คำถาม หน้าร้อนแล้ว ผมอยากปลูกผัก ระยะสั้น ขอทราบวิธีการปลูกและอายุของผักด้วยครับ

ทะนงศักดิ์ วงษ์นนทรี

อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม

คำตอบ ผักที่ใช้บริโภค จะนิยมบริโภคแตกต่างกัน เช่น ผักบางชนิดนิยมบริโภคลำต้น ใบ ดอก ผล หรือ/และเมล็ด แต่ละชนิดจะมีอายุการเจริญเติบโตแตกต่างกัน การทราบอายุเก็บเกี่ยว ซึ่งจะนับจากวันปลูกถึงวันเก็บเกี่ยวครั้งแรก ช่วงเวลาเก็บเกี่ยวหรือระยะเวลาที่เก็บเกี่ยวครั้งแรกจะถึงครั้งสุดท้าย จะช่วยให้สามารถวางแผนการปลูก การเก็บเกี่ยว และการจำหน่ายผลผลิตได้อย่างเหมาะสม

อายุการเจริญเติบโต ของผักแต่ละประเภท มีความแตกต่างกัน สรุปได้ดังนี้

1.ผักประเภทกะหล่ำ เช่น ผักกาดกวางตุ้ง คะน้า และผักกาดหัว นิยมปลูกโดยการหว่านเมล็ด หรือหยอดเมล็ดโดยตรง หลังปลูก 15-20 วัน จะมีใบ 1-2 ใบ ให้ทำการถอนแยกแล้วนำไปปลูกใหม่ ให้มีระยะปลูกที่เหมาะสม ให้กำจัดวัชพืชสม่ำเสมอ เมื่ออายุเก็บเกี่ยว 35-60 วัน และช่วงเวลาเก็บเกี่ยวได้เมื่ออายุ 40-60 วัน

2.ผักประเภทแตง ปลูกโดยหยอดเมล็ดโดยตรง หรือปลูกโดยการเพาะกล้า แล้วย้ายปลูกเมื่ออายุกล้าของผักประมาณ 7-12 วัน ได้แก่

-แตงกวา และแตงร้าน หลังปลูกโดยหยอดเมล็ด 20-30 วัน จะเริ่มทยอยมีดอก ดอกเพศเมียจะพัฒนาเป็นผลต่อไป หลังจากดอกเพศเมียบาน 7-10 วัน เริ่มทยอยเก็บเกี่ยวผลอ่อน เมื่ออายุ 30-40 วัน ทำการเก็บเกี่ยวทุกวัน การเก็บเกี่ยวในช่วงเช้า จะให้น้ำหนักผลสูงสุด และมีช่วงเวลาเก็บเกี่ยว 30-40 วัน จนถึง 60-80 วัน

-บวบ และมะระ อายุพืชหลังปลูก 40 วัน เริ่มมีดอกบาน หลังจากดอกเพศเมียบาน 15-20 วัน เริ่มเก็บเกี่ยวเมื่ออายุ 55-60 วัน เก็บเกี่ยวได้ทุกวันในช่วงเช้า จะให้น้ำหนักผลสูงสุด และมีระยะปลูก 80-100 วัน

-แตงโม และฟักทอง ผลแตงโม และฟักทอง มีการเก็บเกี่ยวตอนผลแก่ ระยะเวลาปลูกจึงนานกว่า ดอกเริ่มบานหลังปลูก 50 วัน และเก็บเกี่ยวผลแก่หลังจากดอกเพศเมียบาน 40-60 วัน เก็บเกี่ยว 3-5 ครั้ง ทุกระยะห่างกัน 3-5 วัน รวมระยะเวลาปลูก 100-130 วัน

3.ผักประเภทถั่ว ปลูกโดยการหยอดเมล็ด 3-5 เมล็ดต่อหลุม หลังปลูก 30-40 วัน เริ่มมีดอกบาน หลังจากดอกบาน 10-15 วัน เริ่มเก็บเกี่ยวฝัก การเก็บเกี่ยวทุกๆ 1-2 วัน อายุเก็บเกี่ยว 40-60 วันหลังปลูก ช่วงเวลาเก็บเกี่ยว 30-50 วัน ระยะเวลาปลูก 75-100 วัน

4.ผักประเภทพริก และมะเขือ ปลูกโดยเพาะกล้า แล้วย้ายปลูก เมื่ออายุกล้า 25-40 วัน หรือต้นพืชเมื่อมี 3-5 ใบ มะเขือเทศมีอายุสั้นกว่าพริก และมะเขือ หลังย้ายปลูก 30-40 วัน เริ่มมีดอกบาน และหลังจากดอกบาน 30-40 วัน เริ่มเก็บเกี่ยวผลแรกๆ อายุเก็บเกี่ยว 75-90 วัน หลังย้ายปลูก ส่วนช่วงเวลาเก็บเกี่ยวจะต่างกัน สำหรับมะเขือเทศมีอายุ 30-40 วัน ส่วนพริกและมะเขือ มีช่วงเวลาเก็บเกี่ยวนานกว่า 3-6 เดือน

5. ผักประเภทหอม

-หอมหัวใหญ่ ปลูกโดยการเพาะกล้า เมื่อต้นกล้ามีอายุ 20-30 วัน หลังเพาะเมล็ด จึงทำการย้ายปลูก อายุเก็บเกี่ยวหลังจากย้ายปลูก 90-120 วัน เริ่มเก็บเกี่ยว รวมระยะเวลาปลูก 110-150 วัน

-หอมแดง และกระเทียม ปลูกโดยการใช้หัวพันธุ์ หอมแบ่งอายุเก็บเกี่ยว 40-60 วัน ส่วนกระเทียม มีอายุเก็บเกี่ยว 75-150 วันหลังปลูก

6. ผักประเภทอื่นๆ

-แครอท ขึ้นฉ่าย ผักชี ผักกาดหอมใบ ปลูกโดยหยอดเมล็ด หลังปลูก 15-30 วัน เริ่มกำจัดวัชพืช และถอนแยกให้มีระยะปลูกที่เหมาะสม แครอท มีอายุเก็บเกี่ยว 90-120 วัน หลังปลูก ขึ้นฉ่าย ผักชี ผักกาดหอมใบ มีอายุเก็บเกี่ยว 40-50 วัน ส่วนผักบุ้งจีน มีอายุเก็บเกี่ยว 25-30 วัน

-ผักกาดหอมห่อ หรือผักสลัดแก้ว ใช้วิธีการเพาะกล้า อายุกล้า 25 วัน หลังย้ายปลูก 50-60 วัน จึงเก็บเกี่ยว

การปลูกผักอายุสั้น ทนแล้ง และใช้น้ำน้อย ในช่วงนี้ นับว่าเป็นการปลูกพืชผักที่มีความเหมาะสมที่จะปลูกในหน้าแล้ง และจะช่วยปรับปรุงคุณภาพดินได้ดีขึ้น ทั้งยังช่วยสร้างเสริมรายได้ให้แก่เกษตรกรในช่วงที่ว่างเว้นจาการทำนาอีกด้วย