การประชุมระดับอาเซียนที่เพิ่งจบไปสดๆ ร้อนๆ ตามที่ได้เคยบอกไปแล้ว คือ การประชุมคณะกรรมการสำรองอาหารเพื่อความมั่นคงแห่งภูมิภาคอาเซียน หรือ ASEAN Food Security Reserve Board เรียกย่อๆ ว่าAFSRB ซึ่งมีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ของประเทศไทย เป็นฝ่ายเลขานุการ รายการนี้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 15-16 สิงหาคม ที่ผ่านมาที่โรงแรมรอยัล ออคิด เชอราตัน แถวถนนเจริญกรุง ติดแม่น้ำเจ้าพระยา ครับ ก็มีเจ้าหน้าที่รัฐบาลระดับสูงของประเทศอาเซียนเข้ามาร่วมการประชุม ยกเว้น 2 ประเทศ ที่ไม่สามารถเข้ามาร่วมประชุมครั้งนี้ได้ คือ สปป. ลาว และอินโดนีเซีย แล้วก็มีแอปเตอร์ คือหน่วยงานที่ผมทำอยู่ กับแอฟซิส หรือ ASEAN Food Security Information System (AFSIS)ซึ่งก็เป็นองค์กรที่ตั้งขึ้นพิเศษอีกแห่งของอาเซียน ทำหน้าที่ด้านรวมรวมข้อมูลสมาชิกแต่ละประเทศในด้านการผลิตพืชอาหาร มีสำนักงานอยู่ที่สำนักงานเศรษฐกิจ เหมือนกันกับแอปเตอร์ ก็ได้เข้าไปร่วมประชุมด้วย

ท่านอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ท่านได้ให้ความสำคัญต่อการเป็นเจ้าภาพของประเทศไทยอย่างมาก โดยนอกจากท่านจะให้เกียรติมาเป็นประธานกล่าวเปิดประชุมแล้ว ท่านยังนั่งเป็นประธานในที่ประชุมด้วยตนเองตลอดระยะเวลาการประชุมทั้ง 2 วัน อีกทั้งในช่วงเย็นวันแรกที่มีการจัดงานเลี้ยงรับรอง ท่านยังอยู่ร่วมงานเพื่อสร้างสัมพันธไมตรีกับสมาชิกและพวกเราโดยตลอด สำหรับเนื้อหาการประชุมครั้งนี้ ซึ่งก็เป็นรูปแบบเดียวกันกับทุกครั้ง คือ การรายงานของแต่ละประเทศถึงสถานการณ์การผลิตและการตลาด ตลอดจนการบริโภคของพืชอาหารสำคัญ 4 ชนิด ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด น้ำตาล และถั่วเหลือง พร้อมทั้งการซักถามทำความเข้าใจ ทั้งนี้ เพื่อจะได้รวบรวม วิเคราะห์ถึงความพอเพียงต่อการบริโภคหรือขาดแคลน อันถือว่าเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของความมั่นคงทางอาหาร แต่ในส่วนของแอปเตอร์และแอฟซิส ซึ่งเป็นหน่วยงานภาคปฏิบัติ ก็จะรายงานผลการดำเนินงานต่างๆ เพื่อให้ประเทศสมาชิกทราบ

ผมขอเรียนเพิ่มเติมว่า การรายงานของเราทั้งสองนั้น ความจริง ในที่ประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียน หรือ SSOM ก็ได้มีการรายงานไปเช่นเดียวกัน แต่ดูเหมือนสถานะองค์กรและความเข้มข้นจะค่อนข้างต่างกัน เพราะในเวที SOM หรือ AMAF นั้น เราจะต้องรายงานเพื่อพิจารณาด้วย และบางเรื่องต้องขอความเห็นชอบ ซึ่งโดยทั่วไป อาจถูกซักไซ้ไล่เลียงหนักกว่าการรายงานที่ประชุมวันนี้มาก อีกทั้งในที่ประชุม SOM ทั้งแอปเตอร์และแอฟซิสไม่ถือว่าว่าเป็นองค์ประชุม ดังนั้น จะเข้าไปในที่ประชุมได้ก็เฉพาะตอนที่มีวาระให้รายงานได้เท่านั้น การประชุม AFSRB จึงเป็นไปในลักษณะผ่อนคลายมากกว่า ผู้แทนประเทศก็ไม่จำเป็นต้องอาวุโสอะไรมากมายครับ

ไฮไลท์ของรายการนี้ เนื่องจากคอลัมน์ซอกแซกอาเซียนของผม ไม่ได้เน้นเกี่ยวกับเนื้อหาการประชุมโดยตรง ผมจึงจะขอเล่าเกี่ยวกับงานจัดเลี้ยงภาคค่ำของวันแรก เพราะเป็นรายการพิเศษสุดที่แขกเหรื่อต่างพากันประทับใจ นั่นก็คือ การรับประทานอาหารค่ำในเรือล่องแม่น้ำเจ้าพระยาอันสวยงามตระการตา พารื่นรมย์ ซึ่งความจริงผมนั่งใกล้ๆ เพื่อนอาเซียนได้ยินประกาศตั้งแต่ตอนเช้าว่าจะมีรายการนี้ ก็ฮือฮามาครั้งหนึ่งแล้ว เพราะย่านอาเซียน ผมไปมาหลายประเทศไม่มีแม่น้ำสวยงามประดับด้วยแสงไฟ มีปราสาทราชวัง วัดวาอารามสองฝั่งที่อะร้าอร่ามแบบนี้เลย เมื่อกินข้าวในชั้นสองของเรือเสร็จ ทุกคนก็จะขึ้นไปชั้นสามที่เป็นดาดฟ้า ยืนชื่นชมกับความงดงามที่ผมกล่าวมาบ้างก็เดินไปทางหน้าลำเรือที่สามารถมองทัศนียภาพได้ไกลออกไป สลับกับการพูดคุยกันอย่างชื่นมื่น

แม้เรือใหญ่ที่เราใช้บริการจะมีแขกกลุ่มอื่นขึ้นมาด้วยก็ตาม ท่านประธานคือท่านอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ท่านอยู่ร่วมกับพวกเรา พูดคุยกับทุกคนอย่างเป็นกันเอง ชนแก้วกับทุกคน จนเกือบจะไปชนกับนักท่องเที่ยวกลุ่มอื่นที่อยู่ใกล้ๆ แต่ไหวทันที่สังเกตเห็นหน้าตาตี๋ๆ
แสดงความเป็นจีนแท้ที่ไม่น่าจะเป็นพวกเราแน่ เลยถอยออกมาก่อนได้ทัน เรือใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง เสร็จแล้วมาจอดเทียบท่าโรงแรม รอส่งคนขึ้น ท่านอธิบดีและพวกเรายังจับกลุ่มถ่ายรูปกันส่งท้ายอีก เสร็จคืนนั้น ทราบว่ามีผู้แทนจากประเทศหนึ่งรีบแจ้งญาติทางบ้านให้บินมากรุงเทพฯ ด่วน พร้อมหาข้อมูลจองนั่งเรือลำเดียวกันในคืนวันต่อไป นี่แหละเสน่ห์อันหาได้ยากของกรุงเทพฯ ของเราละ
ก็ต้องขอบคุณท่านอธิบดีและทีมงานกรมการค้าต่างประเทศกระทรวงพาณิชย์ ไว้ ณ ที่นี้เป็นอย่างสูงครับ

ชาญพิทยา ฉิมพาลี

chanpithya@apterr.org