ในเมืองที่หลายคนมองว่ามีแต่แสงสีอย่าง “เมืองพัทยา” ใครจะคิดว่ายังมีอีกอีกมุมหนึ่งที่เป็นชุมชนเล็กๆ ที่ใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย และที่นั่นคือ“ชุมชนหนองปลาไหล” ชุมชนที่ผู้คนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนาปลูกข้าว

ถนอมศักดิ์ ผาติเสนะ

ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนหนองปลาไหล เล่าให้ฟังว่า หนองปลาไหลรวมแล้วมีผืนนาประมาณ 190 ไร่ ใหญ่ที่สุดในย่านเมืองพัทยา ส่วนตนเองเรียนจบสาขาเกษตรและเป็นครูสอนวิชาเกษตรมาตลอดชีวิต เมื่อเกษียณอายุการทำงานจึงคิดที่จะสร้างกิจกรรมอะไรสักอย่างให้เด็กได้เรียนรู้และรักการทำการเกษตร รวมถึงได้เรียนรู้หลักการเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 ไปพร้อมกัน  จึงเริ่มต้นจากการปรึกษากับคนในชุมชนซึ่งก็มีอาชีพทำนาและทำเกษตรกรรม และนำที่นาของตัวเองซึ่งมีอยู่ 6 ไร่  มาทดลองเป็นแปลงนาสาธิต ให้นักเรียนได้มาเรียนรู้การทำนาด้วยการลงมือทำนาจริงๆ เด็กๆจะสนุกกับการเรียนรู้และเกิดการจดจำ

ต่อมาได้รู้จักกับองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน หรือ อพท. ซึ่งมีแนวความคิดตรงกันในเรื่องของการอนุรักษ์ การต่อยอด ตลอดจน อพท. มีองค์ความรู้ด้านการจัดการการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนที่นำมาพัฒนาให้กับชุมชนได้เรียนรู้หลักการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน

“ชาวบ้านในชุมชน มีแนวคิดเดียวกันคือต้องการจะรักษาผืนนาและอาชีพทำนาไว้ เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้การทำนาปลูกข้าว จึงทำเป็นเส้นทางท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีนาวิถีชีวิต ซึ่งประกอบด้วย กิจกรรมทำนาปลูกข้าว (เฉพาะฤดูกาล) กิจกรรมเรียนรู้การทำอาหารพื้นที่ เช่น แกงกล้วยรอไก่ กิจกรรมเยี่ยมชมโบสถ์โบราณวัดหนองเกตุใหญ่อายุกว่า 200 ปี หรือจะพักเหนื่อด้วยการฟังดนตรีพื้นบ้าน”

ชุมชนเราได้ร่วมกันตั้งชื่อว่า “ชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนหนองปลาไหล” และจากจุดแข็งของชุมชน อพท. จึงพัฒนาให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ นำเสนอการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้วิถีชีวิต วัฒนธรรมพื้นบ้าน

ทวีพงษ์ วิชัยดิษฐ

ผู้อำนวยการ อพท. เล่าว่า  ด้วยอัตลักษณ์ที่โดดเด่นของชุมชนหนองปลาไหล  ในการเข้าไปพัฒนาถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยว อพท. จึงได้สร้างให้เกิดเป็นภาพจำในอัตลักษณ์ของพื้นที่  จัดทำโครงการส่งเสริมการท่องเที่ยว “พัทยาก็มีนา”  มีกิจกรรม “ดำนาวันแม่ เกี่ยวข้าววันพ่อ” กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นระหว่างเดือนสิงหาคมถึงเดือนธันวาคม ซึ่งได้ดำเนินการถึงปีนี้เป็นปีที่ 3

อพท. ได้นำหลักเกณฑ์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน ไปพัฒนาให้กับชุมชนที่เราดูแลในพื้นที่พิเศษ ซึ่งกรอบการทำงานของ อพท. ทุกคนในชุมชนต้องเข้ามามีส่วนร่วม หมายถึง ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมปฏิบัติ ร่วมรับผิดชอบ และร่วมรับผลประโยชน์

“แนวทางการทำงานของ อพท. เราจะลงพื้นที่สำรวจข้อมูลหาจุดแข็งของชุมชน  สนับสนุนกลไกการขับเคลื่อนด้วยการให้ชุมชนตั้งชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชน… ตามด้วยชื่อของชุมชน ซึ่งการรวมเป็นชมรมจะแบ่งงานกันทำตามความถนัด มีความโปร่งใสตรวจสอบซึ่งกันและกัน รายได้ก็นำมาแบ่งกันตามสัดส่วน และแบ่งส่วนหนึ่งไว้กองกลางสำหรับนำไปใช้เพื่อกิจกรรมทางสังคมของคนในชุมชน”

และในปลายปีนี้ อพท. ได้นำเส้นทางท่องเที่ยวโดยชุมชนหนองปลาไหล บรรจุอยู่ในกิจกรรมการเยี่ยมชมแหล่งท่องเที่ยว (Technical Tour) ของการประชุมองค์กรท่องเที่ยวระดับโลก หรือ PATA Destination Marketing Forum (PDFMF) 2019 ซึ่งจะจัดขึ้นประมาณปลายเดือนพฤศจิกายน 2562  เป็นการประชุมใหญ่ของสมาคมส่งเสริมการท่องเที่ยวภูมิภาคเอเชียและแปชิฟิก หรือ PATA  ที่มีสมาชิกเป็นบริษัทนำเที่ยวจากทั่วโลกเดินทางมาร่วมประชุม จึงถือเป็นโอกาสดีของชุมชนหนองปลาไหลที่จะสร้างการรับรู้ให้แก่บริษัทนำเที่ยวจากทั่วโลก

ส่วนนักท่องเที่ยวทั่วไป หากสนใจเข้ามาเยี่ยมชมชุมชนหนองปลาไหลสามารถโทรแจ้งล่วงหน้าที่เบอร์โทรศัพท์ 08 7610 4461 หรือเยี่ยมชมกิจกรรมได้ที่เฟสบุ๊ค ท่องเที่ยวชุมชน คนหนองปลาไหล เพื่อให้ชุมชนได้จัดเตรียมอุปกรณ์ ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้สนุกกับกิจกรรมแตกต่างกันไปแล้วแต่ฤดูกาล…มาลองทำนากัน

#อพท #ท่องเที่ยว #พัทยา #ทำนา