(ต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว)

@ถ้าพบว่าสุนัขเรากินสิ่งแปลกปลอมเข้าไป(หรือเพียงแต่สงสัยก็ตาม) เราควรทำอย่างไรดี

ในกรณีที่ฉุกเฉิน เช่น สงสัยว่าสิ่งแปลกปลอมอุดตันเข้าไปในส่วนของ “หลอดลม” ก็มีความจำเป็นต้องวิ่งไปโรงพยาบาลสัตว์ที่ใกล้บ้านโดยทันที  เพราะถ้าทางเดินหายใจถูกปิดกั้น นับว่าเป็นอันตรายรุนแรงสูงสุด

ส่วนในกรณีที่เป็นเบ็ดตกปลาที่ยังมีสายเบ็ดยื่นออกมาจาก “ปาก”  ให้เจ้าของตัดสายเบ็ด (เชือกหรือเอ็น) ให้ยาว ออกมาจากปากประมาณ 1 คืบ  เพื่อช่วยสัตวแพทย์ให้ทำการเอาออกได้ง่ายขึ้น

ทั้งนี้ทั้งนั้น ไม่ว่ากรณีใดก็ตาม เจ้าของควรพามาพบสัตวแพทย์ให้เร็วที่สุด  เพราะหากทิ้งไว้นาน จะนำมาซึ่งผลเสียที่รุนแรงได้ เช่น การเกิดหลอดอาหารโป่งพอง หรือฉีกขาดจากการอุดตันนานๆ  หรือกระเพาะอาหารหรือลำไส้ทะลุ หากสิ่งแปลกปลอมมีความคม โดยเฉพาะไม้เสียบลูกชิ้นถ้าปล่อยทิ้งไว้นานอาจทะลุผ่านกระเพาะอาหารไปทิ่ม และฝังอยู่ในกลีบตับได้

ข้อที่ต้องคำนึงมากที่สุดคือ งดการให้อาหารหลังประสบเหตุทันที เพราะจะช่วยลดโอกาสการรั่วของอาหารหรือน้ำ ผ่านออกมาจากทางเดินอาหารเจ้าช่องอกหรือช่องท้องได้รวมถึงจะช่วยลดความเสี่ยงจากการสำลักจากการวางยาซึมหรือยาสลบ ในกรณีที่สัตวแพทย์จำเป็นต้องวางยาสลบเพื่อช่วยเหลือหรือแก้ไขอีกด้วย

@สัตวแพทย์จะชี้ชัดได้อย่างไร ว่ามีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในตัวสุนัขจริงๆ

อันดับแรกเลย ซึ่งเป็นเรื่องที่ง่ายที่สุด ก็คือโดย“การซักถามและตรวจสอบประวัติ” รวมถึงคำยืนยันของเจ้าของซึ่งเปรียบเสมือนเป็นพยานปากสำคัญ

จากนั้น “การตรวจร่างกาย” โดยการเปิดปากสำรวจในช่องปาก หรือคอส่วนต้น หรืออาจมีการคลำตรวจในช่องท้องร่วมกัน จะช่วยในการตรวจหาได้ผลยิ่งขึ้น

นอกจากนี้ อาจต้องอาศัยวิธีทางรังสีวิทยา โดยการ“เอกซเรย์” หรือใช้ “เครื่องอัลตร้าซาวนด์” เพื่อช่วยวินิจฉัยโดยหากสิ่งแปลกปลอมเป็นกระดูก ก้อนหิน หรือวัตถุที่มีส่วนประกอบเป็นโลหะ ก็จะสามารถเห็นจากภาพถ่ายทางรังสีวิทยาได้แต่หากเป็นเศษพลาสติก เศษผ้า เศษด้าย เศษไม้ เมล็ดผลไม้เช่น มะม่วง ทุเรียน ก็อาจมีความจำเป็นจะต้องใช้ “เทคนิคพิเศษทางรังสีวิทยา” มาช่วยเพิ่มเติม เช่น การให้สัตว์กลืนสารทึบรังสี หรือที่เราเรียกว่า “กลืนแป้ง” เข้าไป เพื่อช่วยให้สารนั้นเข้าไปเคลือบสิ่งแปลกปลอม ทำให้เรามองเห็นได้จากภาพถ่ายรังสี รวมทั้งถ้ามีการอุดตันก็จะพบได้ว่าแป้งที่กลืนนั้นจะสะสมอยู่บริเวณส่วนหน้าที่มีการอุดตันได้อย่างชัดเจน และหากโชคร้ายที่มีการทะลุเข้าช่องท้องด้วย ก็จะพบได้ว่ามีสารทึบรังสีแพร่กระจายออกมาจากทางเดินอาหารได้อย่างชัดเจน

ในโรงพยาบาลสัตว์ที่มีเครื่องอัลตร้าซาวนด์ ก็สามารถใช้อุปกรณ์นี้ในการช่วยวินิจฉัยได้ โดยการสแกนดูความผิดปกติภายในบริเวณทางเดินอาหารที่สงสัยว่ามีการอุดตันเกิดขึ้นเพิ่มเติม ภายหลังที่วินิจฉัยโดยการเอกซเรย์แล้ว เพื่อเป็นการยืนยันขนาด รูปร่าง และลักษณะของสิ่งแปลกปลอมนั้นๆ

เรื่องราวยังไม่จบแค่นี้นะครับ สัปดาห์หน้า เรามาคุยกันต่อ ถึงวิธีการรักษาและการป้องกันปัญหานี้กันครับ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย