายอย่างที่คล้ายไทย คนที่รู้เรื่องของประเทศนี้ดีต่างก็กลัวว่าเมืองไทยในอีก 5-10 ปีข้างหน้า ถ้าไม่รีบแก้ไขเสียแต่วันนี้ ก็อาจจะมีหายนะคล้ายกัน.

คุณนิติ นวรัตน์
songlok@outlook.co.th
www.nitipoom.media
www.facebook.com/nitipoom.thailand