นางอัญชนา ตราโช รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า สศก. ลงพื้นที่ติดตามประเมินผลพัฒนาเกษตรกรผู้นำ ภายใต้โครงการศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ปี 2561 ซึ่งมีกรมส่งเสริมการเกษตร เป็นหน่วยงานหลักพัฒนาเกษตรกรผู้นำ โดยจัดอบรมใน ศพก. ให้เกษตรกร แบ่งเป็น 3 หลักสูตร คือ หลักสูตรหลัก หลักสูตรบังคับ และหลักสูตรเสริม เพื่อพัฒนาสู่การเป็น Smart Farmer สามารถนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาประยุกต์เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต บริหารจัดการ และการตลาดสินค้าเกษตรได้อย่างมืออาชีพ เป้าหมายพัฒนาเกษตรกรผู้นำในศพก.ทั้ง 882 ศูนยศูนย์์ละ 30 ราย รวม 26,460 ราย รวม 77 จังหวัด ผลการประเมิน พบว่า มีเกษตรกรเข้าอบรมใน ศพก.ครบตามเป้าหมาย 26,460 ราย สัดส่วน 90% เข้ารับการพัฒนา 3 ครั้ง 3 หลักสูตร ตามข้อกำหนดของโครงการ

โดยเกษตรกรทุกรายได้เข้ารับการพัฒนาหลักสูตรหลัก ได้แก่ ลดต้นทุน มาตรฐานสินค้าเกษตร Zoning บัญชีครัวเรือน การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรหลักของ ศพก. พืชทางเลือกตามความต้องการของชุมชน และผลิตตามกิจกรรมแปลงใหญ่ รองลงมาเกษตรกร 96% เข้ารับการพัฒนาหลักสูตรบังคับ ได้แก่ เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่ และเกษตรผสมผสาน และเกษตรกร 92% เข้ารับการพัฒนาในหลักสูตรเสริม ได้แก่ การใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า องค์กรเกษตรกร วิสาหกิจชุมชน แผนธุรกิจ หรือหลักสูตรอื่นๆ ที่สอดคล้องกับความต้องการและบริบทชุมชน หลังได้รับการพัฒนาจากการเข้าอบรม เกษตรกร 98% นำความรู้ไปใช้ประกอบอาชีพ ปรับเปลี่ยนกิจกรรมทางการเกษตรจากเดิม ได้แก่ ลดใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีหันมาผลิตปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ สารชีวภัณฑ์ใช้เอง และการปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน อีกทั้งให้ความสำคัญกับการใช้ปุ๋ยถูกวิธี นอกจากนี้ เกษตรกรยังปรับเปลี่ยนมาทำการเกษตรแบบผสมผสานโดยประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงประกอบอาชีพ ผลจากการนำองค์ความรู้มาปรับใช้ส่งผลให้เกษตรกร 83% ลดต้นทุนการผลิตลงได้ เช่น ค่าปุ๋ยเคมีลดลงเฉลี่ย 548 บาท/ไร่ ค่าสารเคมีกำจัดแมลงศัตรูพืชลดลงเฉลี่ย 128 บาท/ไร่ และค่าเมล็ดพันธุ์ลดลงเฉลี่ย 120 บาท/ไร่ เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 54,383 บาท/ครัวเรือน นอกจากนี้ เกษตรกรส่วนใหญ่ยังมีผลผลิตเพิ่มขึ้นอีกด้วย โดยในกลุ่มเกษตรกรที่ปลูกข้าว พบว่า ผลผลิตเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 137 กิโลกรัม/ไร่

นางอัญชนากล่าวเสริมว่า เกษตรกรผู้นำยังต้องการอบรมหลักสูตรอื่นเพิ่มเติม โดยเฉพาะหลักสูตรด้านการตลาด อาชีพเสริมเพื่อเพิ่มรายได้ และการใช้พลังงานทดแทน ทั้งนี้ ปี 2562 กระทรวงเกษตรฯ ยังคงพัฒนาเกษตรกรผู้นำโดยกำหนดเป้าหมายเกษตรกรเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ เกษตรกรผู้นำที่เป็นเกษตรกรทั่วไป 30 ราย/ศูนย์ และเกษตรกรผู้นำที่เป็นประธานศูนย์เครือข่าย อย่างน้อย 10 ราย/ศูนย์ เน้นกระบวนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดฤดูการผลิต เพื่อพัฒนาศักยภาพ เช่น ประเด็นเทคนิคการนำเสนอ การเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง ความร่วมมือของเครือข่าย ศพก. กับภาคราชการ หรือในประเด็นอื่นๆ ตามความเหมาะสมของพื้นที่ ซึ่ง สศก. จะได้วางแผนติดตามผลการดำเนินโครงการอย่างต่อเนื่องในระยะต่อไป