ดร.ทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน เปิดเผยว่า คณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้กรมชลประทานเร่งดำเนินโครงการประตูระบายน้ำ(ปตร.)ลำน้ำพุง-น้ำก่ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม อ.โคกศรีสุพรรณ อ.เมือง จ.สกลนคร ตลอดจนควบคุมน้ำให้ไหลเข้าหนองหารในปริมาณที่เกิดประโยชน์สูงสุดกับการอุปโภค บริโภค เกษตร อุตสาหกรรม ปศุสัตว์ รักษาระบบนิเวศจำนวน 1.5 ล้านลูกบาศก์เมตร(ลบ.ม.) เมื่อแล้วเสร็จจะมีราษฎรได้รับประโยชน์ 53 หมู่บ้าน 10,857 ครัวเรือน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำริเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2535 ในคราวเสด็จฯทอดพระเนตรสภาพพื้นที่ที่บ้านตองโขบ ต.ตองโขบ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร สรุปใจความว่า “ควรพิจารณาก่อสร้างอาคารบังคับน้ำเพื่อควบคุมการไหลของน้ำในลำห้วยต่างๆ และควรพิจารณาขุดลอกและปรับปรุงลำห้วยและหนองน้ำธรรมชาติ เพื่อช่วยระบายน้ำในฤดูฝน และใช้เป็นแหล่งเก็บน้ำให้ราษฎรได้ใช้ทำการเกษตรและอุปโภค-บริโภคในฤดูแล้งได้อีกด้วย”

“ลำน้ำพุง มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาภูพาน บริเวณอ.กุดบาก จ.สกลนคร ไหลผ่านอ.เต่างอย อ.โคกศรีสุพรรณ ลงสู่หนองหาร อ.เมืองสกลนคร ความยาวประมาณ 99.5 กิโลเมตร แต่มีความลาดชันสูง ดังนั้น เมื่อเกิดน้ำไหลหลากช่วงฤดูฝน ปริมาณน้ำจำนวนมากจะไหลพุ่งตรงลงสู่พื้นราบตอนล่างบริเวณหนองหารทันที ส่งผลให้น้ำท่วมในเขตอ.เมืองสกลนคร อ.โคกศรีสุพรรณ และพื้นที่ราบลุ่มน้ำพุง ซึ่งเกิดขึ้นเป็นประจำเกือบทุกปี โดยปีล่าสุดสร้างความเสียหายให้จังหวัดประมาณ 80 ล้านบาท ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว จึงน้อมนำพระราชดำริของในหลวง รัชกาลที่ 9 มาดำเนินการก่อสร้างประตูระบายน้ำ ลำน้ำพุง-น้ำก่ำพร้อมอาคารประกอบ เพื่อกักน้ำที่มาจำนวนมากไม่ให้ท่วมตัวเมืองสกลนครและพื้นที่ใกล้เคียง พร้อมทำหน้าที่ควบคุมน้ำให้ไหลเข้าหนองหารในปริมาณที่เหมาะสม” ดร.ทองเปลวกล่าว

นอกจากนี้ ยังจะขุดคลองผันน้ำบริเวณฝั่งขวา หน้าปตร.ลำน้ำพุง-น้ำก่ำ เพื่อตัดยอดน้ำออกจากลำน้ำพุง 3 สาย ได้แก่ คลองผันน้ำร่องช้างเผือก-ห้วยยาง ยาว 16.3 กม. คลองผันน้ำหนองแซง-ห้วยซัน-ห้วยยาง ยาว 21.2 กม. และคลองผันน้ำห้วยยาง-ลำน้ำก่ำ ยาว 4.9 กม. ผันน้ำรวมกันได้ 55 ลบ.ม.ต่อวินาที เพื่อไปลงลำน้ำก่ำและไหลออกแม่น้ำโขงต่อไป ซึ่งบริเวณนี้มีพื้นที่ได้รับประโยชน์จากยอดน้ำที่ตัดมา 69,011 ไร่

ส่วนทางด้านซ้ายของลำน้ำพุงจะขุดคลองส่งน้ำห้วยทามไห-ห้วยสองตอน ความยาว 8.8 กม. มีพื้นที่รับประโยชน์ 9,347 ไร่ รวมพื้นที่รับประโยชน์จากคลองผันน้ำและคลองส่งน้ำทั้ง 4 สาย รวมทั้งหมด 78,358 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 4 ตำบล ได้แก่ ต.ตองโขบ ต.ด่านม่วงคำ ต.แมดนาท่ม และต.เหล่าโพนค้อ อ.โคกศรีสุพรรณ ทำให้ราษฎรจะมีน้ำใช้เพียงพอทุกฤดูกาล นอกจากนี้ ยังจะทำให้หนองหารมีระดับน้ำพอดี ใช้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืด และพัฒนาเป็นที่ท่องเที่ยวได้ตลอดปี ทำให้ชุมชนมีรายได้เสริมจากกิจกรรมท่องเที่ยวได้อีกทางหนึ่ง

สำหรับความคืบหน้าของโครงการนั้น ขณะนี้กรมชลประทานเร่งสำรวจปักหลักเขตและจัดหาที่ดิน 1,985 ไร่ ซึ่งได้ประชุมรับฟังความคิดเห็นของราษฎรในพื้นที่ 3 ครั้ง ส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการดำเนินโครงการดังกล่าวและแนวทางการพัฒนาทั้งหมด คาดว่าใช้เวลาก่อสร้างประมาณ 5 ปี ตั้งแต่ปี 2562-2566