หลายๆ คนมักจะประสบปัญหาภาวะโรคหนังศีรษะอักเสบ (Seborrheic dermatitis) โดยทั่วไปมักจะนิยมเรียกว่า รังแค (Dandruff) ปัจจุบันมีผู้ป่วยทั้งหญิงและชายเข้ารับการรักษาเพิ่มขึ้น แม้โรคนี้จะไม่ส่งผลอันตรายต่อชีวิต แต่ก็ส่งผล
ต่อบุคลิกภาพ และสุขภาพจิตของผู้ป่วยเป็นอย่างยิ่ง ทั้งนี้ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย เผยความรู้เกี่ยวกับการดูแลรักษาเส้นผมและหนังศีรษะให้ห่างไกลรังแคและภาวะหนังศีรษะอักเสบ

รศ.นพ.รัฐพล ตวงทอง ปฏิคมและแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย ให้ข้อมูลว่า อาการอักเสบของหนังศีรษะเกิดจากปัญหาหลายสาเหตุ ที่พบมากในผู้ที่มีเส้นผมและหนังศีรษะมัน ซึ่งอาการจะรุนแรงมากน้อยแตกต่างกันไป โดยลักษณะอาการจะมีผื่นแดงเส้นผมหลุดร่วงคันที่หนังศีรษะ มีขุยในบริเวณหนังศีรษะเมื่อมีการผลิตน้ำมันมากผิดปกติ บางรายมีอาการแสบหากโดนเหงื่อหรือโดนแสงแดดมากๆ มักจะเกิดอาการกำเริบเมื่อหนังศีรษะมันมากผิดปกติ

“อาการผิวหนังอักเสบนั้นจัดเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นๆ หายๆ ไม่หายขาดเสียที เรียกได้ว่าผู้ป่วยที่เป็นแล้วก็กลับมาเป็นซ้ำอีก เชื่อว่าโรคนี้เกี่ยวข้องกับการเพิ่มจำนวนของเชื้อราจำพวก Malasseziaglobosa มาเปลี่ยนไขมันบนหนังศีรษะ ทำให้ก่อให้เกิดการอักเสบขึ้นตามมา”

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยภายนอกต่างๆ มากระตุ้นทำให้เกิดอาการกำเริบเช่น สิ่งแวดล้อมที่เป็นปัจจัยทางลบ การเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศ เช่น ความชื้น ความร้อนจากแสงแดดฝุ่นละออง ควัน อาหารบางชนิดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนร่างกายได้ และสุดท้ายพฤติกรรม เช่นเดียวกับการเป็นหวัด หากร่างกายอ่อนแอ การพักผ่อนไม่เพียงพอ ความเครียด ภาวะการขาดอาหารก็ทำให้เกิดภาวะหนังศีรษะอักเสบได้

“การรักษาจะเริ่มต้นด้วยการใช้แชมพูกำจัดรังแค เช่น Ketoconazole Shampoo, Tar Shampoo, Selenium Sulfide Shampoo, Zinc Pyrithione Shampoo, Ciclopirox Shampoo เป็นต้น ถ้าอาการเป็นมากอาจต้องใช้การทายาต้านอักเสบในกลุ่มสเตียรอยด์ที่หนังศีรษะหรือ ยาทาหรือยารับประทานต้านเชื้อรา นอกจากนี้ยังควรพักผ่อนให้เพียงพอลดความเครียดลงด้วย”

ภาวะหนังศีรษะอักเสบแม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรงอะไร แต่ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้รากผมอ่อนแอ จากปัจจัยทั้งหมดจะไปกระตุ้นการอักเสบของโพรงเส้นผม ซึ่งการอักเสบที่ต่อเนื่องและเรื้อรังอาจทำให้โพรงเส้นผมลีบเป็นพังผืด  และสิ่งที่ตามมาก็คือ ปัญหารากผมอักเสบและเกิดการหลุดร่วงของเส้นผม หากไม่มีการดูแลรักษาความสะอาดและได้รับการเยียวยา ก็จะเกิดปัญหาศีรษะล้านได้ในอนาคต