นางจิระนุช ชาญณรงค์กุล ผู้อำนวยการกองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย กรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินงานด้านการส่งเสริมการจัดการดินและปุ๋ย โดยการพัฒนาศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) 882 ศูนย์ อำเภอละ 1 ศูนย์ ให้เป็นศูนย์เรียนรู้ที่เป็นเครือข่ายให้บริการถ่ายทอดความรู้เฉพาะด้านดินและปุ๋ย ของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) เพื่อเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนขยายผลการใช้ปุ๋ยเพื่อลดต้นทุนการผลิต โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินหรือปุ๋ยสั่งตัด ร่วมกับการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ วัสดุอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยเคมี

ผลการดำเนินงานในปี 2560 สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ปุ๋ยเคมีของเกษตรกร โดยเกษตรกรสมาชิก ศดปช. จำนวน 17,640 ราย ได้ประโยชน์จากการนำเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินหรือปุ๋ยสั่งตัดไปปฏิบัติในพื้นที่ 140,304.75 ไร่ สามารถลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีได้เฉลี่ย 27.5% คิดเป็นมูลค่ากว่า 43 ล้านบาท และสามารถเพิ่มผลผลิตเฉลี่ยได้ 10.3% นอกจากนี้ ศดปช.ได้ให้บริการวิเคราะห์ดินให้กับสมาชิกและเกษตรกรในชุมชนรวมทั้งสิ้น 37,458 ราย

ทั้งนี้ เมื่อเปรียบเทียบต้นทุนค่าปุ๋ยเคมีของเกษตรกรสมาชิก ศดปช. ที่ใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินหรือปุ๋ยสั่งตัด กับที่ใช้ปุ๋ยตามวิธีของเกษตรกร ในพืชหลัก ได้แก่ ข้าว ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อย มันสำปะหลัง ยางพาราพืชผัก และไม้ผล พบว่า ต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินและปุ๋ยสั่งตัด ลดลงจากวิธีเกษตรกร โดยในข้าวต้นทุนค่าปุ๋ยเคมีลดลง 31.5% ส่วนผลผลิตเพิ่มขึ้น 7.1% ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ต้นทุนลดลง 33% ผลผลิตเพิ่มขึ้น 18.3% อ้อย ต้นทุนเพิ่มขึ้นเล็กน้อย 1.1% เนื่องจากเดิมเกษตรกรอาจใช้ปุ๋ยน้อยกว่าที่ควรจะใช้ แต่ผลผลิตเพิ่มขึ้นมากถึง 21.1% มันสำปะหลัง ต้นทุนลดลง 21.4% ผลผลิตเพิ่มขึ้น 13.9% ยางพารา ต้นทุนลดลง 23.6% ผลผลิตเพิ่มขึ้น 12.7% พืชผัก ต้นทุนลดลง 18.3% ผลผลิตเพิ่มขึ้น 12.5% ส่วนไม้ผล ต้นทุนลดลง 27.6% ผลผลิตเพิ่มขึ้น 9.6%

“จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่าการจัดการดินและปุ๋ยอย่างถูกต้องเหมาะสม จะช่วยให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิต และเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตได้เป็นอย่างดี เกษตรกรที่สนใจอยากลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีสามารถไปขอคำแนะนำหรือนำตัวอย่างดินไปตรวจวิเคราะห์ได้ที่ศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชนทั้ง 882 ศูนย์ โดยสอบถามข้อมูลจากสำนักงานเกษตรอำเภอใกล้บ้าน” นางจิระนุช กล่าว