ประเทศไทยประสบปัญหาด้านสัดส่วนของแรงงานที่ลดลงอย่างเห็นได้ชัด เนื่องจากวัยแรงงานมุ่งสู่การทำงานภาคบริการและภาคการผลิตเพิ่มมากขึ้น กลุ่มวัยรุ่นมีแนวโน้มทำงานภาคการเกษตรลดลง ส่งผลกระทบต่อภาคการผลิตของประเทศในขณะที่ประเทศไทยเป็นผู้ผลิตภาคการเกษตรรายใหญ่และเป็นประเทศผู้ส่งออกสินค้าและผลิตภัณฑ์การเกษตรที่สำคัญ แต่การแข่งขันกับประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาคเอเชียและประเทศในแถบอื่นก็ทวีความเข้มข้นมากขึ้น หากปล่อยให้สถานการณ์เป็นเช่นนี้จะส่งผลกระทบต่อภาวะการผลิตอาหารและความมั่นคงด้านการผลิตอาหารของประเทศได้

นายไพศาล สังข์มงคล ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 5 จังหวัดสงขลา เปิดเผยว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินงานตามนโยบายรัฐบาลในเรื่องการดูแลลูกหลานของเกษตรกร โดยการพัฒนาและสร้างคนรุ่นใหม่เข้าสู่เกษตรยุคใหม่ ผลิตเกษตรกรและชาวนารุ่นใหม่ให้เรียนรู้เรื่องเทคโนโลยีการใช้เครื่องมือ การบริหารจัดการและขับเคลื่อนชุมชน มุ่งหวังให้คนรุ่นใหม่ในภาคการเกษตร มีความรู้ความสามารถด้านวิชาการเกษตรทั้งระบบ เพื่อความยั่งยืนในการประกอบอาชีพเกษตรแบบพึ่งพาตนเองเพื่อแข่งขันทางการค้าในอนาคต ซึ่งคนรุ่นใหม่ที่หันมาทำเกษตรด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม ถือเป็นการปรับเปลี่ยนจาก “ทำมากได้น้อย” เป็น “ทำน้อยได้มาก” สอดคล้องกับโมเดล “Thailand 4.0” ที่เน้นการบริหารจัดการและเทคโนโลยี (Smart Farming) และการเกษตรแม่นยำสูง (Precision Farming) มีการใช้วิทยาการ ความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวิจัยและพัฒนา แล้วต่อยอดเป็นกลุ่มอาหารเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ ซึ่งเป็น platform ในการสร้าง New Startups ด้านเทคโนโลยีการเกษตร การเปลี่ยนสินค้าเกษตรให้เป็นอาหารสุขภาพหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีมูลค่าสูง ทั้งนี้ Young Smart Farmer จำเป็นต้องมีการพัฒนาตนเองอยู่เสมอ และได้รับการสนับสนุนและพัฒนาจากทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา รวมถึงองค์กรอิสระต่างๆ อย่างต่อเนื่อง ซึ่งกรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินงานสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่มาตั้งแต่ ปี 2551 มุ่งเน้นการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรเป็นรายบุคคลในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การบริหารจัดการธุรกิจ และการใช้ระบบสารสนเทศ ต่อมาในปี 2557 มีการดำเนินงานตามนโยบายพัฒนาเกษตรกรปราดเปรื่อง (Smart Farmer) ซึ่งมีการแบ่งช่วงอายุของกลุ่มเกษตรกรรุ่นใหม่ คือ อายุ 17-45 ปี จึงยกระดับการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เป็น Young Smart Farmer เน้นกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการสร้างเครือข่าย โดยให้เกษตรกรเป็น “ศูนย์กลางการเรียนรู้และออกแบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง” และมีเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรเป็น “ผู้จัดการเรียนรู้” มีเป้าหมายหลักในการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ให้มีความสามารถด้านการเกษตรทดแทนเกษตรกรผู้สูงอายุและสร้างแรงจูงใจให้คนรุ่นใหม่หันมาประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาประยุกต์ใช้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและการตลาด

ด้าน นางสาวปัญชลี สุขวิไล นักทรัพยากรบุคคลปฏิบัติการ กล่าวเสริมว่า เกษตรกรรุ่นใหม่ที่เข้าร่วมโครงการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เป็น Young Smart Farmer ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนล่าง ตั้งแต่ ปี 2557-2560 มีจำนวน 805 คนผ่านการประเมินคุณสมบัติเป็น Young Smart Farmer จำนวน 517 คนสำหรับจังหวัดสงขลามีทั้งสิ้น 88 คน โดยมี Young Smart Farmer ที่ประสบความสำเร็จและเป็นตัวอย่างได้คือ นายมนต์ชัย แซ่ว่อง อายุ 36 ปี ซึ่งประสบความสำเร็จในการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ มีรายได้ทางการเกษตร 300,000-500,000 บาทต่อปี นายมนต์ชัย ใช้ระบบการปลูกพืชแนวตั้งเพื่อเพิ่มผลผลิต ฟาร์มเป็นระบบปิด Evaporative system ในส่วนของสภาพแวดล้อมใช้เทคโนโลยีควบคุม ความชื้นและอุณหภูมิ โดยมีการทำวิจัยกับมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตหาดใหญ่เพื่อทำให้การควบคุมค่าต่างๆ สามารถทำได้อย่างมีระบบและมีแบบแผน มีการใช้เทคโนโลยีการควบคุมแมลงศัตรูพืชโดยใช้ชีววินทรีย์ และใช้แมลงร่วมในการกำจัดศัตรูพืช ทำให้เป็นโรงเรือนปลอดสารพิษที่ยั่งยืนมากขึ้น ใช้ระบบปลูกพืชแนวตั้งเพื่อเพิ่มผลผลิต ลดการใช้แรงงาน เวลา และใช้พื้นที่ให้ได้ผลมากที่สุด มีการปลูกแบบผสมผสาน เช่น มะเขือเทศ ผักสลัด แตงโม แตงกวา และพืชเถาอื่นๆ โดยการจัดการดังกล่าวทำให้ต้นทุนการผลิตสามารถลดต่ำได้เกือบเท่าการปลูกแบบดั้งเดิมถึงแม้จะเป็นการปลูกในโรงเรือนก็ตาม