อธิบดีกรมชลฯ ปลื้มสุดๆ หลัง “เขื่อนห้วยโสมง” เปิดใช้แก้น้ำเค็มรุกล้ำ “แม่น้ำบางปะกง-แม่น้ำปราจีนบุรี” ได้ผลสำเร็จ ชี้จากภัยแล้งหนักสุดปี 58 ประสบวิฤกต ค่าความเค็มเกินในน้ำปะปาส่งผล รพ.อภัยภูเบศ ไม่สามารถนำน้ำปะปามาฟอกเลือด ล้างเครื่องมือแพทย์ได้ และกระทบน้ำอุปโภค บริโภค การเกษตรเพาะปลูกไม่ได้ผลเต็มที่ เป็นปัญหาหนักขึ้นทุกปีช่วงหน้าแล้ง

28 ม.ค.61 นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน เปิดเผยว่า ภายหลังที่เขื่อนห้วยโสมง หรืออ่างเก็บน้ำนฤบดินทรจินดา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี มีความจุ 295 ล้าน ลบ.ม.ได้เริ่มกักเก็บน้ำตั้งแต่ปี 2529 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน มีปริมาณน้ำ 195 ล้าน ลบ.ม.ระบายวันละ 1.3 ล้าน ลบ.ม.มาช่วยควบคุมความเค็มในแม่น้ำปราจีน ให้อยู่ระดับปกติได้ผลชัดเจน ทำให้ อ.บ้านสร้าง อ.เมืองปราจีน นำน้ำผลิตทำปะปา ตามค่าความเค็มไม่เกิน 0.5 กรัมเกลือต่อลิตร และใช้เรื่องการกระเกษตร ไม่เกิน 2 กรัมฯ และไม่เกิน 1 กรัมฯ ช่วงเพาะปลูกข้าวต้นฤดู ซึ่งปริมาณน้ำจากอ่างเก็บน้ำนฤบดินทรจินดา สามารถแก้ปัญหาความเค็มได้ผลสำเร็จ จากที่ผ่านมารุกล้ำหนักขึ้นทุกปีช่วงเดือน ม.ค. , ก.พ.จนถึงเดือน มี.ค.จะมีปัญหาค่าความเค็มขึ้นไปกว่า 1 กรัมฯ ผลิตน้ำปะปาไม่ได้ และปัจจุบันค่าความเค็มอยู่ที่ 0.3 กรัม ที่เขื่อนบางปะกง

นายทองเปลว กล่าวว่าจากที่ผ่านมาแม่น้ำแม่น้ำบางปะกง ประสบปัญหาวิกฤตค่าความเค็มเกิน เพราะฝนหมดเร็ว น้ำในเขื่อนสียัด เขื่อนพระปรง มีน้อยทำให้ควบคุมความเค็มไม่มีประสิทธิภาพ ซึ่งเมื่อมีอ่างเก็บน้ำนฤบดินทรจินดา สามารถเก็บน้ำได้ตั้งแต่ปี 59 ส่งน้ำมาควบคุมความเค็มได้ในฤดูแล้งปี 60 – 61 มีปริมาณน้ำต้นทุนเพียงพอในการผลักดัน ส่วนพื้นที่ตอนล่าง อ.บางปะกง อ.บางน้ำเปรี้ยว อ.บางคร้า สามารถใช้น้ำปลูกข้าว ทำการเกษตร สวนมะม่วงน้ำดอกไม้ ไม่มีผลกระทบ และชาวบ้านใช้น้ำแม่น้ำบางปะกงได้ปกติ สามารถควบคุมความเค็มให้อยู่ในระดับ 0.22 – 0.30 กรัมเกลือต่อลิตร จาก อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี ถึงเขื่อนทดน้ำบางปะกง

“เกิดปัญหาความเค็มเกิน ลุกล้ำเข้าลำน้ำเพิ่มขึ้นต่อเนื่องทุกปีในช่วงฤดูแล้ง ถ้าฤดูฝนหมดเร็ว ต้องวางแผนปล่อยน้ำมาผลักดัน จากเขื่อนคลองสียัด เขื่อนพระปรง แต่ก็มีน้ำน้อย ทำให้การควบคุมความเค็มไม่มีประสิทธิภาพปริมาณน้ำต้นทุนจากอ่างฯเหล่านี้ มีไม่เพียงพอที่จะระบายลงมาเจือจางความเค็มได้อย่างเต็มศักยภาพ ทำให้บางปีความเค็มรุกล้ำเข้าไปถึงบริเวณ อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี ระยะทางกว่า 190 กิโลเมตร ส่งผลกระทบต่อโรงพยาบาลอภัยภูเบศร ที่ไม่สามารถนำน้ำประปามาฟอกเลือดและล้างเครื่องมือทางการแพทย์ได้ ต้องขอสนับสนุนน้ำสะอาดจากภาครัฐและเอกชน จากที่เคยมีภัยแล้งวิกฤติหนักในปี 58 ค่าความเค็มในแม่น้ำปราจีน ขึ้นไปถึง อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี ซี่งในปีนี้ค่าความเค็มบริเวณ อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี อยู่ในเกณฑ์ บริเวณ อ.เมืองฉะเชิงเทรา วัดได้ 0.30 กรัมต่อลิตร การประปาส่วนภูมิภาคสาขาฉะเชิงเทรา กลุ่มเกษตรกร และทุกภาคส่วน ยังสามารถใช้น้ำจากแม่น้ำบางปะกงทำกิจกรรมต่างๆ โดยล่าสุดวัดค่าความเค็มที่เขื่อนบางปะกง 0.22 กรัมเกลือต่อลิตร ทำให้เห็นว่าจากปากแม่น้ำบางปะกง การคุมความเค็มได้ตลอดลำน้ำ โดยเฉพาะเหนือเหนือบางปะกงขึ้นไป ที่คุมได้อย่างมีประสิทธิภาพขึ้นอย่างชัดเจน และการใช้น้ำภาคส่วนต่างมีเพียงพอทั้งลุ่มน้ำปราจีน – บางปะกง” นายทองเปลว กล่าว