พ้นจากวันพืชมงคลมาได้ 1 สัปดาห์ ก็มีฝนลงมาให้ชื่นใจอีกครั้ง โดยเฉพาะในกรุงเทพฯที่ไม่เห็นฝนมานาน สัปดาห์นี้คนกรุงก็ได้ชุ่มฉ่ำหายร้อนกันไปหลายพื้นที่ แต่กูรูผู้รู้ทั้งหลายก็ยังคงเตือนว่า ฝนสัปดาห์นี้มาแค่ชั่วคราว แล้วยังจะทิ้งช่วงไปอีก รอไปปลายเดือนพ.ค.นี้หรืออาจถึงกลางเดือนมิ.ย.กว่าจะเป็นฝนที่มาตามดูกาลแท้จริง

ขณะที่ข่าวภัยแล้งและไฟป่าในหลายพื้นที่ของประเทศโดยเฉพาะภาคใต้เวลานี้ ยังวิกฤติน่าเป็นห่วงมาก ยิ่งทำให้“ฝน”เป็นความหวังที่ล้ำค่ามากในปีนี้ ทั้งต่อประชาชนทั่วไปและต่อพี่น้องเกษตรกรไทย โดยเฉพาะชาวนาที่ต้องงดทำนา ทั้งนาปีและนาปรังกันมาหลายรอบในช่วง 2-3 ปีมานี้ หวังว่าปีนี้น้ำท่าจะอุดมสมบูรณ์สมคำพยากรณ์ในวันพืชมงคลซึ่งก็สอดคล้องกับสิ่งที่ผู้เชี่ยวชาญดินฟ้าอากาศคาดการณ์ไว้ จะได้เพาะปลูกทำมาหากินกันเป็นปกติซะที

ว่าถึง “ชาวนา” ในต้นเดือนหน้าวันที่ 5 มิ.ย.ที่จะถึงนี้ ก็จะเป็นอีกวันสำคัญหนึ่งคือ “วันข้าวและชาวนาแห่งชาติ ประจำปี 2559” ซึ่งเช่นเคยที่กรมการข้าวในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จะเป็นโตโผจัดงานใหญ่แสดงการยกย่องชาวนาผู้เป็นกระดูกสันหลังของชาติ และรำลึกถึง “ข้าว”พืชเศรษฐกิจสำคัญอันดับหนึ่งของไทย

อธิบดีกรมการข้าว-อนันต์ สุวรรณรัตน์กล่าวถึงงาน “วันข้าวและชาวนาแห่งชาติ” ปีนี้ ในส่วนกลางจะจัดขึ้นที่กรมการข้าว 3-5 มิ.ย.ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีจะเสด็จฯทรงเปิดงานในวันศุกร์ที่ 3 มิ.ย.เวลา 14.00 น. ขณะที่ส่วนภูมิภาคจะจัดพร้อมกันในวันที่ 5 มิ.ย.ที่ จ.ลำปาง จ.นครราชสีมา และ จ.นครศรีธรรมราช

โดยกิจกรรมภายในงานประกอบด้วยนิทรรศการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์,นิทรรศการแสดงผลงานองค์กรชาวนา, งานวิชาการหน่วยงานภาครัฐและเอกชนภายใต้แนวคิด “ประชารัฐร่วมใจ พัฒนาข้าวและชาวนาไทยฝ่าภัยแล้ง” การเชิดชูเกียรติและแสดงผลงานชาวนาและสถาบันชาวนาที่ได้รับรางวัลดีเด่นแห่งชาติปี 2559 รวมทั้งผู้ชนะเลิศการประกวดโครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าว การจัดเวทีเสวนาข้าวและชาวนา การแสดงวัฒนธรรม 4 ภาค ลานวัฒนธรรมวิถีชีวิตข้าวและชาวนาไทย การฝึกอบรมอาชีพสร้างรายได้แก่เกษตรกร การสาธิตทำเมนูอาหารจากข้าวที่มีชื่อเสียงประจำท้องถิ่น 4 ภาค ประกวดนวัตกรรมการใช้เครื่องจักรกล การออกร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ข้าว ของดีจากสี่ภาค อาหารสี่ภาค และสินค้าราคาถูก

เรียกว่า ระดม “ของดี” ที่เกี่ยวกับข้าวมาจัดเต็ม โดยความร่วมมือรวมพลังขององค์กรชาวนาทั้ง 8 สมาคมคือ สมาคมชาวนาข้าวไทย,สมาคมส่งเสริมชาวนาไทย,สมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย,สมาคมชาวนาอีสาน,สมาคมการค้าเครือข่ายชาวนาไทย,สมาคมชาวนาและโรงสีข้าวไทย,สมาคมชาวนาเศรษฐกิจพอเพียง และสมาคมผู้รวบรวมและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวซึ่งก่อนนี้ได้ประชุมเตรียมงานร่วมกัน เห็นพ้องให้มุ่งเน้นนำเสนอสาระความสำคัญของ “ข้าว” ทุกมิติเป็นระบบตามลำดับจากต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ และให้สนับสนุนรองรับการนำผู้แทนชาวนาทั่วประเทศเข้าร่วมดูงานเพื่อให้ทราบถึง“พลัง”และวัตถุประสงค์สำคัญของการจัดงานที่ประกอบด้วย การเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และราชวงศ์ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นแก่กิจการด้านข้าวและชาวนา,เพื่อรำลึกถึงความสำคัญของข้าวไทยและเชิดชูเกียรติชาวนาไทย,เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านข้าว และเพื่อแสดงผลงานวิชาการด้านข้าว ทั้งภาครัฐ เอกชน และชาวนา

ครับ…ถึงแม้ “ชาวนา” จะได้รับ“ยาหอม”อยู่เสมอ ด้วยการเชิดชูยกย่องให้เกียรติขนาดมีการกำหนด “วันข้าวและชาวนาแห่งชาติ”และจัดงานใหญ่ให้แต่สภาพความเป็นจริงตั้งแต่อดีตจนถึงทุกวันนี้ ชีวิตชาวนาไทยส่วนใหญ่ก็ยังคงอยู่อย่างยากลำบาก เป็นโจทก์ใหญ่ที่รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องหาทางยกระดับทั้งรายได้และคุณภาพชีวิตให้กับชาวนาไทยต่อไป

แต่ผมก็ย้ำอยู่เสมอในคอลัมน์นี้ว่า ชาวนาเองจะมุ่งแต่ทำนาแบบเดิมๆ แล้วที่เหลือก็หวังพึ่งพาความช่วยเหลือจากภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มันก็ไม่ได้

โลกยุคใหม่ ไม่ว่าอยู่ในสาขาอาชีพใด จะยิ่งอยู่ได้ยากมากขึ้น จะต้องมีการปรับตัวปรับความคิด พัฒนาให้ทัน พี่น้องชาวนาไทยก็เช่นเดียวกันที่ต้องปรับตัวปรับความคิดขนาดใหญ่ ไม่เพียงเพื่อให้อยู่รอด แต่ต้องอยู่ได้อย่างดีและสมศักดิ์ศรีกระดูกสันหลังของชาติด้วย

สาโรช บุญแสง