เมื่อเกิดความระคายเคืองที่ผิวหนัง ก็เกิดอาการคัน ปฏิกิริยาตอบสนองต่อการคันก็คือ “การเกา”  ในสุนัขก็เช่นกันเมื่อ “คัน” จะด้วยสาเหตุอะไรก็ตามแต่ เขาก็ต้อง “เกา” เพื่อลดความระคายเคืองนั้น  แต่เมื่อมีการคันและการเกามากๆ ก็จะทำให้เกิดปัญหาการถลอกของผิวหนัง และส่งผลให้เกิดโรคผิวหนังตามมา

แต่จะขอเรียนว่า เมื่อเกิดปัญหาเรื่องผิวหนังของสุนัขแล้ว  ไม่ใช่แค่เจ้าของเท่านั้นที่ปวดหัว แต่ตัวคุณหมอเองก็ “มึน” ไม่แพ้กันครับ เนื่องจากมักจะพบว่า ข้อมูลที่ได้รับจากเจ้าของนั้น ส่วนใหญ่จะมีเพียงแค่ “สุนัขคันค่ะ” หรือ “สุนัขขนร่วงครับ” เท่านั้นเอง แต่รายละเอียดและข้อมูลประกอบอื่นๆ เช่น สุนัขมีอาการมาตั้งแต่เมื่อไหร่ เกาส่วนไหนของร่ายกายเป็นส่วนใหญ่ สุนัขได้ไปสัมผัสกับสารที่ก่อการแพ้บ้างหรือไม่ ฯลฯ ข้อมูลอื่นๆ เหล่านี้จากเจ้าของมักจะไม่ได้เท่าไหร่ และยังมีหลายรายที่ไม่บอกความจริงกับหมอ เพราะกลัวว่าคุณหมอจะตำหนิว่าเป็นมานานแล้วแต่ไม่ได้พามารักษา  ทำให้คุณหมอต้อง “เดา” เอ๊ย …ไม่ใช่สิ ต้อง “หลอกถาม” เอ๊ย…  ต้อง“สอบถาม” เพื่อรวบรวมข้อมูลมาประกอบการวินิจฉัย บ่อยครั้งที่ต้องใช้การตรวจร่างกายสุนัข และการตรวจทางห้องปฎิบัติการอื่นๆ มาประกอบ เช่นการขูดผิวหนัง การตรวจเลือด การเพาะเชื้อจากผิวหนังเป็นต้น

เนื่องจากปัญหาโรคผิวหนังในสุนัขและแมวนั้น มีหลากหลายสาเหตุมาก ซึ่งการรักษาก็จะมีความแตกต่างกัน ไม่ใช่ว่าเมื่อสุนัขมีปัญหาโรคผิวหนังจะสาเหตุใดก็ตามแล้วจะใช้ “ยาขนานเดียวกัน” รักษาได้หมดทุกโรค ดังนั้นการได้ข้อมูลอย่างละเอียดจากผู้ใกล้ชิดจะช่วยให้คุณหมอทำการวินิจฉัยและรักษาได้ตรงจุดครับ

● เมื่อสุนัขมีอาการคัน จะแสดงอาการอย่างไร?

เมื่อสุนัขคัน การแสดงออกของเขาอาจไม่ใช่แค่เอามือ (ขาหน้า) เกาเหมือนในคนเท่านั้นนะครับ ยังมีในรูปแบบอื่นๆ เช่นการที่สุนัขเอาอวัยวะที่คันไปถูกับผนังหรือเฟอร์นิเจอร์ในบ้าน การเลียหรือการใช้ฟันกัดหรือแทะตัวเอง ซึ่งระดับของการคันก็มีแตกต่างกัน ซึ่งอาจมีตั้งแต่คันเล็กน้อยแค่บางตำแหน่งของร่างกาย จนถึงมีอาการคันมากจนกัดแทะตัวเองจนผิวหนังเป็นแผลทั้งตัวก็ได้

ดังนั้น หากเป็นไปได้ เจ้าของควรสังเกตความถี่และความรุนแรงของการเกา แล้วช่วยประเมินเป็นระดับคะแนน 1-10 เพื่อจะได้ทำความเข้าใจให้ตรงกับสัตวแพทย์ และเพื่อที่จะได้เป็นข้อมูลในการเปรียบเทียบผลการรักษา เมื่อได้เริ่มทำการรักษาไปแล้วด้วย ว่าดีขึ้นหรือแย่ลงอย่างไรบ้าง ซึ่งจะแสดงถึงผลของการตอบสนองต่อการรักษาครับ

เรียนคุณผู้อ่านว่า การที่สัตว์เกา ถู เลีย หรือแทะตัวเองนั้น เป็นการกระทำเพื่อลดการระคายเคืองผิวหนัง บรรเทาอาการหงุดหงิด ความไม่สบายตัว และยังเป็นกลไกในการป้องกันตัวเองในการขจัดสิ่งแปลกปลอม เช่นปรสิตภายนอก หรือสิ่งที่เป็นพิษที่มาสัมผัสให้ออกไปจากร่างกายอีกด้วยครับ สัปดาห์หน้า เรามารู้จักสาเหตุของการคันผิวหนังของสุนัขกันครับ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย