สมัยก่อน “ละมุดสีดา” นิยมปลูกอย่างกว้างขวางทั้งตามบ้านและวัดวาอาราม เนื่องจากให้ร่มเงาดี ผลสุกสีสันสวยงามน่าชมยิ่ง สามารถรับประทานได้ รสชาติหวานปนฝาดเล็กน้อย อร่อยมาก ที่สำคัญคนเพิ่งฟื้นจากการเจ็บไข้ได้ป่วยเล็กๆน้อยๆ ไม่มีเรี่ยวมีแรง อ่อนเพลีย หากได้รับประทานผลสุกของ “ละมุดสีดา” ตำรายาไทยโบราณระบุว่า จะช่วยทำให้จิตใจชุ่มชื้นและหายจากอาการอ่อนเพลียได้อย่างเหลือเชื่อ ส่วนเนื้อไม้นิยมเอาไปทำเสา กระดานพื้นบ้าน ฝาลอด เครื่องใช้ต่างๆ ทำตู้ใส่เสื้อผ้า แข็งแรงทนทานและขึ้นเงาดีมาก

ละมุดสีดา หรือ MADHUCA GRANDIFLORD FLETCHER อยู่ในวงศ์ SAPOTACEAE พบขึ้นในป่าดงดิบทางภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงใต้ของไทย โดยจะขึ้นตามที่สูงจากนํ้าทะเลไม่เกิน 400-500 เมตร ภาคอื่นพบประปราย เป็นไม้ยืนต้นเนื้อไม้แข็ง สูง 10-15 เมตร แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มทรงกลมทึบ กิ่งอ่อนเกลี้ยงสีนํ้าตาล เปลือกต้นเป็นสีนํ้าตาลปนแดง แตกเป็นร่องลึกตามยาวของลำต้น ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงถี่บริเวณปลายยอด ใบรูปหอกแคบ ปลายสอบเรียว บางทีมน โคนใบสอบ เนื้อใบหนาขอบใบเรียบเป็นคลื่น ใบดกให้ร่มเงาดีมาก

ดอก ออกเป็นกระจุกใหญ่ที่ปลายกิ่ง บางครั้งมีออกตามง่ามใบก็มี แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกเป็นสีขาว “ผล” รูปกลมรี ลักษณะคล้ายผลพิกุล แต่ขนาดของผลจะใหญ่กว่าอย่างชัดเจน ผลอ่อนเป็นสีเขียว ผลแก่หรือสุกเป็นสีแดงสดใสหรือสีแดงคลํ้าเล็กน้อย เวลาติดผลดกและผลสุกพร้อมกันทั้งต้นจะดูสวยงามสดใสมาก เนื้อในเป็นสีเหลืองอมส้มกินได้ รสหวานปนฝาดเล็กน้อยตามที่กล่าวข้างต้น มี 1 เมล็ด ติดผลเกือบทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและตอนกิ่ง ภาคกลางเรียกว่า “มะซาง”

มีต้นขายที่ ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ โครงการ 17 แผง “นายดาบสมพร” โทร. 08-6605-4945 ราคาสอบถามกันเอง ปัจจุบันผลสุกกิโลกรัมไม่ตํ่ากว่า 100 บาทครับ.

“นายเกษตร”