นายเลิศวิโรจน์ โกวัฒนะ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ปัจจุบันภาคการเกษตรของไทยกำลังเผชิญกับภาวะขาดแคลนแรงงานเนื่องจากเกษตรกรเข้าวัยสูงอายุ กระทรวงเกษตรฯจึงเล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาการเกษตรไปสู่การเกษตรอัจฉริยะ หรือ Smart Agriculture ด้วยการนำเทคโนโลยีมาสนับสนุนกระบวนการผลิตทางการเกษตร สอดคล้องกับการพัฒนาที่มุ่งสู่เกษตร 4.0 สอดคล้องกับนโยบายประเทศไทย 4.0 เพื่อทำให้อาชีพเกษตรเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ที่ดี และยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกรให้ดีขึ้น จึงได้ริเริ่มให้มีการศึกษาการทำการเกษตรอัจฉริยะ เพื่อสอดรับกับทิศทางการพัฒนาดังกล่าว

โดยเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA ได้นำคณะผู้แทนของกระทรวงเกษตรฯเดินทางไปประเทศญี่ปุ่น เพื่อร่วมหารือและศึกษาดูงานภาคเกษตรกรรม และระบบเกษตรกรรมอัจฉริยะ (Smart Agriculture) อาทิ การวิจัยรถแทรกเตอร์ไร้คนขับ (unmanned tractor) ที่ควบคุมการทำงานด้วยระบบ GNSS หรือ GPS และการใช้ข้อมูล Big Data เพื่อวางแผนด้านเกษตรกรรม ณ Hokkaido University โดยได้หารือเรื่องความร่วมมือด้านเกษตรกรรมอัจฉริยะกับ Professor Noboru Noguchi นักวิจัยชาวญี่ปุ่นผู้คิดค้นแทรกเตอร์ไร้คนขับคนแรกของโลก ถึงความเป็นไปได้ที่ Hokkaido University จะให้การสนับสนุนแทรกเตอร์ไร้คนขับ เพื่อทดลองใช้ในการทำเกษตรอัจฉริยะของไทย และแนวทางความร่วมมือด้านการนำนวัตกรรมภูมิสารสนเทศมาใช้ในการทำการเกษตร

นอกจากนี้ กระทรวงเกษตรฯยังได้มอบหมายให้ ดร.วราภรณ์ พรหมพจน์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้ขับเคลื่อนประสานกับ Hokkaido University อย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งมีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะ โดยมีบทบาทในการขับเคลื่อนการจัดทำแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะที่นำเทคโนโลยีการเกษตรอัจฉริยะที่เหมาะสมมาใช้ในกิจกรรมผลิตพืช ซึ่งจะนำร่องในมันสำปะหลัง และข้าวเป็นลำดับแรก เพื่อให้เป็นแปลงสาธิตการทำเกษตรอัจฉริยะเพื่อเผยแพร่ถ่ายทอดให้แก่เกษตรกร ตลอดจนผู้ประกอบการ นักวิจัย ประชาชนที่สนใจได้ศึกษา เรียนรู้ และนำไปใช้ประโยชน์

ดร.วราภรณ์กล่าวว่า Hokkaido University ได้ให้ความอนุเคราะห์รถแทรกเตอร์ไร้คนขับ ที่ควบคุมการทำงานด้วยระบบ GNSS หรือ GPS เพื่อจัดทำแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะของกระทรวงเกษตรฯ เป็นระยะเวลา 3 เดือน พร้อมทั้งส่งคณะผู้เชี่ยวชาญมาให้การฝึกอบรม และมีการจัดข้อตกลงความร่วมมือด้านการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี Geo-informatics (GI) ในการบริหารจัดการด้านการเกษตร (Geo-Informatics Technology Application for Agriculture Management) ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง 3 หน่วยงาน คือ กระทรวงเกษตรฯ GISTDA และ Hokkaido University โดยจะมีการจัดทำแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะที่นำเทคโนโลยีการเกษตรอัจฉริยะมาใช้ให้เหมาะสมมาในกิจกรรมผลิตพืช ซึ่งจะนำร่องในมันสำปะหลังและข้าว เป็นลำดับแรก เพื่อให้เป็นแปลงสาธิตการทำเกษตรอัจฉริยะเผยแพร่ถ่ายทอดให้แก่เกษตรกรที่สนใจได้ศึกษา เรียนรู้ และนำไปใช้ประโยชน์

โดยเทคโนโลยีการเกษตรที่นำมาใช้ในแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะ ประกอบด้วย การใช้แทรกเตอร์ไร้คนขับ ร่วมกับเครื่องจักรกลเกษตรสมัยใหม่ การให้น้ำตามความต้องการของพืชโดยพิจารณาจากข้อมูลความชื้นของดิน และสภาพอากาศผ่านระบบเซนเซอร์ และ Internet of Things (IOT) การจัดทำแผนที่ความอุดมสมบูรณ์ของดินด้วยภาพถ่ายดาวเทียม การใส่ปุ๋ยตามความต้องการของพืชตามแผนที่ทางกายภาพและความอุดมสมบูรณ์ของดิน การประมวลข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เพื่อประกอบการตัดสินใจในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช การตรวจสอบการเจริญเติบโตของพืชโดยใช้ โดรนและเทคโนโลยีประมวลผลจากภาพถ่ายระยะไกล เป็นต้น ซึ่งมีพื้นที่แปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะการผลิตมันสำปะหลังอยู่ที่จังหวัดนครราชสีมา และกำแพงเพชร ส่วนแปลงเรียนรู้เกษตรอัจฉริยะการผลิตข้าวมีพื้นที่อยู่ที่จังหวัดชัยภูมิ กำแพงเพชร และพระนครศรีอยุธยา