คำถาม ผมขอทราบวิธีการขยายพันธุ์พืชโดยการตัดชำด้วยครับ

นำแสง สุนทรอรุณ

อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา

คำตอบ

การขยายพันธุ์โดยการตัดชำ การขยายพันธุ์แบบนี้ กระทำได้ง่าย ให้ผลเร็ว และไม่กลายพันธุ์ การขยายพันธุ์แบบนี้ มี 3 วิธีคือ 1) ใช้กิ่งหรือลำต้นตัดชำ ใช้ได้กับพืชประเภทไม้ดอกไม้ประดับ 2) ใช้ใบตัดชำ ใช้ได้กับพืชประเภทพืชอวบน้ำ และ 3) ใช้รากตัดชำ ใช้ได้กับพืชประเภทมันเทศ มีวิธีการดังนี้

1.การเตรียมอุปกรณ์ ให้ทำเป็นกระบะเพาะโดยใช้วัสดุเหลือใช้เก่าๆ ลังกระดาษ ลังพลาสติก ลังไม้ หรืออาจต่อขึ้นมาใหม่ และเตรียมแผ่นกระดาษแข็ง หรือแผ่นพลาสติกไว้สำหรับปิดกระบะ

2.การเตรียมวัสดุที่ใช้เพาะ ให้เตรียมถ่านแกลบดำ ทรายหยาบ ขุยมะพร้าว และดินร่วนผสมปุ๋ยคอก ถ่านแกลบเหมาะอย่างยิ่งที่ใช้เพาะ เพราะมีคุณสมบัติโปร่ง ร่วนซุย ไม่จับตัวแข็ง ระบายน้ำ และอุ้มน้ำได้ดี สามารถถอนแยกชำในแปลงได้ง่ายและรากไม่ขาดมาก ทรายหยาบช่วยให้ส่วนผสมร่วนซุยไม่อัดแน่น ขุยมะพร้าวช่วยอุ้มน้ำให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ และดิน ใช้เป็นธาตุอาหารของต้นอ่อน ให้ทำการคลุกเคล้าวัสดุต่างๆ ให้เข้ากัน

3. การตัดชำกิ่งหรือลำต้น ทำดังนี้

1.เลือกกิ่งที่ไม่แก่หรืออ่อนจนเกินไป ใช้มีดหรือกรรไกรตัดกิ่งไม้ โดยตัดเฉียงใต้ข้อด้านล่าง ให้เหนือข้อตาด้านบนยาวประมาณ 4-6 นิ้ว หากข้อยาวต้องตัดประมาณ 12 นิ้ว ข้อสำคัญให้มีตาติดอยู่ไม่น้อยกว่า 2 ตา แล้วตัดใบออกให้เหลือน้อย ต้นไม้ที่มียางมาก ให้วางผึ่งไว้ให้ยางแห้งเสียก่อน สัก 1-2 วัน ก่อนปักจะใช้ปูนแดงทารอยที่ตัดส่วนล่างเสียก่อน ทิ้งไว้ให้ปูนแดงแห้ง แล้วจึงนำไปปักลงในกระบะ หรือภาชนะที่เตรียมไว้

2.ควรปักกิ่งให้เอนทำมุมประมาณ 45 องศา ไม้ใหญ่ควรปักให้ห่าง ไม้เล็กปักให้ถี่ ดูให้เป็นแถวเป็นแนว สะดวกแก่การที่จะแยกไปปลูก กดดินให้แน่นไม่ให้โยกคลอน รดน้ำให้ชื้นอยู่เสมอ อย่าให้ถึงแฉะ ไม่ควรฉีดน้ำแรงๆ เพราะจะทำให้กิ่งโยกคลอน ให้พ่นเป็นฝอยหรือรดด้วยฝักบัว อย่าตากแดด ควรให้อยู่ในร่มเงา หรือชำในเรือนเพาะชำ

3.เมื่อแตกราก และมีใบแก่แล้ว ให้ขุดย้ายไปปลูกในภาชนะ หรือปลูกลงดินได้เลย ระวังอย่าให้รากขาด ควรปลูกลงในภาชนะเสียก่อน วางไว้ในที่ร่มรำไร เมื่อต้นไม้ตั้งตัวดีแล้ว จึงนำออกปลูกได้ ถ้าจะปลูกในแปลงเลย ต้องทำบังแดดจนกว่าต้นไม้จะตั้งตัวดี

4.การตัดชำใบ เป็นการชำโดยใช้ใบ หรือก้าน ปักชำลงในกระบะเพาะ รดน้ำให้ชื้นอยู่เสมอ แต่อย่าให้ขังแฉะ และอย่าให้ตากแดด เมื่อรากและใบออกแล้ว จึงแยกไปปลูกตามต้องการ

5.การตัดชำราก เป็นการใช้รากของต้นไม้ประเภทที่แตกต้นจากราก ในการตัดชำ จะต้องเลือกรากที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณครึ่งนิ้ว ให้ตัดด้วยกรรไกร หรือมีดเป็นท่อนๆ ยาวประมาณท่อนละ 4-5 นิ้ว นำรากนี้ไปชำในกระบะเพาะ วางตามแนวนอน กลบให้ลึกประมาณ 1 นิ้ว กดให้แน่น รดน้ำให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ เมื่อรากแตกเป็นต้นแล้ว จึงจะแยกไปปลูกได้

นาย รัตวิ